Ευρωπαϊκή αρχή εκκαθάρισης προβληματικών τραπεζών
Ησύ νοδος της Ευρωζώνης αποφάσισε τη δημιουργία μιας κοινής εποπτείας στην Ευρώπη καθώς και την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέσω του μηχανισμού ESM. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για το σπάσιμο της αυτοτροφοδοτούμενης ανάδρασης μεταξύ των τραπεζών και των κρατικών χρεών, και συνεπώς θα συνεισφέρει στη σταθερότητα της Ευρωζώνης. Δύο ζητήματα στον δρόμο προς την τραπεζική ένωση θα αποδειχθούν ιδιαίτερα αμφιλεγόμενα. Η οργάνωση της κοινής χρηματοπιστωτικής εποπτείας, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των αποφάσεων της συνόδου και της επίμαχης δημιουργίας μιας αρχής εκκαθάρισης.
Η οργάνωση της κοινής εποπτείας επίσης δεν αποτελεί εύκολο έργο. Το Συμβούλιο δεν διευκρίνισε ποιες τράπεζες θα καλύπτονται και ποιο θα είναι το είδος της σχέσης μεταξύ των εθνικών εποπτικών αρχών και της ευρωπαϊκής αρχής. Για να είναι πιο αποτελεσματικό, ένα σύστημα που θα καλύπτει μεγάλο αριθμό τραπεζών είναι επιθυμητό.
Στην Ελλάδα έχει καταστεί εμφανής η δυσκολία διατήρησης της εκκαθάρισης σε εθνικό επίπεδο.
Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου είναι εκπληκτικά σιωπηλά όσον αφορά την τραπεζική εκκαθάριση. Παρά το γεγονός ότι υπήρξε πολιτική συμφωνία προκειμένου να καταστεί δυνατή η άμεση ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέσω του ESM, τίποτα δεν ειπώθηκε σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτό, καθώς και για το ποιος λαμβάνει τις απαραίτητες αποφάσεις. Πράγματι, μία αρχή τραπεζικής εκκαθάρισης προϋποθέτει σημαντικές επιλογές για τον καταμερισμό τoυ κόστους ανάμεσα στους μετόχους, τους πιστωτές, τους ανασφάλιστους καταθέτες, τους φορολογουμένους και τις επιζήσαντες τράπεζες, καθώς και για θέματα ιδιοκτησίας και ανταγωνισμού.
Ενας πιθανός τρόπος για την οργάνωση της τραπεζικής εκκαθάρισης θα ήταν να απαιτείται από τις εθνικές αρχές να αναλάβουν δράση με το που η ευρωπαϊκή εποπτική αρχή εντοπίσει κάποιο σημαντικό έλλειμμα κεφαλαίου σε μία τράπεζα. Σε περίπτωση που οι εθνικοί φορολογικοί πόροι είναι περιορισμένοι και χρειάζεται κάποια ένεση κεφαλαίων στην τράπεζα από το ESM, τότε οι εξουσίες της εκκαθάρισης σε εθνικό επίπεδο θα πρέπει να περιοριστούν σημαντικά. Στην Ελλάδα, ειδικότερα, η δυσκολία της διατήρησης της εξουσίας εκκαθάρισης σε εθνικό επίπεδο, ενώ η χρηματοδότηση προέρχεται από το εξωτερικό, έχει καταστεί ιδιαίτερα εμφανής. Συνεπώς, είναι σκόπιμο να παρέχονται οι ενέσεις άμεσων κεφαλαίων στις τράπεζες υπό την προϋπόθεση της μεταφοράς των εξουσιών εκκαθάρισης από εθνικό επίπεδο σε πανευρωπαϊκό.
Η αρχή εκκαθάρισης και εποπτείας θα πρέπει, λοιπόν, να οργανωθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και να καλύπτει όσο το δυνατόν περισσότερες τράπεζες. Μόνο μία ευρεία κάλυψη θα καταστήσει δυνατή την οικοδόμηση μιας αποτελεσματικής τραπεζικής ένωσης, μέσω της οποίας η ικανότητα απορρόφησης των κραδασμών θα μεταφερθεί επίσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Με άλλα λόγια, μόνο μια ευρεία ευρωπαϊκή κάλυψη θα επιτρέψει να σπάσει ο φαύλος κύκλος μεταξύ τραπεζών και χρέους. Προκειμένου να φτάσουμε σε γρήγορες και αποτελεσματικές αποφάσεις εκκαθάρισης θα πρέπει η αρμόδια αρχή να έχει μεταφερθεί και αυτή σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Μια τέτοια λύση θα απαιτούσε σαφείς κανόνες, κατά το πρότυπο των κανόνων κρατικής ενίσχυσης, ώστε να αποφευχθεί μια τραπεζική εκκαθάριση που θα οδηγούσε σε σημαντικές στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό. Ο στόχος που έχουν θέσει οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναιδ ύσκολος . ΗΕυρ ώπηθαπ ρέπεινα δράσει γρήγορα και να αποφύγει να παγιδευτεί σε μινιμαλιστικές λύσεις.