Μια μικρή νησίδα αισιοδοξίας
Οι Αμερικανοί έχουν δώσει πρώτοι το παράδειγμα. Για να αναζωογονηθεί το μητροπολιτικό κέντρο μιας μεγαλούπολης που έχει πέσει σε παρακμή, η στρατηγική είναι μία. Οι εκπρόσωποι όλων των αρμόδιων φορέων -δήμος, σωματεία εργαζομένων, επιχειρηματικές και εμπορικές ενώσεις, επενδυτικά λόμπι, αστυνομία κ.λπ.- κάθονται στο ίδιο τραπέζι και καταστρώνουν ένα απλό, σε σύλληψη και εκτέλεση, σχέδιο, με απώτερο σκοπό να σταματήσουν τον φαύλο κύκλο.
Το ύψιστο αγαθό είναι η ασφάλεια των πολιτών. Αν οι μόνιμοι κάτοικοι ή οι εργαζόμενοι σε μια περιοχή πέφτουν συνεχώς θύματα εγκληματικών ενεργειών, είναι ζήτημα χρόνου να την εγκαταλείψουν. Η φυγή τους θα κάμψει την εμπορική κίνηση, προκαλώντας λουκέτα σε καταστήματα. Σταδιακά επέρχεται η περιθωριοποίηση, η φθορά, η λήθη. Πώς αλλάζει αυτό;
Αν η αστυνομία κάνει καλά τη δουλειά της, επανέρχεται η τάξη, επι-
ΓΝΩΜΗ στρέφουν οι μόνιμοι κάτοικοι, οι επενδυτές και οι έμποροι. Ανοίγουν νέες επιχειρήσεις, προκύπτουν καινούριες θέσεις εργασίας. Βέβαια στις ΗΠΑ θεωρείται σχεδόν αυτονόητο ότι το κράτος με την οποιαδήποτέ μορφή του θα κάνει τα πάντα για να εξυπηρετήσει την επιχειρηματικότητα. Στην Αθήνα της οικονομικής ύφεσης θα μπορούσε να γίνει το ίδιο;
Η απάντηση είναι -προφανώς- όχι. Χρειαζόμαστε ένα διαφορετικό μοντέλο καθώς είναι σχεδόν αδύνατον να συντονιστούν όλοι οι προαναφερόμενοι φορείς και να εφαρμόσουν από κοινού ένα παρόμοιο σχέδιο. Η κρίση επιδεινώνει την κατάσταση. Ακόμα και μια ευρείας κλίμακας πολεοδομική παρέμβαση -λ.χ. η πεζοδρόμηση της οδού Πανεπιστημίου- δεν θα μπορούσε να φέρει ενδε- χομένως τα αναμενόμενα αποτελέσματα αν δεν συνδυαστεί με τη γενικότερη εξυγίανση των παθογενειών του κέντρου. Ποια θα μπορούσε να είναι, λοιπόν, η λύση;
Η Αθήνα είναι μια πόλη στην οποία μπορεί να λειτουργήσει η μικροκλίμακα. Πόσες φορές δεν έχουμε δει ότι μια - δυο επιτυχημένες εμπορικές επιχειρήσεις αρκούν για να φέρουν την αναγέννηση σε μια περιοχή. Δίπλα από ένα καλό εστιατόριο, θα ανοίξει ένα συμπαθητικό καφέ. Και ύστερα τη σκυτάλη θα την πάρει ένα κατάστημα με μικροαντικείμενα ή ρούχα. Οπως έγινε και στο τρίγωνο Αρχελάου - Σπύρου Μερκούρη - Βασιλέως Γεωργίου στο Παγκράτι, όπου δημιουργήθηκε ένα καινούριο αθηναϊκό στέκι από το πουθενά. Χάρις σε μερικούς νέους που δεν φοβήθηκαν εν μέσω κρίσης να ανοίξουν επιχειρήσεις, ένα τμήμα της ιστορικής γειτονιάς έχει αναγεννηθεί.
Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι υπήρχαν οι αναγκαίες συνθήκες: καθαριότητα, ασφάλεια, γειτνίαση με το κέντρο, ένα είδος αστικής πατίνας που δεν εγκατέλειψε ποτέ αυτούς τους δρόμους. Το συγκεκριμένο παράδειγμα αποδεικνύει, όμως, ότι δεν χρειάζεται να γίνει τιτάνιος αγώνας για να ανατραπεί μια κακή κατάσταση.
Αν υπάρχει ένα σταθερό και λειτουργικό πλαίσιο, η ίδια η ζωή βρίσκει λύσεις. Πρέπει, όμως, να μπορούν οι πολίτες να κυκλοφορούν άνετα, χωρίς να φοβούνται για τη σωματική ακεραιότητα ή την περιουσία τους. Οι έμποροι να μπορούν να ανοίγουν ένα κατάστημα χωρίς την απειλή ότι κάποιος θα τους λεηλατεί τη βιτρίνα κάθε δύο μήνες. Τα ενοίκια να βρίσκονται σε λογικά επίπεδα. Ετσι γίνεται μια μικρή νησίδα αισιοδοξίας που μπορεί να απλωθεί σε μεγαλύτερη κλίμακα.