Δώρα και ζώα:
Οσο παράδοξο και αν φαίνεται, η ανταλλαγή δώρων δεν είναι μία ασχολία αποκλειστικά του ανθρώπου. Πολλά ζώα και ιδιαίτερα πρωτεύοντα κάνουν τα δικά τους δώρα.
Μπορεί ανέκαθεν να καταγγέλλαμε τον υπερβολικό καταναλωτισμό των Χριστουγέννων, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι ένα μεγάλο τμήμα της οικονομίας στηρίζεται στις εορταστικές αγορές. Αλλωστε, η τάση που έχουμε να ανταλλάσσουμε δώρα είναι αρχαία, διαπολιτισμική και δεν περιορίζεται επ’ ουδενί στον Homo Sapiens. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι δώρα ανταλλάσσουν ακόμα και τα έντομα, οι αράχνες, τα πτηνά και τα θηλαστικά.
Κάποιοι ερευνητές μελετούν, παραδείγματος χάρη, με ποιον τρόπο τα ζώα χρησιμοποιούν τα δώρα μέσα στο κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο ζουν, προκειμένου να δημιουργήσουν συμμαχίες ή να εξευμενίσουν τα ισχυρότερα μέλη της ομάδας. Βέβαια, τα δώρα σε αυτή την περίπτωση δεν είναι τυλιγμένα σε χαρτιά, ούτε έχουν φιόγκους και κορδέλες. Ενα είδος δώρου παραδείγματος χάρη είναι η περιποίηση, κάτι που παρατηρείται πολύ συχνά στα πρωτεύοντα. Στις περισσότερες περιπτώσεις το ζώο που έχει τη χαμηλότερη κοινωνική θέση μέσα στην ομάδα είναι αυτό που περιποιείται τον ανώτερό του. Oπως αναφέρει δημοσίευμα στην επιστημονική επιθεώρηση PLoS One, οι επιστήμονες Γίντζι Ταν και Μπράιαν Χερ του πανεπιστημίου Ντιουκ και οι συνεργάτες τους έδειξαν ότι οι μπονόμπο, συγγενικό είδος των χιμπατζήδων, προτιμούν να μοιράζονται το φαΐ τους με τους ξένους περισσότερο από ό,τι θέλουν να το
Η Mισέλ Ομπάμα
Τα χρησιμοποιούν για να δημιουργήσουν συμμαχίες ή να εξευμενίσουν τα ισχυρότερα μέλη της ομάδας.
μοιράζονται με συγγενείς και φίλους. Και η διαδικασία με την οποία μοιράζονται την τροφή είναι σαν να πρόκειται για ένα είδος δώρου.
Οταν μπονόμπο που γεννήθηκαν ελεύθεροι στη φύση τοποθετήθηκαν στο εσωτερικό ενός δωματίου και οι ερευνητές τούς έδωσαν διάφορους μεζέδες όπως μήλα και μπανάνες, τους δόθηκε η επιλογή να ανοίξουν μία θύρα και να επιτρέψουν την είσοδο στο δωμάτιο ενός ξένου ή ενός γνωστού τους ζώου. Οπως αποδείχθηκε, τα ζώα άνοιγαν τη μικρή θύρα προς τον χώρο όπου βρισκόταν το άγνωστο ζώο και έσπρωχναν προς την κατεύθυνσή του κομμάτια από το φαγητό που τους είχε δοθεί σαν να του έλεγαν «φάε, φάε» ή, καλύτερα, να τους παρουσίαζαν το δώρο τους. «Την πρώτη φορά που είδαμε το βίντεο από τη δραστηριότητα των μπονόμπο ήταν πραγματικά σαν να βλέπουμε Αρειανούς. Το θέαμα μας προκάλεσε τρομερή εντύπωση», λέει ο δρ Χερ.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι μπονόμπο χρησιμοποιούν αυτά τα δώρα τροφής για να επεκτείνουν το κοινωνικό τους δίκτυο, κάτι το οποίο θα τους επέτρεπε να πολλαπλασιάσουν τις πιθανότητες επι- βίωσης και την αναπαραγωγή τους. «Οταν έχω μία υπαρκτή σχέση με κάποιον, η διανομή των δώρων δεν τη μεταβάλλει. Αν όμως κάνω ένα δώρο σε κάποιον που δεν έχω ξανασυναντήσει ποτέ, τότε αυτό το δώρο θα μπορούσε να είναι η απαρχή μιας νέας καλής σχέσης», εξηγεί ο δρ Χερ.
Ομως η ξενοφιλία των μπονόμπο έχει τα όριά της. Στα πειράματα που έγιναν, ξένοι μπονόμπο μπορούσαν να μπουν στο δωμάτιο φαγητού, αλλά δεν μπορούσαν να αλληλεπιδράσουν μαζί τους σωματικά. Σε αυτή την περίπτωση δεν μπήκαν στον κόπο να τους ανοίξουν την πόρτα. Τα ζώα έμοιαζε να σκέπτονται «ποια αξία θα είχε κάτι τέτοιο αν δεν μάθεις τι καλός φίλος μπορώ να είμαι».