Η άγρια μέθη του χρήματος
Αν υποθέσουμε ότι οι Γιορτές είναι περίοδος κραιπάλης αλλά και περισυλλογής (όποιο περιεχόμενο κι αν έχουν πλέον οι δύο λέξεις στην Ελλάδα της κρίσης), η ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε «Ο λύκος της Wall Street» προβάλλεται την κατάλληλη στιγμή, σαν υπόμνηση της ανεξέλεγκτης σχέσης των ανθρώπων με το χρήμα. Το ομότιτλο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Τζόρνταν Μπέλφορντ, πάνω στο οποίο βασίζεται το δίδυμο Σκορσέζε – Ντι Κάπριο (η ερμηνεία του ανθολογείται) μπορεί να ακτινογραφεί τον κόσμο της Γουόλ Στριτ μέσα από τη ζωή ενός θρυλικού μεγαλοχρηματιστή και μεγαλοαπατεώνα, που ευθύνεται για ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα της δεκαετίας του ’90, όμως δεν είναι παρά μιας πρώτης τάξεως αφορμή για να σκεφτεί κανείς πάνω στην έννοια της συσσώρευσης πλούτου. Το παγανιστικό όργιο που περιγράφει ο Σκορσέζε στη σχέση του ήρωα και των ομοίων του με το χρήμα, θα μπορούσε να είναι μία –ακόμη– φαντασμαγορικά ρεαλιστική, με καταιγιστικούς ρυθμούς, αποτύπωση της χρηματιστηριακής ζούγκλας, την οποία παρακολουθεί κανείς με απορία, οργή, θαυμασμό, απέχθεια ή απόσταση. Ομως αν ξεφλουδίσουμε την ταινία από τις επιστρώσεις της χρηματιστηριακής ορολογίας, η φιγούρα του Τζόρνταν Μπέλφορντ και των ομοίων του παραμένει αρχετυπική για τη μελέτη της απληστίας. Ο Σκορσέζε, παρότι εξαρχής προετοιμάζει τον θεατή για την πτώση – τιμωρία του ήρωα, δηλώνει εντέλει ότι ο κύκλος του χρήματος είναι ανοικτός και επαναλαμβανόμενος. Το απόλυτο πιστεύω του Τζ. Μπέλφορντ, «το περισσότερο ποτέ δεν είναι αρκετό», αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία οικοδομούνται πάσης φύσεως εξουσίες. Και η κατάρρευση δεν είναι παρά μέρος της δυναμικής τους. Ανατροφοδοτούνται και επιστρέφουν. Το φιλοσοφικό ερώτημα «όπου υπάρχει απληστία, τι αγάπη μπορεί να υπάρξει;», απαντάται στην ταινία μέσα από έναν καταιγισμό απωλειών. Γιατί όταν το χρήμα σταματά να εξυπηρετεί «πραγματικές ανάγκες» (όση συζήτηση κι αν επιδέχεται ο όρος) αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση: πλεονεξία, αλαζονεία, έπαρση, εξαπάτηση, μοχθηρία, εκδικητικότητα. Η απώλεια κρίσης και η απώλεια ευημερίας είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Τίποτα δεν είναι αξιοζήλευτο στη ζωή του Τζόρνταν Μπέλφορντ. Ακόμη και όταν η κάμερα αποθεώνει τα αδιαμφισβήτητα χαρίσματα του 24χρονου πολυεκατομμυριούχου, έχει φροντίσει να αποδομήσει την αξία του χρήματος. Γιατί, ναι, η άγρια συσσώρευση πλούτου είναι μέθη, χωρίς χαρά, χωρίς απόλαυση.