Πηγή ενέργειας η φοροδιαφυγή
«Τ’ άλλο πρωί, οι διαβάτες βρήκαν στη γωνίτσα το κορμί της μικρούλας. Τα μάγουλά της ήταν κόκκινα και φαινόταν σαν να χαμογελούσε. Είχε πεθάνει από το κρύο, τη νύχτα εκείνη που σ’ άλλα παιδιά είχε φέρει τόση χαρά.
Στα ξυλιασμένα χέρια της κρατούσε ό,τι έμενε απ’ ένα μισοκαμένο πακέτο σπίρτα.
– Τι ανοησία! είπε ένας άκαρδος. Πώς φαντάστηκε πως θα ζεσταινόταν με τα σπίρτα!». Η ιστορία με το «Κορίτσι με τα σπίρτα» του Χανς Κρίστιαν Αντερσεν, προσαρμοσμένη στη σημερινή πραγματικότητα, αναβιώνει, συγκινεί, προβληματίζει, αλλά αποκτά και πολιτική διάσταση. Πρέπει να μειωθεί ο φόρος στο πετρέλαιο θέρμανσης ώστε να αυξηθεί η κατανάλωση και να μην παγώνουν οι άνθρωποι; Γιατί να ζεσταίνονται με τρόπους που βλάπτουν την ατμόσφαιρα επιβαρύνοντας την υγεία τους;
Βουλευτές της συμπολίτευσης με ερώτησή τους καταθέτουν στοιχεία που δείχνουν ότι η μεγάλη αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) έχει ως συνέπεια τη μείωση των φορολογικών εσόδων. Υποστηρίζουν ότι «παρά τη σημαντική αύξηση του ΕΦΚ από το 2009, τα έσοδα (ΕΦΚ+ΦΠΑ) δεν παρουσιάζουν αξιόλογη μεταβολή καθώς το 2009 ήταν 419 εκατ. ευρώ και το 2013 ήταν 495 εκατ. ευρώ, δηλαδή αυξήθηκαν κατά 76 εκατ. ευρώ. Αν αφαιρεθεί όμως η δαπάνη για το επίδομα θέρμανσης που για το 2013 το ΙΟΒΕ προβλέπει ότι θα είναι 80 εκατ. ευρώ, συνάγεται ότι τα έσοδα του κράτους από το πετρέλαιο θέρμανσης μειώθηκαν έναντι του 2009 κατά 4 εκατ. ευρώ! Μελέτη του ΙΟΒΕ προβλέπει ότι στην περίπτωση μείωσης του ΕΦΚ κατά 30% θα αυξανόταν σημαντικά η κατανάλωση, και άρα τα έσοδα από τον ΦΠΑ, καλύπτοντας μέρος της υστέρησης εσόδων».
Το αντεπιχείρημα από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας είναι ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα να εξασφαλιστεί από την τρόικα νέα απόκλιση από τα συμφωνηθέντα, καθώς ήδη έχουν γίνει κινήσεις για τον φόρο ακινήτων κ.λπ.
Στην πραγματικότητα και τα δύο επιχειρήματα αποκαλύπτουν τη μισή αλήθεια. Είναι προφανές ότι η υπερβολική αύξηση των φόρων, σε περίοδο που μειώνονται το εισόδημα, η κατανάλωση και η τραπεζική χρηματοδότηση, είναι καταστροφική και προκαλεί μεγαλύτερη ύφεση. Επίσης, αλήθεια είναι ότι γίνεται μια υπερπροσπάθεια προκειμένου να εξασφαλιστεί η εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους και δεν υπάρχουν πλέον εύκολες πηγές εσόδων. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι όλες σχεδόν οι προσπάθειες αφορούν όσους πληρώνουν φόρους. Και στο πετρέλαιο. Αλλωστε, το πετρέλαιο είναι ένα. Ο διαχωρισμός σε πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης είναι εφεύρημα που είχε οδηγήσει σε φοροδιαφυγή. Αλλά και η εξομοίωση των φόρων οδήγησε σε αδυναμία πληρωμής επειδή έγινε σε υψηλό επίπεδο. Το ιδανικό θα ήταν να υπάρχει ενιαίος φόρος στο πετρέλαιο αλλά να είναι χαμηλότερος για όλες τις χρήσεις. Και προφανώς αυτό σημαίνει ότι θα είχε εξασφαλιστεί ότι δεν γίνεται φοροδιαφυγή. Η ταλαιπωρία των ανθρώπων που κρυώνουν ή κινδυνεύουν είναι το τίμημα που πληρώνει η κοινωνία για την ανικανότητα των κρατικών υπηρεσιών να εξαλείψουν τη φοροδιαφυγή. Υστερα από ράβε-ξήλωνε πολλών ετών, με συστήματα που τοποθετούνται αλλά δεν υποστηρίζονται, δεν παρακολουθούνται κ.λπ., καταλήγουμε στο ίδιο συμπέρασμα: τα φορολογικά έσοδα μειώνονται επειδή υπάρχει ύφεση ενώ προφανώς όποιοι μπορούν συνεχίζουν να φοροδιαφεύγουν. Οι υπόλοιποι θα συνεχίσουν να κρυώνουν. Σαν το κορίτσι με τα σπίρτα, «ζωντανή εικόνα της χειρότερης δυστυχίας».
Τα φορολογικά έσοδα μειώνονται επειδή υπάρχει ύφεση, ενώ όποιοι μπορούν συνεχίζουν να φοροδιαφεύγουν. Οι υπόλοιποι θα συνεχίσουν να κρυώνουν.