Λίαν αρνητικό το τοπίο στην αγορά κατοικίας το 2014
Απογοήτευση των φορέων του κλάδου από τη μορφή του νέου φόρου
Νέοι κλυδωνισμοί αναμένονται κατά το 2014 στην αγορά ακινήτων και δη στην αγορά κατοικίας, καθώς οι τελευταίες νομοθετικές πρωτοβουλίες, με τη μορφή του νέου φόρου ακινήτων, της επιβολής φόρου υπεραξίας στις συναλλαγές, της επιστροφής του «πόθεν έσχες», αλλά επί των αντικειμενικών αξιών, όπως επίσης και της χαλάρωσης των όρων που αφορούν στους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας, συνθέτουν ένα λίαν αρνητικό τοπίο, που μόνο ευνοϊκό δεν είναι για τη δημιουργία προϋποθέσεων ανάκαμψης των αγοραπωλησιών και εν τέλει των τιμών. Απογοήτευση
Ενδεικτική της απογοήτευσης των φορέων της αγοράς, αλλά και μερίδας των τραπεζών από τον νέο φόρο ακινήτων, είναι η πλήρης μεταστροφή της ρητορικής της Alpha Bank, η οποία, ενώ αρχικά επαινούσε τον νέο φόρο, φτάνοντας ακόμη και στο σημείο να τον θεωρεί μία από τις παραμέτρους που θα συντελούσαν στη σταδιακή έξοδο της αγοράς ακινήτων από την κρίση, σήμερα κάνει λόγο για «εκτός τόπου και χρόνου πολιτικές». Αφορμή για την άποψη αυτή στάθηκε η επιβολή του δεύτερου φόρου στις αστικές ιδιοκτησίες όσων ιδιοκτητών ξεπερνούν το όριο των 300.000 ευρώ. Σύμφωνα με την Alpha Bank, η επιλογή αυτή αντανακλά την πίεση του «πιο οπισθοδρομικού μέρους του πολιτικού συστήματος της χώρας και ομάδων συμφερόντων», που θα προκαλέσει αδικαιολόγητα εμπόδια στην ανάκαμψη της χώρας.
Οπως τονίζουν οι αναλυτές, οι ιδιοκτήτες ακινήτων κλήθηκαν να καταβάλουν ταυτόχρονα πέντε φόρους ακινήτων φέτος, καθώς πέραν του διπλού ετήσιου φόρου του Εκτακτου Ειδικού Τέλους και του ΦΑΠ του 2013, επιβλήθηκαν ταυτόχρονα οι ΦΑΠ των προηγούμενων ετών (2010, 2011 και 2012). Συνολικά εισπράχθηκαν περί τα 3,5 δισ. ευρώ, κυρίως από όσους είχαν τη δυνατότητα, καθώς το συνολικό ύψος των παραπάνω φόρων υπολογίζεται σε 5,8 δισ. ευρώ (3 δισ. από τους τέσσερις ΦΑΠ και 2,8 δισ. ευρώ από το ειδικό τέλος του 2013). Αποτέλεσμα της παραπάνω υπερβολής είναι η διόγκωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων από φόρους
Κατά το 2013 το 45% των νοικοκυριών κατέβαλε ποσά άνω των 500 ευρώ, με τη μορφή φόρου ακινήτων.
περιουσίας κατά 433 εκατ. ευρώ, ενώ είναι σχεδόν βέβαιο ότι το ποσό αυτό θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο τους επόμενους μήνες.
Σύμφωνα με την Alpha Bank, η πολιτική αυτή της υπερφορολόγησης των ακινήτων έχει αφαιρέσει τουλάχιστον δύο ποσοστιαίες μονάδες από το ΑΕΠ της χώρας φέτος (1,7% ήταν η άμεση αρνητική επίπτωση από την πτώση των επενδύσεων και των συναλλαγών σε ακίνητα), συμβάλλοντας τόσο στην αποτροπή της αύξησης της απασχόλησης, όσο και στη διατήρηση των υψηλών ποσοστών της ανεργίας. Αν και εισπράχθηκαν περί τα 800 εκατ. ευρώ από τον ΦΑΠ του 2013, εκτιμάται ότι χάθηκαν φορολογικά έσοδα άνω του 1 δισ. ευρώ από την πτώση του ΑΕΠ και την περαιτέρω μείωση των εισοδημάτων.
Προς επίρρωση των παραπάνω, σχετική έρευνα που διεξήγαγε το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, σε συνεργασία με την εταιρεία δημοσκοπήσεων MARC, σε δείγμα 1.200 νοικοκυριών, αποκάλυψε ότι σχεδόν το 35% των νοικοκυριών έχει συσσωρευμένες οφειλές, στις οποίες εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί το 2014, με αποτέλεσμα να προβλέπεται περαιτέρω αύξηση των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο.
Ηδη, κατά το 2013, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, προκύπτει ότι το 45% των νοικοκυριών κατέβαλε ποσά άνω των 500 ευρώ, με τη μορφή φόρου ακινήτων. Μάλιστα, το 22,8% των νοικοκυριών κατέβαλε φόρο άνω των 1.000 ευρώ, ήτοι πάνω από ένα μισθό. Η συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών θεωρεί ότι ο νέος φόρος θα έπρεπε να είναι μηδενικός για την αναξιοποίητη περιουσία, δηλαδή τα κενά διαμερίσματα, γραφεία ή καταστήματα, όπως επίσης και τους ανέργους. Επίσης, θα έπρεπε να υπάρχει πρόληψη εκπτώσεων και ελάφρυνσης του φόρου όταν το ακίνητο που φορολογείται συνοδεύεται από δανειακά βάρη.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η ΠΟΜΙΔΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων), η οποία τόνισε στις αρχές της εβδομάδας την άμεση ανάγκη μείωσης στο 50% του φόρου που αφορά στα κενά και τα μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, αξιοποιώντας τα στοιχεία του εκά- στοτε υποβληθέντος εντύπου Ε2, με ταυτόχρονο έλεγχο για τη μη ρευματοδότησή τους. Σε αντίθετη περίπτωση, οι ιδιοκτήτες ξενοίκιαστων ακινήτων θα υποχρεωθούν σε καταβολή ετήσιου φόρου υπερδιπλάσιου από τον ΦΑΠ του 2013, υποστηρίζει η ΠΟΜΙΔΑ. Η βεβαίωση των ΔΟΥ
Παράλληλα, εξαιρετικά σοβαρό θεωρείται το ζήτημα που προκύπτει από σχετική διάταξη του νομοσχεδίου (άρθρο 9, παράγραφος 3), βάσει της οποίας για κάθε είδους αίτησης, προσφυγής, ένστασης, αδειοδότησης κ.ο.κ. θα απαιτείται εφ’ εξής βεβαίωση της εκάστοτε ΔΟΥ ότι έχουν δηλωθεί όλα τα ακίνητα του αιτούντος και έχουν εξοφληθεί οι φόροι για τα εν λόγω ακίνητα. Αυτό αφορά σχεδόν κάθε συναλλαγή του ιδιοκτήτη για το ακίνητό του, ακόμη και την αγοραπωλησία. Κατά την ΠΟΜΙΔΑ, η διάταξη αυτή (η οποία χαρακτηρίζεται «σατανική) δημιουργεί άνευ προηγουμένου γραφειοκρατία και αποκλείει τους πολίτες που δεν μπορούν να προσκομίσουν σχετική βεβαίωση, από οποιαδήποτε συναλλαγή ή διεκδίκηση απέναντι σε κάθε δημόσια αρχή, είτε πρόκειται για δικαστήριο είτε για πολεοδομίες, υποθηκοφυλακεία, κτηματολογικά γραφεία, δασαρχεία, δήμους, υπουργεία, περιφέρειες, αρχαιολογικές υπηρεσίες ή ακόμη και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, όπως το ΙΚΑ και ασφαλιστικά ταμεία. Επιπλέον, η ΠΟΜΙΔΑ, επισημαίνει ότι θα πρέπει να αποποινικοποιηθεί η αντικειμενική αδυναμία καταβολής του νέου φόρου από όσους αποδεδειγμένα στερούνται εισοδημάτων, επομένως και δυνατότητας πληρωμής.