Ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού, κορυφαία πρόκληση για το 2014
Η μεγάλη πρόκληση για το 2014 είναι, σύμφωνα με την HSBC, ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού, καθώς σε πολλές χώρες ο πληθωρισμός βρίσκεται σε εντυπωσιακά χαμηλά επίπεδα. Oπως επισημαίνει η βρετανική τράπεζα σε σχετική έκθεσή της, το θέμα αφορά κυρίως τον ανεπτυγμένο κόσμο, καθώς σε ΗΠΑ και Ευρώπη οι κεντρικές τράπεζες αντιμετωπίζουν διλήμματα.
Ακόμη κι όταν επιταχύνεται η οικονομική δραστηριότητα, οι αποπληθωριστικές πιέσεις φαίνεται να εντείνονται. Μήπως θα έπρεπε λοιπόν να υιοθετήσουν πιο περιοριστική νομισματική πολιτική οι κεντρικές τράπεζες εφόσον η παγκόσμια οικονομία εμφανίζει βελτίωση; Ή μήπως να διατηρήσουν χαλαρή νομισματική πολιτική για να αναχαιτίσουν τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού; Μερικές φορές ο αποπληθωρισμός έχει ευεργετικό αντίκτυπο, καθώς αντανακλά την άνοδο της παραγωγικότητας που οδηγεί σε υποχώρηση των τιμών ως προς τους μισθούς ή μια αιφνιδιαστική αύξηση της προσφοράς ενέργειας που οδηγεί σε πτώση του πληθωρισμού.
Σύμφωνα με την HSBC, τέτοιοι πα- ράγοντες έχουν ώς ένα βαθμό επηρεάσει τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ χάρη στις εξορύξεις σχιστολιθικών υδρογονανθράκων, αλλά δεν εξηγούν πλήρως το ότι ο πληθωρισμός βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα παγκοσμίως. Η βρετανική τράπεζα εκτιμά πως ο χαμηλός πληθωρισμός αντανακλά τη μειωμένη ισχύ των κεντρικών τραπεζών που έχουν καταφύγει σε μη συμβατικά μέτρα τόνωσης της οικονομίας και έχουν επηρεάσει περισσότερο τις τιμές των τίτλων παρά την πραγματική οικονομία.
Η ποσοτική χαλάρωση, τονίζει η HSBC, που εφάρμοσαν η Τράπεζα της Αγγλίας, η αμερικανική Federal Reserve και προσφάτως η Τράπεζα της Ιαπωνίας, επέφερε υποχώρηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας, οδηγώντας σε προσωρινή άνοδο του πληθωρισμού. Την ίδια στιγμή όμως, κάθε υποχώρηση ισοτιμίας επέφερε ενίσχυση της ισοτιμίας του νομίσματος μιας άλλης χώρας στην οποία υποχωρεί ο πληθωρισμός περισσότερο από ό,τι την συμφέρει. Το πλέον πρόσφατο παράδειγμα είναι εκείνο της Ευρωζώνης κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2013.
Οπως τονίζει η HSBC, υπό κανονι-
O χαμηλός πληθωρισμός αντανακλά τη μειωμένη ισχύ των κεντρικών τραπεζών που έχουν καταφύγει σε μη συμβατικά μέτρα τόνωσης της οικονομίας.
κές συνθήκες, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν πρόβλημα, αλλά υπό τις υπάρχουσες συνθήκες αποδεικνύεται πως όταν η νομισματική πολιτική μιας χώρας ενισχύει την οικονομία της, αποβαίνει επιζήμιο για την οικονομία μιας άλλης. Εν ολίγοις καταλήγει να εξάγει και όχι να θεραπεύει τις αποπληθωριστικές πιέσεις. Σε διεθνές επίπεδο οι πιέσεις αυτές δεν υποχωρούν. Μπορεί κανείς να υποστηρίξει πως εφόσον αυξάνεται η οικονομική δραστηριότητα, είναι θέμα χρόνου να επιταχυνθεί και ο πληθωρισμός. Οπως τονίζει η HSBC, η επιβράδυνση της ανεργίας τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Βρετανία δεν έχει οδηγήσει σε αύξηση των μισθών. Η βρετανική τράπεζα αναφέρει πως συχνά μπερδεύουμε την αιτία με το αποτέλεσμα.
Μολονότι η HSBC διαπιστώνει βελτίωση στις προοπτικές ανάπτυξης, τονίζει πως δεν προβλέπει επιστροφή στα προ κρίσης επίπεδα επέκτασης. Εκτιμά πως η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας θα έχει επιταχυνθεί στο 2,8% το 2015, καθώς προεξοφλεί στροφή της Ευρωζώνης από τη συρρίκνωση του 2013 και μια πιο επιθετική επιτάχυνση στη Βρετανία. Σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ προβλέπει ανάπτυξη περίπου 2,3% για το 2014 και 2,5% για το 2015, αλλά τονίζει πως η ανάκαμψη αυτή παραμένει απογοητευτική σε σύγκριση με το παρελθόν. Οι αναδυόμενες αγορές εκτιμά πως θα επιστρέψουν σε επίπεδα ανάπτυξης άνω του 5% το 2015, αλλά η Βραζιλία μάλλον παραμένει αναιμική. Τονίζει, πάντως, πως δεν προβλέπει ακραίο αποπληθωρισμό, απλώς επισημαίνει τον κίνδυνο να παραμένει ο πληθωρισμός σε υπερβολικά χαμηλά επίπεδα ή και να υποχωρήσει περαιτέρω την επόμενη διετία.