Βολές κατά Μέρκελ λόγω φιλοτουρκικής στροφής
Αντιδράσεις εντός και εκτός Γερμανίας για τα δώρα του Βερολίνου στον Ερντογάν
Βολές δέχεται η καγκελάριος της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ για τις παραχωρήσεις της στην Αγκυρα με σκοπό τον έλεγχο των προσφυγικών ροών. Στους καρπούς της πρόσφατης επίσκεψής της στην Τουρκία περιλαμβάνεται και η παραχώρηση ειδικής πτέρυγας της βάσης του Ιντσιρλίκ στη γερμανική πολεμική αεροπορία.
Το περασμένο Σάββατο η τουρκική πόλη Γκαζιαντέπ, κοντά στα σύνορα με τη Συρία, υποδεχόταν την Αγκελα Μέρκελ στολισμένη με αφίσες που απεικόνιζαν χαμογελαστή τη Γερμανίδα καγκελάριο. Οι αφίσες έγραφαν στα γερμανικά: «Αλληλεγγύη με τους πρόσφυγες! Είμαστε περήφανοι για την καγκελάριό μας, Αγκελα Μέρκελ και τον πρωθυπουργό μας, Αχμέτ Νταβούτογλου»!
Η Γερμανίδα πολιτικός δεν απογοήτευσε τους Τούρκους οικοδεσπότες της. Μαζί με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος τη συνόδευε στην αποστολή της, είχε μόνο καλά λόγια για το μεγάλο στρατόπεδο προσφύγων του Γκαζιαντέπ, για τη διαχείριση του προσφυγικού από την Αγκυρα και για την πρόσφατη συμφωνία Ε.Ε.- Τουρκίας. Επιπλέον, υποσχέθηκε ότι θα επιταχυνθεί η εκταμίευση των έξι δισ. ευρώ που έχει υποσχεθεί η Ενωση στην Αγκυρα, όπως και οι διαδικασίες για την κατάργηση της βίζας στα ταξίδια των Τούρκων υπηκόων στην Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει την τουρκική κυβέρνηση, που απειλούσε ότι θα ακυρώσει τη συμφωνία. Τέλος, ήρθε πιο κοντά στις τουρκικές θέσεις αναφορικά με το Συριακό, αποδεχόμενη, κατ’ αρχήν, την κεντρική αξίωση της Αγκυρας για δημιουργία «ασφαλών ζωνών» εντός συριακού εδάφους.
Οι πληθωρικές φιλοτουρκικές τοποθετήσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου προκάλεσαν σοβαρές αντιδράσεις διεθνών ανθρωπιστικών οργανώσεων, ακόμη και στενών συμμάχων του Βερολίνου. Η διευθύντρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Τζούντιθ Σάντερλαντ, επισήμανε ότι το στρατόπεδο του Γκαζιαντέπ, το οποίο επισκέφθηκε η Μέρκελ, λειτουργεί ως «βιτρίνα» που εξωραΐζει τη δραματική κατάσταση της τεράστιας πλειονότητάς τους. Η Διεθνής Αμνηστία κατήγγειλε ότι η Τουρκία αναγκάζει διά της βίας, εδώ και τρεις μήνες, Σύρους πρόσφυγες να επιστρέψουν στην κόλαση της χώρας τους, με ρυθμό 100 προσφύγων την ημέρα. Η Αρμοστεία Προσφύγων του ΟΗΕ επανέλαβε τις ενστάσεις της για τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας που παραβιάζει τη διεθνή συνθήκη για τους πρόσφυγες. Ακόμη και ο Μπαράκ Ομπάμα εξέφρασε, ευγενικά μεν, ευθύβολα δε, τις επιφυλάξεις του, τονίζοντας ότι «είναι ουσιώδους σημασίας κατά την εφαρμογή της συμφωνίας οι πρόσφυγες να τυγχάνουν της πρέπουσας μεταχείρισης και τα ανθρώπινα δικαιώματα να γίνονται σεβαστά».
Η στάση των ΗΠΑ
Στο πολιτικό επίπεδο, ο Αμερικανός πρόεδρος ήταν ακόμη περισσότερο ευθύς. Στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με την Αγκελα Μέρκελ στο Ανόβερο, την περασμένη Δευτέρα, ο Μπαράκ Ομπάμα απέρριψε ως «ανεφάρμοστη» την τουρκική πρόταση για «ασφαλείς ζώνες», η οποία θα έφερνε τη Δύση σε μετωπική σύγκρουση όχι μόνο με τον Ασαντ αλλά και με τον Πούτιν. Την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενη, η Γερμανίδα καγκελάριος «μάζεψε» την προηγούμενη τοποθέτησή της, δηλώνοντας ότι «δεν θα πρόκειται για κλασικού τύπου ασφαλή ζώνη», αλλά για κάτι άλλο, όχι απολύτως σαφές, που θα προκύψει υποτίθεται συναινετικά, από τις ειρηνευτικές συνομιλίες της Γενεύης και... όποιος κατάλαβε, κατάλαβε!
Οι υπερβολικές υποχωρήσεις της Μέρκελ έναντι της αυταρχικής κυβέρνησης των Ερντογάν-Νταβούτογλου λόγω του προσφυγικού έχουν προκαλέσει δυσφορία και εντός Γερμανίας. Ρόλο καταλύτη έπαιξε το
Πρόσβαση στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ εξασφάλισε η Γερμανία, ενώ η Μέρκελ προσεγγίζει διστακτικά τις θέσεις της Αγκυρας στο συριακό πρόβλημα.
«πράσινο φως» της Γερμανίδας καγκελαρίου στην αξίωση Ερντογάν να διωχθεί δικαστικά ο Γερμανός κωμικός Γιαν Μπέμερμαν, ο οποίος είχε ασκήσει βιτριολική κριτική, από τηλεοράσεως, στον Τούρκο ηγέτη. Η αλήθεια είναι ότι η «σάτιρα» του Μπέμερμαν ξεπερνούσε κάθε όριο χυδαιότητας και ότι ο Ερντογάν βρήκε «πάτημα» σε έναν πρωσικό νόμο του... 1871 περί προσβολής ξένων ηγετών – τον ίδιο νόμο που είχαν χρησιμοποιήσει, για τον ίδιο σκοπό, πριν από τον Ερντογάν, πολιτικοί, όπως ο σάχης Ρεζά Παχλεβί και ο δικτάτορας Αουγκούστο Πινοσέτ. Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή της Μέρκελ μεταφράστηκε ακόμη και από τους Σοσιαλδημοκράτες κυβερνητικούς συμμάχους της ως γονυκλισία στην αυλή του «σουλτάνου» Ερντογάν.
Γεγονός είναι ότι οι υποχωρήσεις της Μέρκελ δεν έμειναν χωρίς αντίκρισμα: όπως αποκάλυψε το περιοδικό Der Spiegel, η γερμανική πολεμική αεροπορία εξασφάλισε τη δική της πτέρυγα στη βάση του Ιντσιρλίκ, στη νότια Τουρκία, απ’ όπου επιχειρούν και τα αμερικανικά αεροπλάνα. Κι ίσως αυτό είναι μόνο η ορατή κορυφή του παγόβουνου.