Η ανοησία επαναλαμβάνεται, η Ιστορία ποτέ
Είμαστε στη φάση όπου, όπως το έθεσε τόσο χαριτωμένα (όπως πάντα άλλωστε) ο Τσακαλώτος, «καιγόμαστε». Παρά την εμφανή έλλειψη της χάρης που της προσέδιδε άλλοτε ο Γ. Βαρουφάκης, η κυβέρνηση επανέλαβε τον εαυτό της: άφησε τον χρόνο να περάσει, ώστε στο τέλος να καταφύγει στην πολιτική διαπραγμάτευση. (Σαν να λέμε: δεν προβιβάζομαι στις εξετάσεις και πιάνω στο ψηστήρι τον καθηγητή...). Ενδιαμέσως, είχαμε και την άγαρμπη (σε στυλ Γεροβασίλη) απόπειρα της κυβέρνησης να εκμεταλλευθεί το αγνώστου προελεύσεως προϊόν μιας τηλεφωνικής υποκλοπής, με σκοπό την αποδυνάμωση του ΔΝΤ. Το εγχείρημα όμως είχε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: απομόνωσε την Ελλάδα. Ετσι, η χώρα έχει κλειστή μπροστά της την πόρτα της πολιτικής διαπραγμάτευσης και χρήματα που φθάνουν-δε φθάνουν μέχρι το τέλος του μηνός. Διόλου παράξενο, λοιπόν, ότι υπουργός της κυβέρνησης «εκμυστηρεύθηκε» σε συνομιλητή του από τον χώρο των τραπεζών, ο οποίος τον είχε ρωτήσει για το ενδεχόμενο ρήξης και Grexit, ότι οι πιθανότητες είναι 50-50.
Βάζω τα εισαγωγικά παραπάνω, επειδή δεν πιστεύω τον κύριο υπουργό –όσο και αν τον σέβομαι– και αντιλαμβάνομαι επίσης ότι η εξάπλωση αυτού του κλίματος, εν μέρει τουλάχιστον, μεθοδεύεται συστηματικά από την κυβέρνηση. Κυρίως όμως, δεν πιστεύω τον υπουργό επειδή η εκτίμηση της κατάστασης δείχνει ότι η άνοιξη του 2016 δεν είναι το καλοκαίρι του 2015. Τα λάθη και οι παραλείψεις της κυβέρνησης Συριζανέλ μπορεί να επαναλαμβάνονται ακολουθώντας το ίδιο μοτίβο με πέρυσι, αλλά εν τω μεταξύ ο υπόλοιπος κόσμος μεταβάλλεται – μόνο ο Υπαρκτός Ελληνισμός μένει προσκολλημένος στο ιδεώδες της ακινησίας του. Αυτή τη φορά, η επιθυμία για Grexit δεν είναι το ίδιο ισχυρή σε καμία από τις δύο πλευρές. Για την Ευρώπη, η απόλυτη προτεραιότητα τώρα είναι η Βρετανία. Αφότου ξεκίνησε η κούρσα του δημοψηφίσματος στη χώρα, μου έλεγε χαρακτηριστικά υπάλληλος της Επιτροπής, κανένας αξιωματούχος της Ε.Ε. δεν τολμά να πατήσει σε βρετανικό έδαφος, για να μην προκαλέσει. Αν συμβεί, η διάλυση της Ε.Ε. θα είναι μια αποτυχία ιστορικής σημασίας: θα είναι η πρώτη φορά στην Ιστορία που επιχειρήθηκε και απέτυχε μια πολιτική ένωση μέσω της κοινής οικονομίας και του κοινού πολιτισμού και όχι αντιστρόφως, όπως συνέβαινε επί αιώνες μέχρι να προκύψει το σχέδιο για μια ενωμένη Ευρώπη μέσα από τα ερείπια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αν σε περίπου δύο μήνες από τώρα αποφασίσουν οι Βρετανοί να φύγουν από την Ε.Ε., αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει την αρχή μιας καταστροφής ιστορικού μεγέθους. Αν το αποφασίσουν οι Ελληνες, όχι – δεν θα είναι το ίδιο. Αν όμως οι τρελοί Ελληνες το τολ- μήσουν πριν από τους Βρετανούς, ενισχύονται υπερβολικά οι υποστηρικτές της εξόδου στη Βρετανία και, κατά πάσα πιθανότητα, κερδίζουν. Αρα, οι Βρυξέλλες τουλάχιστον, δεν μας θέλουν στο μπαλκόνι να φωνάζουμε ότι πήραμε ένα κουτί ασπιρίνες και να απειλούμε ότι θα πέσουμε. Θέλουν «business as usual» – κοινώς, ρουτίνα.
Ομως, ούτε από τη δική μας πλευρά –παρ’ όλη τη μούρλα που κουβαλάει– βλέπω να υπάρχει η όρεξη για περιπέτειες, όπως πέρυσι όταν είχαμε τον Παναγιώτη και τη γνωστή παλιοπαρέα στην κυβέρνηση. Φαντάζεσθε ξανά ένα δημοψήφισμα παρόμοιου τύπου με το περυσινό; Η Ελλάδα και ο Τσίπρας προσωπικώς θα γίνουν ο περίγελως του κόσμου. Αν συμβεί το απευ- κταίον, θα γίνουμε μέσα σε μια στιγμή η Βενεζουέλα της Ευρώπης, ως προς το είδος της κωμωδίας που παράγουμε στη διεθνή σκηνή. Επιπλέον, αυτή τη φορά η αντιπολίτευση μπορεί να μποϊκοτάρει ένα δημοψήφισμα και να αποδυναμώσει τη νομιμοποίησή του.
Αυτή τη φορά, εξάλλου, η αδυναμία της κυβέρνησης να ανταποκριθεί αφορά υποχρεώσεις τις οποίες η ίδια συμφώνησε και όχι η προηγούμενη, όπως όταν παρέλαβε την περίφημη «ημιτελή του Χαρδούβελη» στις αρχές του 2015. Ο δε περιβόητος «κόφτης», ο μηχανισμός αυτόματης διόρθωσης δημοσίων δαπανών, που αναγκαστικά θα αφορά μισθούς και συντάξεις και γύρω από τον οποίον υποτίθεται ότι δίνεται η ηρωική μάχη, υπάρχει στο Γ΄ (το αντιμνημονιακό) μνημόνιο, στον νόμο 4336/2015. Εχει, δηλαδή, συμφωνηθεί προ πολλού ποιος ενεργοποιεί τον μηχανισμό (ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών) και έχει υπογραφεί από τη σημερινή κυβέρνηση και έχει υπερψηφισθεί από τη σημερινή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Απλώς, η ανεπάρκεια της κυβέρνησης κάνει τώρα τους δανειστές να ζητούν να προσδιορισθεί το πότε και το πώς, ώστε ο μηχανισμός να λειτουργήσει.
Το πιθανότερο είναι ότι αυτή η αναστάτωση συμβαίνει μήπως και κάπου μέσα στη σκόνη και στον ορυμαγδό περάσει η κυβέρνηση το πακέτο των 5,4+3,6 δισεκατομμυρίων. Θα συμβεί, φαντάζομαι, και η κυβέρνηση θα επιβιώσει. Αλλά για πόσο; Ο φόβος πείθει τους βουλευτές να ψηφίσουν, αλλά ενισχύει εξίσου και την εσωτερική αντίσταση. Επίσης, ο φόβος προκειμένου να διατηρηθεί η κυβέρνηση της Αριστεράς αποδίδει, αλλά μόνο εφόσον η κυβέρνηση παραμένει της Αριστεράς...