Γερμανική «ζυγαριά» ανάμεσα σε Αθήνα - ΔΝΤ
Από τη στάση του Βερολίνου θα κριθεί αν θα βρεθεί η χρυσή τομή για τα προληπτικά μέτρα
Το αν –και πόσο σύντομα– θα βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ του ΔΝΤ και της Αθήνας σχετικά με το πακέτο των προληπτικών μέτρων θα κριθεί, όπως όλα δείχνουν, στο Βερολίνο. Κρισιμότερη όλων, δε, είναι η στάση που θα τηρήσει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον οποίο η ελληνική πλευρά θεωρεί βασικό υπεύθυνο –μαζί με το Ταμείο– για το προσωρινό αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις.
Στην τηλεδιάσκεψη του Euroworking Group την περασμένη Τρίτη με τη συμμετοχή των θεσμών, το Ταμείο δήλωσε την πρόθεσή του να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα αν η Ελλάδα πετύχει δημοσιονομική προσαρμογή ίση με 2,5% του ΑΕΠ ώς το 2018, ανεξαρτήτως αν αυτό θα οδηγήσει σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Tο Ταμείο πιστεύει ότι το πρωτογενές ισοζύγιο το 2015 ήταν στην καλύτερη περίπτωση μηδενικό, ενώ οι Ευρωπαίοι, με τη σφραγίδα της Eurostat, τοποθετούν το πλεόνασμα στο 0,7% του ΑΕΠ. Δημοσιονομικά μέτρα ίσα με 2,5% του ΑΕΠ, κατά το ΔΝΤ, οδηγούν σε διατηρήσιμο πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ – και άρα πρέπει να συνοδευθούν από μεγαλύτερη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους ώστε να βγαίνουν οι αριθμοί. Η πρόταση του Ταμείου, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, δεν έγινε δεκτή από το Euroworking Group.
Στις δημόσιες τοποθετήσεις του – για παράδειγμα προ δύο εβδομάδων στις εαρινές συναντήσεις του ΔΝΤ– ο κ. Σόιμπλε επιμένει ότι το θέμα της περαιτέρω ελάφρυνσης χρέους είναι δευτερεύουσας σημασίας. Ενίοτε δηλώνει ευθέως ότι δεν θεωρεί πως η Ελ- λάδα χρειάζεται νέα ελάφρυνση. Κορυφαία στελέχη του υπουργείου ασκούν πίσω από κλειστές πόρτες έντονη κριτική για την ελληνική κυβέρνηση και την πλημμελή –όπως τη θεωρούν– εφαρμογή του προγράμματος.
Οι δύο όροι
Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», οι δηλώσεις αυτές αποτελούν μέρος του διαπραγματευτικού παιχνιδιού: το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών είναι στην πραγματικότητα πρόθυμο να εξετάσει συγκεκριμένα σενάρια ουσιώδους αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, με περαιτέρω επιμήκυνση των λήξεων και νέα μείωση των επιτοκίων (που μπορεί να χρειαστεί την έγκριση της Bundestag). Για να γίνει αυτό όμως, υπάρχουν δύο απαρέγκλιτοι όροι: να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση με την πλήρη συμμετοχή του ΔΝΤ και να μη γίνει «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας του χρέους.
Με τον σκεπτικισμό για τη στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να παραμένει αμείωτος στο Βερολίνο (οι εκτιμήσεις τους για την Ελλάδα είναι πάντα «υπερβολικά ρόδινες» και «δεν έχουν να λογοδοτήσουν σε κανένα Κοινοβούλιο», λέει στην «Κ» κυβερνητική πηγή), δεν προβλέπεται κάποια παρέμβαση της καγκελαρίου υπέρ των ελληνικών θέσεων. Σχετικά με τα προληπτικά μέτρα, «θα χρειαστεί η νομοθέτηση κάποιων πραγμάτων», όπως αναφέρει η κυβερνητική πηγή, σηματοδοτώντας τη σύμπλευση του Βερο- λίνου με το ΔΝΤ στο επίμαχο ζήτημα των ημερών. Το Ταμείο θεωρεί ότι η ελληνική πρόταση για τα προληπτικά μέτρα απέχει πολύ από τον επιθυμητό βαθμό λεπτομέρειας. Η Κομισιόν και οι άλλοι ευρωπαϊκοί θεσμοί –ΕΚΤ, ESM– είναι πολύ λιγότερο απαιτητικοί στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Η Αγκελα Μέρκελ συνεχίζει να συνομιλεί τακτικά με τον Αλέξη Τσίπρα. Ωστόσο δεν επικοινώνησαν για το ζήτημα της Συνόδου Κορυφής που έθεσε ο κ. Τσίπρας την περασμένη εβδομάδα. Η γερμανική κυβέρνηση ήταν απολύτως αρνητική σε τέτοιο ενδεχόμενο. Σε ακόμα μία επανάληψη περυσινών μοτίβων, η καγκελάριος υπενθυμίζει τακτικά στον κ. Τσίπρα στις συνομιλίες τους ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν είναι το κατάλληλο μέρος για συζητήσεις επί τεχνικών στοιχείων της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης. Αυτά –θεωρεί– πρέπει να διευθετηθούν στις διαβουλεύσεις της Αθήνας με τους θεσμούς. Η μόνη εξαίρεση έγινε πέρυσι στη Σύνοδο της 12ης Ιουλίου, η οποία δεν πρέπει να έχει αφήσει τις πιο ευχάριστες αναμνήσεις στον πρωθυπυργό. Η συνεχής παραπομπή στους θεσμούς, στην παρούσα συγκυρία, σημαίνει ότι δεν μπορεί ο κ. Τσίπρας να ελπίζει στην κ. Μέρκελ για πολιτική λύση. Εχοντας αναγκάσει το ΔΝΤ να υποχωρήσει για ακόμα μία φορά απέναντι στη Γερμανία, τόσο σχετικά με τους δημοσιονομικούς στόχους (το Ταμείο ήθελε να μειωθούν) όσο και σχετικά με τη σπουδή προώθησης της νέας αναδιάρθρωσης του χρέους, η καγκελάριος δεν είναι διατεθειμένη να πιέσει άλλο. Μεταξύ του κ. Σόιμπλε και των σκληρών της κοινοβουλευτικής της ομάδας άλλωστε, τα περιθώρια ελιγμών της είναι περιορισμένα.