Για να πάρει μπρος μια οικονομία
Καμία οικονομία δεν κατόρθωσε ποτέ να πάρει μπροστά χωρίς συστηματική «ένεση» νέου χρήματος. Αυτή είναι η δουλειά των τραπεζών και, γενικότερα, του πιστωτικού συστήματος. Εργαλείο τους είναι τα νέα δάνεια. Τα οποία όμως εκταμιεύονται όταν τα ζητήσουν οι επενδυτές. Επενδύσεις κάνουν οι επιχειρηματίες. Ετσι δουλεύει το σύστημα και όχι διαφορετικά.
Μόνον που στην περίπτωσή μας, το σύστημα αυτό δεν δουλεύει. Στην αρχή είχε κάποια εμπόδια, τώρα έχει σταματήσει και αν δεν γίνει κάτι σχετικά σύντομα, θα κινδυνεύσει να διαλυθεί. Η επικείμενη ζημιά θα είναι μάλιστα χειρότερη από αυτή που συνέβη το 2012, όταν το κράτος αθέτησε τα ομόλογά του, τα κεφάλαια των τραπεζών εξαφανίστηκαν και χρειάστηκε ο φορολογούμενος να ζητήσει δανεικά από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθεροποίησης (ESM) για να διασωθεί το σύστημα.
Ελάχιστοι ασχολούνται με αυτό, το μεγαλύτερο κατά την άποψή μου πρόβλημα, αυτή τη στιγμή, της ελληνικής οικονομίας. Τα μισά δάνεια που έχουν δώσει οι τράπεζες στον ιδιωτικό τομέα είναι προβληματικά. Φανταστείτε ένα δάνειο 100 δισ. περίπου που δεν εξυπηρετείται κανονικά. Προσθέστε ότι το σύστημα έχει χάσει και 120 δισ. από τις καταθέσεις. Οτι η καταστροφή δεν έχει ακόμη πλήρως αποκαλυφθεί οφείλεται σε δύο συναφή γεγονότα: τη συνεχώς παρατεινόμενη «διαπραγμάτευση» και τα capital controls. Η ελληνική οικονομία λειτουργεί απομονωμένη, υποστηριζόμενη με τεχνητά μέσα και ένα στρατό από γιατρούς με τα γιατροσόφια τους. Οι μόνοι που δείχνουν να το «απολαμβάνουν» είναι οι κρατιστές και όσοι χρωστούν αλλά δεν πληρώνουν.
Η απεμπλοκή των «κόκκινων» δανείων αποτελεί θρυαλλίδα στις τεταμένες συζητήσεις εταίρων, κεντρικής τράπεζας και ΔΝΤ με την κυβέρνηση. Τράπεζα και Ταμείο ζητούν από την κυβέρνηση να απελευθερώσει πλήρως τις δυνατότητες των τραπεζών.
Το πρόβλημα είναι οξύτερο και είναι αποφασιστικής σημασίας στην περίπτωση των επιχειρήσεων, μικρότερων και μεγαλύτερων, που έχουν μπλοκαρισμένα δάνεια και βουλιάζουν σιγάσιγά κάτω από ένα βουνό χρεών προς τις τράπεζες, το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Είναι αλήθεια ότι το ΔΝΤ δεν έπαυσε να πιστεύει ότι προκειμένου να πάρει μπροστά η οικονομία, οι τράπεζες έπρεπε να κρατικοποιηθούν, να διαγράψουν μεγάλο μέρος των «κακών» δανείων, να εκδιώξουν παλαιούς ιδιοκτήτες που δεν θα έβαζαν νέο χρήμα (είτε το έχουν στην... Ελβετία, είτε βρίσκοντας συνεταίρους), να πωληθούν σε funds ή απευθείας σε επενδυτές, να πωληθούν περιουσιακά στοιχεία που δεν συνδέονται με το αντικείμενο της παραγωγής τους, να επαναπροσληφθεί το απαιτούμενο προσωπικό χωρίς άλλους περιορισμούς ώστε, τελικά, όσες επιχειρήσεις αξίζουν ακόμη κάτι, να επιστρέψουν στην παραγωγή.
Στην ίδια κατεύθυνση συμφωνεί πλέον και η Κεντρική Τράπεζα. Ανώτεροι τραπεζικοί παράγοντες αναφέρονται με δέος στο σύστημα των 40 ειδικών δεικτών αποδοτικότητας (Key Performance Indicators) στο οποίο θα υποβληθούν όλα τα τραπεζικά δάνεια. Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες μπορούν να τα καταφέρουν πολύ καλά αν σταματήσει ο κ. Σταθάκης να φοβάται τους εξαγριωμένους Κρητικούς, οι οποίοι, επιδεικνύοντας σπάνια καπιταλιστική πονηρία, απαιτούν να τους πωληθούν τα δάνεια που πήραν και δεν πληρώνουν εδώ και καιρό σε τιμές ίδιες με αυτές που θα τα πάρουν τα funds!
Ηδη οι τράπεζες έχουν βάλει στην
Γιατί είναι αναγκαία η συμβολή των τραπεζών και, γενικότερα, του πιστωτικού συστήματος.
άκρη, σχηματίζοντας ως έχουν την υποχρέωση, τεράστιες χρηματικές προβλέψεις για ενδεχόμενη ζημία από τα «κακά» δάνεια. Η Εθνική Τράπεζα, στην καλύτερη θέση, έχει ήδη καλύψει το 75% των «κακών» δανείων, η Alpha το 69%, ενώ Πειραιώς και Eurobank βρίσκονται στο εξίσου εντυπωσιακό 65%. Γνωρίζοντας όλα τούτα, οι εταίροι και ελεγκτές ζητούν επίμονα να επιτραπούν οι πλειστηριασμοί το αργότερο στο πρώτο τρίμηνο 2017. Πρώτα «θα φύγουν» όσα δάνεια καθυστερούν περισσότερο από 365 ημέρες και το υπόλοιπό τους είναι μεγαλύτερο από την αξία του ακινήτου που έχει υποθηκευθεί. Σε κάθε περίπτωση, οι πρώτοι που θα κληθούν να πληρώσουν ή να δεχθούν να χάσουν την περιουσία τους, θα είναι οι «στρατηγικοί κακοπληρωτές».
Οι εμπειρογνώμονες συμφωνούν πως μια συνταρακτική αλλαγή κλίματος, χωρίς κυβερνητικές παρεμβάσεις, θα οδηγήσει ταχύτατα σε νέες επενδύσεις, εξυγίανση της δανειακής θέσης και, τελικώς, απελευθέρωση τραπεζικών πόρων. Με αυτά τα κεφάλαια θα μπορέσουν οι τράπεζες να χρηματοδοτήσουν την ανάκαμψη, η οποία μπορεί, υπό τους παραπάνω όρους, να είναι εντυπωσιακή.