Μανιφέστο του ιντερνετικού μέλλοντός μας
Οπτικοακουστικό θέαμα της ομάδας Detach, που θα παρουσιαστεί στις 27-28 Ιουλίου στην Πειραιώς 260 «Αν δεν είσαι ικανός να προεικονίσεις το μέλλον σου, τότε θα ζήσεις από μόνος σε μια δικτατορία...».
Οι σύγχρονοι άνθρωποι -και ειδικά εμείς οι millenials- μας αρέσει να πιστεύουμε πως γνωρίζουμε περίπου τα πάντα για την τεχνολογία· το Διαδίκτυο είναι ο φυσικός μας χώρος, το facebook και το youtube το δεύτερο σπίτι μας. Πόσα όμως στην πραγματικότητα ξέρουμε; Τι είναι τελικά το Ιντερνετ; Και για να το προχωρήσουμε ακόμα παραπάνω, τι ορίζεται πια ως πραγματικό και τι ως ψηφιακό; Κάτι τέτοια ερωτήματα θέτει (θα δούμε αν τα απαντά κιόλας) η ομάδα Detach με το «Σκοτεινό Μανιφέστο» της, το οποίο θα παρουσιαστεί το διήμερο 27-28 Ιουλίου στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
«Θέλαμε να φτιάξουμε ένα οπτικοακουστικό θέαμα σε μορφή μανιφέστου. Κάτι που να εμπλέκει το Ιντερνετ και την εποχή που ζούμε συν ένα κομμάτι, το οποίο να συνδέεται με την επιθυμία, το κοίταγμα στο μέλλον», μας λέει ο Μάκης Κεντεποζίδης, μέλος των γνωστών μας Drogatek και εκ των συντελεστών του «Dark Manifesto». Μαζί με τους Γιώργο Βαλαή, Θάλεια Ιωαννίδου και Voltroi Brege έχουν ετοιμάσει μια lecture performance, σε μορφή «συνέντευξης Τύπου», με ταυτόχρονη προβολή βίντεο και βέβαια ηχητική εγκατάσταση. Μια σύμπραξη λέξεων, ήχου και εικόνας προκειμένου να αναδειχθεί «το ποίημα ενός νέου κόσμου που στοιχειώνεται βασανιστικά από καθετί παλιό», με όπλα τα laptop, μουσικά όργανα, κείμενα, παραμορφωτές ήχου, εικόνες (πραγματικές ή τεχνητές) και μουσική.
Τα υλικά που συνθέτουν την παράσταση είναι αεροφωτογραφίες από data center και αεροδρόμια, προσωπικές φωτογραφίες, ένας κατάλογος με τα μανιφέστα του προηγούμενου αιώνα κι ακόμα σύγχρονα φαινόμενα όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι νέες μορφές εργασίας, η επιτήρηση, κ.λπ. Τη δική τους θέση τέλος μέσα στην αχανή έρημο της πληροφορίας, αναζητούν διαχρονικές σταθερές του σύμπαντος όπως η σύγκρουση, η πτώση και ο έρωτας. «Το Δίκτυο γενικώς -κι όχι απλώς το Διαδίκτυο- παραμένει σήμερα σε μεγάλο βαθμό συντηρητικό. Κατά ένα μεγάλο μέρος, η χρήση του έχει αντικαταστήσει απλώς την τηλεόραση ή το τηλέφωνο· αποτελεί δηλαδή άλλο ένα μέσο διαχείρισης του ελεύθερου χρόνου, ενώ οι πραγματικές του δυνατότητες είναι άπειρες» λέει ο Μάκης Κεντεποζίδης. Ο ίδιος θεωρεί το σημερινό Διαδίκτυο ως το μεγαλύτερο φωτοτυπικό μηχάνημα του κόσμου, το οποίο παράγει ελεύθερα αντίγραφα, με την αυθεντία και τον δημιουργό να πηγαίνουν έτσι παραπίσω.
Πράγματι, το σύγχρονο Ιντερνετ, εκτός του ότι είναι ένα μέρος όπου μπορεί κανείς να ενημερωθεί, να ακούσει δωρεάν μουσική (youtube) ή να επικοινωνήσει με φίλους και γνωστούς (social media) αποτελεί ακόμα χώρο πραγμάτωσης χιλιάδων άλλων δραστηριοτήτων. Πάνω από όλα δημιουργεί σχέσεις συμμετοχής και συνεργασίας, μέσα από το σχήμα συμμετοχή-σχολιασμός-διαμοιρασμός, οι οποίες παλαιότερα ήταν αδύνατες ή χρειαζόταν απείρως περισσότερος χρόνος για να ωριμάσουν. Οι Detach θα προσπαθήσουν να μας τα επικοινωνήσουν όλα αυτά με τον δικό τους τρόπο: ένα μεγάλο ηλεκτρονικό ποίημα με αφήγηση αποσπασματική, περίπου δηλαδή όπως περιγράφεται και το ίδιο το Δίκτυο.
Δεν μένουν όμως εκεί. Οι συντελεστές του πρότζεκτ θέλουν επίσης να δείξουν την επιρροή του Ιντερνετ και στις παραδοσιακές επιστήμες, όπως για παράδειγμα η ιστορία. «Το Ιντερνετ παρεμβαίνει στον ιστορικό χρόνο (υπoθέσεις Wikileaks, Σνόουντεν) αλλά ταυτόχρονα είναι και το αντίδοτο στη λήθη. Τα δεδομένα πια διαχέονται τόσο γρήγορα στο Δίκτυο που ουσιαστικά κανείς δεν μπορεί να αφαιρέσει ντοκουμέντα και να παραχαράξει τα γεγονότα. Ο καθένας γίνεται πρωταγωνιστής και υποκείμενο μέσα στην ιστορία, με σημείο μηδέν το 2001 και την 11η Σεπτεμβρίου. Εκεί όλοι κατάλαβαν -και με τρομακτικό τρόπο- πως έχουμε μπει για τα καλά στην εποχή της απευθείας μετάδοσης».
Οπως αναφέραμε και στην αρχή, ωστόσο, βασικό κομμάτι του «Μανιφέστου» είναι αυτό της επιθυμίας που ανοίγεται στο μέλλον. Η ομάδα μάλιστα των καλλιτεχνών θεωρεί τη λογική του «Future Now», η οποία τείνει να γίνει πολύ δημοφιλής στις μέρες μας, εξαιρετικά συντηρητική. «Δεν μπορούμε να λέμε πως το μέλλον είναι ήδη εδώ, γιατί έτσι ο άνθρωπος μετατρέπεται απλώς σε άμοιρο καρυδότσουφλο που πλέει μέσα στον τεχνολογικό πολιτισμό. Αν δεν είσαι ικανός να προεικονίσεις το μέλλον σου, τότε θα ζήσεις από μόνος σε μια δικτατορία...». Παρά το όνομά του, το «Σκοτεινό Μανιφέστο» προϊδεάζει για αισιόδοξα και σίγουρα ενδιαφέροντα πράγματα. Η μαγεία άλλωστε και ο φόβος της τεχνολογίας βάδιζαν ανέκαθεν χέρι-χέρι και πολλές φορές η εκφραστική ισχύς της τέχνης είναι η πλέον κατάλληλη για να δώσει υπόσταση σε αυτό το δίδυμο, που με τη μία ή την άλλη μορφή, ακολουθεί εδώ και αιώνες τον άνθρωπο.