Οι προκλήσεις της επόμενης μέρας για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα

Τι σηματοδοτεί η αλλαγή σελίδας στην Τράπεζα Πειραιώς – Ο ρόλος των θεσμών και τα εμπόδια

Μεγάλη κινητικότητα επικρατεί στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και όλα δείχνουν ότι βρισκόμαστε σε μια μεταβατική περίοδο, κατά τη διάρκεια της οποίας θα πρέπει να αντιμετωπιστούν μεγάλες προκλήσεις, με κύρια, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ.

Οι δραστικές αλλαγές στη διοικητική πυραμίδα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), αλλά και οι αλλαγές στις διοικήσεις των εμπορικών τραπεζών αποτυπώνουν την πίεση των πιστωτών για την επόμενη μέρα. Οι αλλαγές προκαλούν αντιδράσεις, έως και αιτιάσεις περί αφελληνισμού του συστήματος. Ηδη 43 βουλευτές της Ν.Δ. υπέβαλαν σχετική επερώτηση στη Βουλή, ενώ η ΟΤΟΕ ανήγγειλε ότι θα προσφύγει για τον αφελληνισμό των τραπεζών στη δικαιοσύνη.

Στο μεταξύ, άλλες πηγές δίνουν μια διάσταση σύμφωνα με την οποία το ζητούμενο των θεσμών, δεν είναι η αντικατάσταση των «Ελλήνων» με «ξένους», αλλά η ανάδειξη μιας νέας γενιάς εγχώριων στελεχών που θα αναλάβουν το δύσκολο έργο της ανόρθωσης των τραπεζών. Και προς επίρρωση των παραπάνω επικαλούνται πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες, η μεγάλη πλειονότητα των στελεχών που εξετάζονται είναι ελληνικής καταγωγής. Αυτό δεν σημαίνει, τονίζουν, ότι οι ξένοι έχουν αποκλειστεί, ωστόσο, επιμένουν ότι δεν αποτελούν βασική επιλογή, καθώς ακόμα και το ζήτημα της γλώσσας δεν είναι αμελητέο εμπόδιο. Δυσπιστία

Ωστόσο, είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι έχει παγιωθεί μια βαθιά δυσπιστία για τη χώρα και το στελεχιακό δυναμικό. Από το 2010 η χώρα υπογράφει μνημόνια και δεσμεύεται για μεταρρυθμίσεις που δεν υλοποιούνται. Η πολιτική αστάθεια και οι υποσχέσεις για «επαναδιαπραγματεύσεις», «τερματισμό» των μνημονίων κ.λπ. την έχουν καθηλώσει σε μια πολυετή περίοδο αστάθειας που έχει διαλύσει πέρα για πέρα την αξιοπιστία της.

Εχοντας ήδη δεχθεί ισχυρότατο πλήγμα από την «απογραφή» των δημοσιονομικών στοι- χείων που πραγματοποίησε η κυβέρνηση Καραμανλή το 2004 αλλά και των πολλαπλών αναθεωρήσεων των οικονομικών στοιχείων το 2009 από την κυβέρνηση Παπανδρέου, η αποτυχία υλοποίησης των μνημονίων, από όλες τις κυβερνήσεις που ακολούθησαν, εξαφάνισε κάθε ίχνος εμπιστοσύνης. Οι ευθύνες του πολιτικού προσωπικού για την κατάσταση αυτή είναι μεγάλες.

Ωστόσο, έπειτα από οκτώ και πλέον χρόνια κρίσης, η αδράνεια για τον απαραίτητο μετασχηματισμό στις νέες συνθήκες χρεώνεται από τους δανειστές όχι μόνο στο πολιτικό προσωπικό αλλά ευρύτερα στα επιτελικά διοικητικά στελέχη. Οι τράπεζες, αν και κινήθηκαν δυναμικά και έβαλαν τάξη στα του οίκου τους μέσω επιθετικών σχεδίων αναδιάρθρωσης που οδήγησαν σε μεγάλη μείωση δαπανών, ωστόσο δεν έφτασαν εκεί όπου έπρεπε ως προς την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων.

Το φαινόμενο χρεοκοπημένες επιχειρήσεις αλλά πλούσιοι μέτοχοι έχει επισημανθεί πολλές φορές, ενώ ισχυρές αιτιάσεις δημιουργούν τα φαινόμενα χρηματοδότησης υπερχρεωμένων επιχειρήσεων και η αργοπορία τους να πραγματοποιηθεί μια ουσιαστική εξυγίανση. Η απόφαση των θεσμών να επιβάλουν τον αποκλεισμό κάθε επιχειρηματία, υποτίθεται ότι εκεί ακριβώς στοχεύει. Στο να επιταχυνθούν οι διαδικασίες προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης.

Από την πλευρά τους, οι τράπεζες υπογραμμίζουν ότι η αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων τα προηγούμενα χρόνια δεν μπορούσε ουσιαστικά να πραγματοποιηθεί λόγω της ύφεσης, της ανεπάρκειας του νομοθετικού πλαισίου και της αναποτελεσματικότητας της δικαιοσύνης.

Εμπόδια

Επιπλέον τονίζουν την ποινικοποίηση της τραπεζικής, που καθιστά εξαιρετικά απρόθυμα πολλά στελέχη να υπογράφουν αναδιαρθρώσεις επιχειρηματικών και άλλων δανείων. Σημειώνουν ότι τις περισσότερες φορές ασκούνται διώξεις από δικαστικούς λειτουργούς που έχουν, στην καλύτερη περίπτωση, φτωχές οικονομικές γνώσεις. Το χειρότερο όλων όμως είναι ότι οι υποθέσεις αυτές κάνουν πολλά χρόνια να εκδικαστούν και σέρνονται από αναβολή σε αναβολή, καταστρέφοντας καριέρες.

Σε κάθε περίπτωση, όλα δείχνουν ότι οι αλλαγές στις διοικήσεις των τραπεζών θα έχουν συνέχεια, σηματοδοτώντας την επόμενη μέρα στο σύστημα, που «πέρασε» από την επιθετική επέκταση μέχρι το 2008, στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων μιας πρωτοφανούς κρίση. Οι θεσμοί και ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός δείχνουν να έχουν πάρει αποφάσεις αναφορικά με το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα και αναμένονται προσεχώς τα αποτελέσματά τους, επί του πρακτέου, αυτή τη φορά.