Ο υπερσυντέλικος της Ευρώπης

Τι είν’ η Ευρώπη μας; Μην είν’ οι Αλπεις και τα εντελβάις; Μην είν’ τα Κάπρι και οι Κυανές Ακτές; Οχι, όχι! Η Ευρώπη μας, καλά μου παιδιά, είναι κάτι πολύ μεγάλο. Είναι η ιστορία της, ο Καρλομάγνος και οι Πάπες, οι Βουρβόνοι και οι Ναπολέοντες, οι Τιούντορ και οι Κρόμγουελ, οι Αψβούργοι και η τεθλιμμένη Σίσυ. Είναι ο πολιτισμός της. Είναι η Αναγέννηση και ο Διαφωτισμός, είναι η Δημοκρατία και ο Ανθρωπισμός. Είναι, πώς να το πω, κάτι πολύ μεγάλο. Τόσο μεγάλο, που είναι σχεδόν αδύνατο να το περιγράψεις με λίγα λόγια, ακόμη και με λίγα παραπάνω. Ο,τι κι αν πεις, όλο και κάτι θα σου ξεφύγει. Ως εκ τούτου, εάν είσαι πραγματικός Ευρωπαίος οφείλεις να συμπυκνώσεις τον ιστορικό ογκόλιθο στο ουσιώδες. Διότι η Ευρώπη είναι σαν τη ζωή. Οπου όλες της οι λειτουργίες, ηπατικές, νεφρικές, πνευμονικές και γαστρεντερολογικές, κρίνονται από τον σφυγμό ενός και μόνου μυός, της ατέλειωτης καρδιάς. «Αν επαναφέρουν τη θανατική ποινή στην Τουρκία, δεν θα βλέπουν την Ευρώπη ούτε με τα κιάλια». Κάπως έτσι το είπε ο κ. Γιούνκερ. Ο συμπαθέστατος κ. Γιούνκερ, ο φίλος της Ελλάδας κ. Γιούνκερ, ο προσηνέστατος κ. Γιούνκερ, αυτός που κάνει πατ-πατ στην πλάτη του δικού μας του παιδιού. Ο εστί μεθερμηνευόμενον, η Ευρώπη είναι η επικράτεια όπου έχει καταργηθεί η θανατική ποινή. Τι το περίεργον; Τίποτε. Τα περίεργα ξεκινούν όταν αρχίζουν και ξεφυτρώνουν τα ζιζάνια του νου, κατά το κοινώς λεγόμενον «οι δεύτερες σκέψεις». Δηλαδή οι συλλήψεις των δημοσιογράφων, οι διώξεις των πανεπιστημιακών, οι εκκαθαρίσεις των δικαστικών, τα λιντσαρίσματα, όλ’ αυτά δεν ενοχλούν την ευρωπαϊκή ευαισθησία. Μόνον η επαναφορά της θανατικής ποινής. Είναι η «κόκκινη γραμμή».

Τα περίεργα ξεκινούν όταν αρχίζουν και ξεφυτρώνουν τα ζιζάνια του νου, κατά το κοινώς λεγόμενον «οι δεύτερες σκέψεις».

Και για να σοβαρευτούμε. Το πρόβλημα στην περίπτωση δεν είναι η Τουρκία του Ερντογάν. Το πρόβλημα είναι η Ευρώπη και ο τρόπος με τον οποίον αντιμετωπίζει τον εαυτό της. Με όλο και λιγότερες απαιτήσεις απέναντι στην ιστορία της, στον πολιτισμό της και στη δημοκρατία της. Οπως αρνείται να πιστέψει ότι ο πόλεμος των πολιτισμών έχει μεταφερθεί στην επικράτειά της, έτσι και αρνείται να παραδεχθεί ότι στο όνομα της δημοκρατίας στην Τουρκία παραβιάζεται η στοιχειώδης δημοκρατική νομιμότητα. Αρκεί να μην της θίξουν τις «κόκκινες γραμμές». Είναι σαν να ακούω τον Γιούνκερ να λέει: «Θα διαπραγματευθούμε σκληρά με την Τουρκία για τις κόκκινες γραμμές μας». Τηρουμένων όλων των δυνατών αναλογιών, μη μου πείτε ότι δεν σας θυμίζει τους δικούς μας. Το επαναλαμβάνω: το πρόβλημα δεν είναι η Τουρκία. Το πρόβλημα είναι η Ευρώπη. Διότι όσοι μιλούν για περισσότερη Ευρώπη –και την εύχομαι–, όσοι μιλούν για Ομοσπονδία –και την επιθυμώ– αναφέρονται σε διοικητικές μεταρρυθμίσεις, μια τροποποίηση των συνθηκών που οδήγησαν την Ευρώπη στη σημερινή ελάχιστη Ευρώπη. Επί του περιεχομένου, μηδέν εις το πηλίκον. Ασχετο σχετικό. Οι καθηγητές της γαλλικής γλώσσας ανά τον κόσμο συνεδρίασαν στη Λιέγη και κατέληξαν ότι η γραμματική πρέπει να απλουστευθεί για να διευκολυνθεί η διδασκαλία της στα παιδιά των μεταναστών. Exeunt υπερσυντέλικος, δευτερεύουσες και τα παρελκόμενα. Η Ευρώπη είναι ο πολιτισμός της είπατε;