Ο πάντα νέος Ντέιβιντ Χόκνεϊ
Ο σπουδαίος καλλιτέχνης, 79 ετών σήμερα, παρουσιάζει τα διάσημα πορτρέτα του με νέα ματιά στο Λονδίνο
Η έκθεση του Βρετανού ζωγράφου με καινούργια έργα του στο Λονδίνο προκαλεί νέες ματιές στη διαδικασία της δημιουργίας.
Η Βρετανίδα σχεδιάστρια μόδας Celia Birtwell πόζαρε για πρώτη φορά στον συμπατριώτη και φίλο της David Hockney το 1968. Σχεδόν μισόν αιώνα (και αρκετούς πίνακές του στους οποίους απεικονίζεται) μετά, το 2013, ο διάσημος ζωγράφος τής πρότεινε να καθίσει και πάλι απέναντί του, για ένα νέο πρότζεκτ. Και κάπως έτσι, το πορτρέτο της βρίσκεται αυτό το καλοκαίρι στη λονδρέζικη Royal Academy of Arts – μια ψηφίδα από το πολύχρωμο μωσαϊκό της έκθεσης «82 Portraits and 1 Still - life».
Ο Hockney στις 9 Ιουλίου έκλεισε τα 79 του χρόνια. Είναι σχεδόν κουφός, αναρρώνει από βαρύ εγκεφαλικό, αλλά το πάθος της δημιουργίας καίει πάντα μέσα του. «Εχει έντονη περιέργεια, όχι μόνο για τον κόσμο που τον περιβάλλει και τον τρόπο με τον οποίο θα τον απεικονίσει, αλλά και για την ιστορία της τέχνης. Μελετά τους μεγάλους ζωγράφους του παρελθόντος, διαβάζει τα πάντα γι’ αυτούς και όλα αυτά μετουσιώνονται στο έργο του. Θέλει συνεχώς να αμφισβητεί τον εαυτό του και την τεχνική του, κάτι που είναι χαρακτηριστικό ενός μεγάλου καλλιτέχνη», λέει η επιμελήτρια της έκθεσης, Edith Devaney.
Ολοι οι πρωταγωνιστές της σειράς πόζαραν στο στούντιό του στο Λος Αντζελες – φίλοι, συνεργάτες, άνθρωποι της τέχνης, ακόμα και οι γείτονές του. Ολοι κάθισαν στην ίδια, παλιομοδίτικη κίτρινη πολυθρόνα, στην ίδια απόσταση από εκείνον, με το ίδιο φόντο (μπλε πάτωμα και τιρκουάζ τοίχος ή το αντίστροφο). Ολα τα έργα έγιναν σε ίδιου μεγέθους καμβά, χρειάστηκαν τρεις ημέρες για να ολοκληρωθούν –20 ώρες δουλειάς, όπως διευκρίνισε ο ίδιος– κι έχουν λαμπερά χρώματα, ζηλευτή ακρίβεια στην απλότητα των γραμμών και καθαρότητα σχημάτων. «Ο κόσμος της τέχνης υποτίθεται πως δεν ενδιαφέρεται πια για τα πορτρέτα. Τι ανοησία! Οι άνθρωποι πάντα θα θέλουν να βλέπουν πορτρέτα», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Hockney.
Κλασικά και μοντέρνα
Ζητήσαμε από τρεις σημαντικούς Ελληνες εικαστικούς της νέας γε- νιάς να μοιραστούν μαζί μας τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν τα έργα του, να μας αποκαλύψουν τι ζηλεύουν σ’ αυτά.
Για τη Μαρία Μπαχά, «ο Hockney έχει καταφέρει να ανανοηματοδοτήσει την καθαρή αισθητική από- λαυση, δίνοντάς της αξία και βάθος. Απενοχοποιεί την απόλαυση στην τέχνη και, μέσω της τέχνης, την απόλαυση της ίδιας της ζωής. Τον ζηλεύω γιατί είναι εκείνος που επινόησε το “πλακάτο” χρώμα της φωτεινής οθόνης του υπολογιστή πριν αυτό εφευρεθεί. Δεν είναι τυχαίο το διαχρονικό του ενδιαφέρον και η σπουδή του στο φως μέσω της τεχνολογίας».
Διαφορετική αλλά εξίσου ενδιαφέρουσα η προσέγγιση του Στέφανου Ρόκου. «Ζηλεύω τα τοπία του, γιατί μοιάζουν με πορτρέτα! Εχουν όλα τα συστατικά ενός ζωντανού οργανισμού και μια πνευματικότητα την οποία θα έπρεπε να αντιλαμβάνεται κάθε άνθρωπος όταν έρχεται σε επαφή με τη φύση.
Ζηλεύω και την εμπειρία των 80 χρόνων του, η οποία ταυτίζεται με το πιο επιδραστικό –για τη δική μου αισθητική– κίνημα της Pop Art. Και κάτι ακόμα: ποτέ δεν έχασε τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στο εντελώς κλασικό και το απόλυτα μοντέρνο».
«Θέλει συνεχώς να αμφισβητεί τον εαυτό του και την τεχνική του, κάτι που είναι χαρακτηριστικό ενός μεγάλου καλλιτέχνη», λέει η επιμελήτρια της έκθεσης, Edith Devaney.
Αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο τον Αχιλλέα Ραζή τέλος, από τα μεγάλα ακρυλικά του Hockney με τα έντονα χρώματα, στα ντελικάτα χαρακτικά του, κι από τα σκηνικά και τις πολαρόιντ του μέχρι τα ναΐφ τοπία του, είναι το γεγονός ότι «επανεφευρίσκει συνεχώς τον εαυτό του, όχι σαν χαμαιλέοντας, αλλά σαν παιδί που ενθουσιάζεται κάθε φορά μ’ ένα καινούργιο παιχνίδι. Οι άνθρωποι που γνωρίζει, τα μέρη στα οποία ζει, είναι η πρώτη ύλη της τέχνης του και όχι οι διάφορες μεγαλόσχημες θεωρίες.
Η ζωγραφική του κυλάει με τρόπο τόσο φυσικό, που νομίζεις πως δημιουργήθηκε αβίαστα, χωρίς κόπο, αφήνοντάς σου μια αίσθηση ξεκούρασης και ηρεμίας παρόμοια μ’ αυτήν που σου προσφέρει μια αναπαυτική πολυθρόνα, για να θυμηθούμε τη γνωστή φράση του Matisse. Είναι όμως έτσι; Ασφαλώς όχι. Σίγουρα θα έζησε κι αυτός απογοητεύσεις και απώλειες αγαπημένων προσώπων και θα μόχθησε πολύ για να φέρει τη τέχνη του σε ένα τέτοιο υψηλό επίπεδο». Οπως και να προσεγγίσεις το έργο του, ο David Hockney είναι ως καλλιτέχνης μια... κατηγορία από μόνος του. Aνυπομονούμε για τη ρετροσπεκτίβα του, τον Φεβρουάριο του 2017, στην Tate Britain!
Διάρκεια έκθεσης: έως τις 2 Οκτωβρίου.