Φόβοι για διπλό «ψαλίδι» στις νέες συντάξεις
Αφορούν αιτήσεις συνταξιοδότησης από 13 Μαΐου
Αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο να υποστούν διπλό «ψαλίδι» στις συντάξεις τους βρίσκονται οι νέοι συνταξιούχοι, όσοι δηλαδή υποβάλλουν αιτήσεις συνταξιοδότησης από τις 13 Μαΐου 2016 και μετά. Από τη μία, οι συντάξεις τους θα είναι μειωμένες σε σχέση με τους υφιστάμενους συνταξιούχους, λόγω της μείωσης των συντελεστών αναπλήρωσης και του υπολογισμού της σύνταξης με βάση τις αποδοχές στο σύνολο του εργασιακού βίους. Από την άλλη, οι μειωμένες συντάξεις τους κινδυνεύουν να υποστούν και τις μνημονιακές περικοπές, οι οποίες δεν έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από το ΣτΕ.
Μπροστά στο ισχυρό ενδεχόμενο περαιτέρω περικοπών στις ήδη μειωμένες συντάξεις που θα εκδοθούν σύμφωνα με τον νέο τρόπο υπολογισμού, όπως προβλέπεται στον πρόσφατο ασφαλιστικό νόμο Κατρούγκαλου, βρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένοι, καθώς δεν έχει διευκρινιστεί εάν θα εφαρμοστούν σε αυτές οι περικοπές των προηγούμενων μνημονίων, που δεν έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Από την εισηγητική έκθεση του νόμου 4387 του 2016 διαφαίνεται ότι θα γίνουν σεβαστές οι επιταγές της δικαιοσύνης, όμως σε ολόκληρο το κείμενο του νόμου δεν γίνεται ρητή αναφορά για το εάν θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οι ειδικές εισφορές - μειώσεις που επιβλήθηκαν με τους μνημονιακούς νόμους του 2010 και του 2011 (οι περικοπές του 2012 κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ). Ούτε βέβαια τα σχετικά άρθρα των νόμων βρίσκονται στη λίστα με τις «υπό κατάργηση διατάξεις», καθώς όπως εξηγούν στην «Κ» στελέχη του υπουργείου Εργασίας, οι μειώσεις ισχύουν για τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις και δεν θα μπορούσαν να καταργηθούν.
Μάλιστα, μια εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας ήρθε να επιτείνει την αγωνία των ασφαλισμένων και να προκαλέσει σύγχυση στα γραφεία των νομικών, καθώς προβλέπει ότι η εισφορά υπέρ ΕΟΠΥΥ της τάξης του 6%, στις νέες συντάξεις, που θα υπολογιστούν με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού (Ν. 4387/2016), δηλαδή θα αποτελούν άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης, θα υπολογίζεται επί του ακαθάριστου ποσού, εφόσον αφαιρεθούν «τα ποσά της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων του άρθρου 38 του νόμου 3863/2010, όπως ισχύει και του άρθρου 44 του νόμου 3986 του 2011, όπως ισχύει, καθώς και τα ποσά που αντιστοιχούν στις κρατήσεις των νόμων 3865/2010 και 4002/2011 και πριν από τον φόρο μισθωτών υπηρεσιών»... Πρόκειται για όλες αυτές τις ειδικές εισφορές αλληλεγγύης που επιβλήθηκαν με τα μνημόνια 1 και 2 και δεν κρίθηκαν από τη δικαιοσύνη αντισυνταγματικές, γιατί έγιναν κάτω από την πίεση «όλως εξαιρετικών περιστάσεων» και ήταν επιβαλλόμενες κατά την εκτίμηση της τότε κυβέρνησης για την «άμεση αντιμετώπιση της κρίσεως». Στην πράξη, πρόκειται για τις κλιμακωτές μειώσεις που επιβλήθηκαν ανάλογα με το μεικτό ποσό της σύνταξης για ποσά άνω των 1.400 ευρώ. Ξεκινούσε από 3% και έφτασε 14%, για ποσά συντάξεων από 3.500 ευρώ και άνω.
Αλλά και για τις επιπλέον κρατήσεις - μειώσεις που επιβλήθηκαν στις κύριες συντάξεις, εισάγοντας αυτή τη φορά ηλικιακά κριτήρια. Ετσι, όσοι συνταξιούχοι ήταν μικρότεροι των 60 ετών και λάμβαναν συντάξεις άνω των 1.700 ευρώ υπέστησαν μειώσεις από 6% έως και 10% για συντάξεις μεγαλύτερες των 3.000 ευρώ.
Το ενδεχόμενο οι μνημονιακές περικοπές να εφαρμοστούν και επί των νέων, μειωμένων μεσοσταθμικά κατά 15%-20%, συντάξεων, καθώς θα υπολογιστούν με χαμηλότερους συντελεστές αναπλήρωσης, με βάση τις αποδοχές του ασφαλισμένου κατά το σύνολο του εργάσιμου βίου του, ισχυροποιείται και εξαιτίας της πρόβλεψης του ιδρυτικού νόμου για την ύπαρξη ενός «μεταβατικού» σταδίου για όσους συνταξιοδοτηθούν από τις 13 Μαΐου 2016 έως και το τέλος του 2018. Για όσους αποχωρήσουν εντός του 2017 η προσωπική διαφορά θα ανέρχεται στο 1/3 της διαφοράς και το 2018 στο 1/4 αυτής, αντίστοιχα. Στην πράξη, ο νόμος ορίζει ότι όσοι καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης έως το τέλος του 2018 θα δουν τις συντάξεις τους υπολογισμένες τόσο με τον νέο τρόπο (εθνική συν ανταποδοτική) όσο και με τον παλαιό, επί του οποίου θα επιβληθούν και όλες οι μνημονιακές μειώσεις. Εάν τα δύο αυτά ποσά έχουν διαφορά άνω του 20%, οι συνταξιούχοι θα λάβουν το 1/2 αυτής, ως προσωπική διαφορά. Συνεπώς, εξηγούν στην «Κ» έγκυροι νομικοί, έως το τέλος του 2018 οι μνημονιακές περικοπές δεν καταργούνται και θα επηρεάζουν το ύψος της σύνταξης όχι μόνο των παλαιών αλλά και των νέων συνταξιούχων.
Στον νέο νόμο δεν αναφέρεται εάν θα ισχύσουν οι ειδικές εισφορές-μειώσεις των μνημονιακών νόμων του 2010 και του 2011.