Οταν όλα αλλάζουν

Οπολιτικός λόγος στη χώρα μας εκπίπτει σταδιακώς στο επίπεδο των άναρθρων κραυγών· εικόνα αποσυνθέσεως και αναρχίας αρχίζει να δημιουργείται. Αλλά στο χάος που αναπόδραστα προκύπτει με άνεση κινείται μόνον ο ΣΥΡΙΖΑ, διότι διά της αταξίας κατέκτησε την εξουσία και με τον ίδιο τρόπο τη διαχειρίζεται έκτοτε εν πολλοίς.

Τα ανωτέρω δεν αφορούν στον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, η εμφάνιση του οποίου στη Θεσσαλονίκη –ομιλία και συνέντευξη– είχε σαφέστατο ιδεολογικό περιεχόμενο και στόχευση πολιτική, διακριτή ακόμη και από τον επιπόλαιο τηλεθεατή.

Υπάρχουν, βέβαια, ενστάσεις για την κεντρώα και φιλελεύθερη φυσιογνωμία που προωθεί ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κάτι ανάλογο συμβαίνει πάντα, όταν υπάρχει αλλαγή στην ηγεσία κάποιου κόμματος. Νέος ηγέτης. Δικές του οι επιλογές, μόνον που πρέπει να αποτυπώνονται σε νέο ύφος, κατά το δυνατόν συνολικά. Προς το παρόν, υπάρχει αναντιστοιχία.

Αλλού, όμως, είναι η ουσία και το πρόβλημα σε εσωτερικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πολιτική του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα και της κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ έχει ως στόχο προφανή να ολοκληρώσει τα προαπαιτούμενα της πρώτης αξιολογήσεως και στη συνέχεια να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση. Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι, ανεξαρτήτως κόστους, οι συμφωνίες θα ολοκληρωθούν. Αμέσως στη συνέχεια το κυβερνητικό ενδιαφέρον θα εστιαστεί αποκλειστικά στο ανώτατο οικονομικό κατεστημένο, ολοκληρώνοντας τη σάρωση, πάντα διά τον εκσυγχρονισμό του ελληνικού συστήματος. Η διαδικασία αυτή έχει αρχίσει ήδη. Ολως αιφνιδίως, όμως, και όλως συμπτωματικώς, η εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην Ελλάδα, κ. Ντέλια Βελκουλέσκου, στη συνάντησή της με εκπροσώπους της ΓΣΕΕ παραδέχθηκε –εάν οι τοποθετήσεις της αποδόθηκαν ορθώς από τους συνομιλητές της– ότι το πρόγραμμα ήταν «ταξικά ετεροβαρές» και έπληξε κυρίως μισθωτούς και συνταξιούχους. Αυτή ήταν όμως πάντα η θέση και του ΣΥΡΙΖΑ. Στην πράξη, βέβαια, το ΔΝΤ απαίτησε νέες περικοπές συντάξεων· η ανακολουθία δηλώσεων και πράξεων δεν χαρακτηρίζει, φυσικά, μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ.

Αναμφιβόλως ο κ. Τσίπρας θα αξιοποιήσει την ετεροχρονισμένη διαπίστωση του ΔΝΤ, για να αποκαταστήσει το «ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς», ικανοποιώντας το «αίσθημα δικαιοσύνης», παρά το γεγονός ότι η μεσαία και οι ενδεέστερες οικονομικές τάξεις ουδόλως ωφελήθηκαν από την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Ας μην υποτιμάται η ικανότητα του κ. Τσίπρα στα θέματα αυτά.

Η ουσιαστικότερη εξέλιξη, ωστόσο, είναι η αρχομένη αποσταθεροποίηση του ευρωπαϊκού συστήματος. Τη σκυτάλη της αμβισβητήσεως της αυθεντίας του κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παρέλαβε από την περιθωριακή Ελλάδα η Ιταλία του πρωθυπουργού κ. Ματέο Ρέντσι, που δήλωσε ότι η λιτότητα εξυπηρετεί μόνον τη Γερμανία και καταστρέφει την Ευρώπη.

Πολλά έχουν αλλάξει από την εποχή του δημοψηφίσματος του 2015, όταν το δίλημμα που ετέθη –σχηματικώς και ατύπως– ήταν παραμονή ή έξοδος από το ευρώ. Το ρήγμα Βορρά και Νότου άρχισε να δημιουργείται και είναι δύσκολο να ενεργεί κανείς, ωσάν η Ευρώπη να είναι σύνολο ενιαίο, όπως πριν από ένα χρόνο.

Αυτά είναι δεδομένα που αναποφεύκτως θα ληφθούν υπ’ όψιν από ένα παραδοσιακό αστικό κόμμα, για τη διαμόρφωση πολιτικής που δεν θα εξαντλείται στη νομιμοφροσύνη προς ένα ευρωπαϊκό ιδεώδες αμφιβόλου διαρκείας και αξιοπιστίας πλέον. Αλλως η αντιπαράθεση θα είναι άναρθρη απλώς, με αποτέλεσμα την έκπτωση όλων ανεξαιρέτως εις το κατώτατο επίπεδο μιας άμορφης και φωνασκούσης μάζας. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, όμως, θα κυριαρχεί ο ΣΥΡΙΖΑ.

Το ρήγμα Βορρά και Νότου άρχισε να δημιουργείται και είναι δύσκολο να ενεργεί κανείς ωσάν η Ευρώπη να είναι σύνολο ενιαίο, όπως πριν από έναν χρόνο.