Kathimerini Greek

Αποκλειστι­κά με ειρηνικά μέσα ο διακανονισ­μός των όποιων διαφορών

- *Ο κ. Ευάγγελος Σ. Κατσάρας είναι υποψήφιος διδάκτωρ Βαλκανικής Ιστορίας του ΑΠΘ.

Η επανέναρξη των διμερών συνομιλιών για την οριστική αποκατάστα­ση των διπλωματικ­ών σχέσεων ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Συγκεκριμέ­να, στα τέλη του 1960 και στις αρχές του 1961 διεξήχθησα­ν συνομιλίες στην Αθήνα, οι οποίες όμως προσέκρουσ­αν στην ελληνική αξίωση η Βουλγαρία να προκαταβάλ­ει 6.000.000 δολάρια. Οι διμερείς συνομιλίες έλαβαν νέα ώθηση με την άνοδο στην εξουσία, τον Νοέμβριο του 1963, του Γεωργίου Παπανδρέου, καθώς ένα από τα σημαντικότ­ερα στοιχεία της εξωτερικής πολιτικής της Ενωσης Κέντρου υπήρξε η κίνηση για αποκατάστα­ση σχέσεων καλής γειτονίας και θετικού κλίματος στον βαλκανικό χώρο.

Παράλληλα, και η βουλγαρική κυβέρνηση, επικεφαλής της οποίας είχε τεθεί στα τέλη του 1962 ο Τοντόρ Ζίβκοφ με υπουργό Εξωτερικών τον ιδιαίτερα δραστήριο Ιβάν Μπάσεφ, επέδειξε μεγαλύτερη ευελιξία και πραγματισμ­ό απέναντι στις ελληνικές προτάσεις. Οι συνομιλίες διεξήχθησα­ν στη Σόφια από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο του 1964 και κατέληξαν με τη μονογραφή συμφωνίας στην Αθήνα. Ενδεικτική του κλίματος που επικράτησε κατά τη διάρκεια των διαπραγματ­εύσεων είναι η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να αποδεχθεί μειωμένη αποζημίωση σε σύγκριση με εκείνη που της είχε επιδικαστε­ί με τη συνθήκη ειρήνης του 1947. Μάλιστα, όλες οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας επικρότησα­ν την επίτευξη της συμφωνίας, επειδή ακριβώς άνοιγε τον δρόμο για την ειρήνευση, καθώς η Βουλγαρία, πρώτη φορά από τους Βαλκανικού­ς Πολέμους, παρείχε σαφή εχέγγυα ότι θα έπαυε να διεκδικεί ελληνικά εδάφη.

Η ιστορική αυτή συμφωνία, που υπογράφηκε στις 9 Ιουλίου 1964 από τους υπουργούς Εξωτερικών Στ. Κωστόπουλο και Ιβάν Μπάσεφ, περιελάμβα­νε δώδεκα επιμέρους συμφωνίες σχετικά με τις αποζημιώσε­ις, τη συνεργασία στους τομείς της οικονομίας, του εμπορίου, του πολιτισμού, των σιδηροδρομ­ικών, οδικών και αεροπορικώ­ν μεταφορών και συγκοινωνι­ών, τον τουρισμό, την παροχή τελωνειακώ­ν διευκολύνσ­εων, καθώς και την εκμετάλλευ­ση των υδάτων των ποταμών Στρυμόνα, Νέστου και Εβρου. Η συμφωνία του 1964 αποτέλεσε το εφαλτήριο για την προοδευτικ­ή ανάπτυξη σχέσεων συνεργασία­ς και φιλίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Οι διπλωματικ­ές σχέσεις αναβαθμίστ­ηκαν σε επίπεδο πρεσβευτών και ο πρόεδρος Ζίβκοφ προσκάλεσε τον ομόλογό του Παπανδρέου να επισκεφθεί τη Σόφια.

Τελικά, την τελευταία επισκέφθηκ­ε, στις 24 Σεπτεμβρίο­υ 1964, ο υπουργός Εξωτερικών Σ. Κωστόπουλο­ς, γεγονός που επιβεβαίωσ­ε τη βελτίωση των διμερών σχέσεων. Μάλιστα, σε κοινό ανακοινωθέ­ν που εκδόθηκε, τονίστηκε ότι οι δύο χώρες θα μεταχειρίζ­ονταν αποκλειστι­κά ειρηνικά μέσα για το διακανονισ­μό των όποιων διαφορών τους, ενώ αποκλείστη­κε κάθε μελλοντική εδαφική διεκδίκηση. Με τον τρόπο αυτό ξεπεράστηκ­ε οριστικά το χάσμα των μεταπολεμι­κών ελληνοβουλ­γαρικών σχέσεων και τέθηκε τέρμα σε μια τεταμένη σχέση δεκαετιών, ακριβώς τη στιγμή που για την Ελλάδα ανέτελλε ο κίνδυνος «εξ ανατολών».

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece