80 χρόνια πριν...

28-ΙX-1936

ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ, «ΤΟ ΣΤΕΡΝΟ ΜΟΥ»: (Από τη Φιλολογική σελίδα της «Κ».) Ηπειρώτης φίλος της «Καθημερινής» μας αποστέλλει το κάτωθι ποίημα του αλησμονήτου Καρυωτάκη, «τελευταίον και ανέκδοτον» όπως σημειώνει ο τραγικός ποιητής, το οποίον ανευρέθη μεταξύ των άλλων χειριγράφων του εις την Πρέβεζαν. Η δημοσίευσις του ποιήματος έχει κάποιαν συμπτωματικήν επικαιρότητα. «“Το στερνό μου” [τίτλος]. Οταν κατέβουμε στη σκάλα τι θα πούμε / στους ίσκιους που θα μας υποδεχτούνε / αυστηροί, γνώριμοι, αόριστοι φίλοι / μ’ ένα χαμόγελο στ’ ανύπαρκτά τους χείλη. // Τουλάχιστον δωπέρα είμεθα μόνοι, / περνά η μέρα μας, η άλλη ξημερώνει, / και μες τα μάτια μας διατηρούμε ακόμα / κάτι που δίνει στα πράγματα το χρώμα. // Αλλά εκεί πέρα τι να πούμε, πού να πάμε; / Αναγκαστικά ο ένας τον άλλον θα κοιτάμε, / με κομένα τα χέρια στους αγκώνες, / ασάλευτοι σαν πρόσωπα σε εικόνες. // Αν έρθη κανείς την πλάκα μας να κτυπήση / θα φαντάζεται πως έχουμε ζήσει. / Αν πάρη ένα τριαντάφυλλο ή αφίσει χάμου, / το τριαντάφυλλο θάναι της άμμου. // Κι αν ποτέ στα νύχια μας ανασηκωθούμε / τις βίλλες του Παυσίλυπου θα ιδούμε, / Κύριε, Κύριε και το τερραίν του Παραδείσου / όπου θα παίζουν cricket οι οπαδοί σου. [Τέλος του ποιήματος. Ακολουθεί ως εγγραφή του ποιητή:] Τελευταίον κι’ ανέκδοτον.» [Υπογραφή:] † Κ. ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ. [Σημ. «Φ»: Οι μεταγενέστερες δημοσιεύσεις και εκδόσεις του ποιήματος έχουν σημαντικές διαφορές. Ο τίτλος που έχει η «Κ» απορρίπτεται και το ποίημα εμφανίζεται χωρίς τίτλο ή με τίτλο τον πρώτο του στίχο ή τμήμα του στίχου, όπου το «στη σκάλα» διορθώνεται σε «τη σκάλα». Αλλη σημαντική διαφορά, μέτρου και αίσθησης, είναι στον δεύτερο στίχο της δεύτερης στροφής, που το «περνά» γίνεται «περνάει», ενώ στον τέταρτο στίχο το «δίνει στα πράγματα το χρώμα» υπάρχει ως «δίνει στα πράγματα χρώμα» ή «δίνει στο πράγμα χρώμα». Ακόμα, το προάστιο της Νεαπόλεως «Παυσίλυπον» αποδίδεται ιταλιστί «Posilipo». Και μια απροσεξία του συντάκτη της Φιλολογικής σελίδας της «Κ»: Στον υπέρτιτλο και στην εισαγωγή γράφεται «Τελευταίον και ανέκδοτον» και στο τέλος «Τελευταίον κι’ ανέκδοτον». Το κυριότερο: Με επιστολή του που δημοσιεύεται στην «Κ» της 5-10-1936 ο Τάκης Τσιάκος αναφέρει ότι το ποίημα πρωτοδημοσιεύθηκε στις 7 Ιουλίου 1933 στο περιοδικό «Ξεκίνημα» με τίτλος «Οταν...».]