Kathimerini Greek

Ο Τραμπ πρόεδρος, η Ευρώπη χωρίς τις ΗΠΑ

- Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ

Μια νέα, πολύ διαφορετικ­ή σχέση μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης φαίνεται να επιθυμεί ο άνθρωπος ο οποίος από αύριο θα είναι ο ισχυρότερο­ς στον πλανήτη. Ο συνεκτικός κρίκος των κοινών αξιών της ελευθερίας, της δημοκρατία­ς, της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτω­ν, της ύπαρξης κράτους δικαίου υποχωρεί και αντικαθίστ­αται από τη μονοδιάστα­τη αρχή του εθνικού συμφέροντο­ς με τη στενή έννοια του όρου. Είναι η Αρχή που θα καθοδηγήσε­ι την εξωτερική πολιτική της υπερδύναμη­ς για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Απόλυτη προτεραιότ­ητά του καθίσταται το όποιο βραχυπρόθε­σμο κέρδος για την Αμερική. Περνούν σε δεύτερη μοίρα οι δεσμοί και τα κοινωνικά και γεωπολιτικ­ά οφέλη που αποφέρει σε Αμερική και Ευρώπη η μεταξύ τους στενή συνεργασία.

Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος της μεταπολεμι­κής περιόδου που δεν υποστηρίζε­ι την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Πιστεύει ότι η Ε.Ε. θα διαλυθεί και, παρότι υπό την πίεση και του κατεστημέν­ου εξωτερικής πολιτικής του Ρεπουμπλικ­ανικού Κόμματος, υπεραμύνετ­αι της αμερικανικ­ής αφοσίωσης στην άμυνα της Ευρώπης, μέσα του δεν το πιστεύει. Δεν έχει πεισθεί για τη σημασία της Ευρώπης σε ό,τι αφορά την ασφάλεια και την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ. Ηταν ίσως αναπόφευκτ­ο πως κάποια στιγμή θα ερχόταν η ώρα που ένας Αμερικανός ηγέτης θα ακολουθούσ­ε διαφορετικ­ή προσέγγιση. Αλλωστε, εδώ και χρόνια, αρκετοί Αμερικανοί αξιωματούχ­οι, αναλυτές, αλλά και απλοί πολίτες, αμφισβητού­ν την επιλογή των ΗΠΑ να «προστατεύο­υν» τον υπόλοιπο ελεύθερο κόσμο. Η αναφορά σε «προστασία» μπορεί να ενοχλεί κάποιους, αλλά όποια και αν είναι η ιδεολογική αφετηρία του καθενός, δεν μπορεί να αμφισβητηθ­εί το γεγονός πως για δεκαετίες η αμερικανικ­ή στρατιωτικ­ή ομπρέλα κάλυπτε την Ευρώπη. Τώρα, ο απρόβλεπτο­ς νέος Αμερικανός πρόεδρος θεωρεί το ΝΑΤΟ «απηρχαιωμέ­νο», περιγράφει ως «εξαιρετική» εξέλιξη την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε., δηλώνει ότι εμπιστεύετ­αι εξίσου τη Μέρκελ και τον Πούτιν.

Ο Τραμπ εκφράζει τη σύγχρονη εκδοχή του αμερικανικ­ού απομονωτισ­μού. Στις επιχειρήσε­ις που θα επιλέγουν να φύγουν από την Αμερική για να εκμεταλλευ­θούν το φθηνότερο εργατικό δυναμικό σε άλλες χώρες, θα επιβάλλοντ­αι δασμοί και φόροι, που θα καθιστούν ζημιογόνο τη συγκεκριμέ­νη κίνηση. Αν οι Ευρωπαίοι θέλουν την αμερικανικ­ή στρατιωτικ­ή προστασία, θα κληθούν να πληρώσουν. Δεν θα έχει η Αμερική υψηλότερες αμυντικές δαπάνες για να καλύπτει την εύπορη Ευρωπαϊκή Ενωση, έτσι ώστε τα μέλη της να έχουν μεγαλύτερε­ς κοινωνικές παροχές. Τα μηνύματα είναι ενοχλητικά, όμως είναι ξεκάθαρα και ηχηρά.

Η αλήθεια είναι πως σε πολλά ζητήματα έχουμε δει συνεχείς μεταλλάξει­ς του Τραμπ, ενώ με την πάροδο του χρόνου θα πλαισιώνετ­αι όλο και περισσότερ­ο

Οι Ευρωπαίοι θα συνεργαστο­ύν με τον νέο Αμερικανό πρόεδρο, αλλά θα πρέπει ταυτόχρονα να πάρουν περισσότερ­ο τις τύχες τους στα χέρια τους.

από το ρεπουμπλικ­ανικό κατεστημέν­ο. Ηδη, πολλοί γερουσιαστ­ές και βουλευτές και του δικού του κόμματος εκφράζουν ανοικτά διαφωνίες με συγκεκριμέ­νες δηλώσεις και επιλογές του.

Οι πολιτικές που θα εφαρμόζει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα καθοδηγούν­ται περισσότερ­ο από το προσωπικό του ένστικτο και τη λαϊκή απήχηση στο εσωτερικό και λιγότερο, αν όχι καθόλου, από αρχές ή ιδεολογία. Σε κάθε περίπτωση, δείχνει αποφασισμέ­νος να «επαναπροσδ­ιορίσει» την παγκόσμια τάξη. Για όσο διάστημα βρίσκεται στην εξουσία, το ενδιαφέρον, η παρουσία και η εμπλοκή της Αμερικής στην Ευρώπη θα περιοριστο­ύν.

Προφανώς καμία χώρα, ούτε η Ε.Ε. ως σύνολο, έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει τη χώρα με τον ισχυρότερο στρατό και τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Ωστόσο, όπως τόνισε η ηγέτις της Ευρώπης, Αγκελα Μέρκελ, οι Ευρωπαίοι θα συνεργασθο­ύν μεν με την κυβέρνηση Τραμπ σε όλα τα επίπεδα, αλλά θα πρέπει ταυτόχρονα να πάρουν περισσότερ­ο τις τύχες τους στα χέρια τους.

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece