ΓΡΑΦΟΥΝ ΣΤΗΝ «Κ»
Ποιος προσβάλλει τον Παρθενώνα; Του ΑΝΔΡΕΑ ΔΡΥΜΙΩΤΗ, συμβούλου επιχειρήσεων Το απόρρητο των επικοινωνιών στη σύγχρονη εποχή Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΑΜΠΙΡΑ, προέδρου της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών Εξοδος από την ΟΝΕ για νέα οικονομική πολιτική Των Ι. ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ, University of Aberdeen, Κ. ΛΑΠΑΒΙΤΣΑ, School of Oriental and African Studies, University of London, Θ. ΜΑΡΙΟΛΗ, Πάντειο Πανεπιστήμιο και Σ. ΣΚΑΠΕΡΔΑ, University of California, Irvine
Στις 11 Φεβρουαρίου 2017 προβλήθηκε από το Star η ξεκαρδιστική κωμωδία «Ο κύριος Popper και οι πιγκουίνοι του». Ο πρωταγωνιστής Mr. Popper (Jim Carey), ένας επιτυχημένος κτηματομεσίτης, κληρονομεί από τον πατέρα του έναν πιγκουίνο. Προσπαθώντας να τον στείλει πίσω στην Ανταρκτική, στους συνεργάτες του πατέρα, από τηλεφωνική παρεξήγηση, παραλαμβάνει άλλους πέντε πιγκουίνους! Ετσι, μέσα στο πολυτελές διαμέρισμά του βρίσκεται με έξι πιγκουίνους, οι οποίοι τον θεωρούν «μπαμπά» τους. Ακολουθούν απίθανες σπαρταριστές σκηνές, με αποκορύφωμα το χάος που δημιουργούν οι έξι πιγκουίνοι σε επίσημη εκδήλωση του Μουσείου Guggenheim, όταν κάνουν τσουλήθρα στη σπειροειδή ράμπα του Μουσείου και αναστατώνουν τους πολυπληθείς καλεσμένους που είναι ντυμένοι με black tie και μακριές τουαλέτες!
Θυμήθηκα αυτήν τη σκηνή όταν τη Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου ξεκίνησε η ιστορία του Gucci-gate. Προς Θεού, δεν είμαι τόσο ιερόσυλος να συγκρίνω το Μουσείο Guggenheim με τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως. Διερωτήθηκα απλά αν θα δίναμε άδεια να γυριστούν παρόμοιες σκηνές στο Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, το πρώην εργοστάσιο της ΦΙΞ. Προσωπικά πιστεύω ότι δεν θα δίναμε την άδεια, γιατί θα θεωρούσαμε ότι παρόμοιες σκηνές ευτελίζουν τον χώρο.
Πάμε λοιπόν στο Gucci-gate, όπως το ονόμασαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο οίκος Gucci ζήτησε άδεια προκειμένου να χρησιμοποιήσει τον χώρο της Ακρόπολης για επίδειξη μόδας. Το εγχείρημα θα κόστιζε 55 εκατομμύρια ευρώ, θα διαρκούσε 15 λεπτά, θα είχε 300 υψηλούς καλεσμένους, εκ των οποίων 240 εκδότες και δημοσιογράφοι, 30 αστέρες του κινηματογράφου και 30 Ελληνες καλλιτέχνες. Η εγκατάσταση και η αποξήλωση καθώς και η πρόβα θα γινόταν το ίδιο βράδυ, ώστε να μην μείνει κλειστή η Ακρόπολη. Οπως ήταν αναμενόμενο, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ( ΚΑΣ) και η Υπουργός Πολιτισμού απέρριψαν μετά βδελυγμίας το αίτημα. Μάλιστα, κάποια κυρία χαρακτήρισε την πρόταση «προσβλητική και χυδαία».
Μετά την απόφαση αυτή ξεκίνησε η αρθρογραφία για το θέμα. Οι μεν υποστηρικτές της θέσης του ΚΑΣ ήταν κάθετοι στις απόψεις του. Αντίθετα, αυτοί που ήθελαν να εκφράσουν την αντίρρησή τους ήταν μάλλον «χλιαροί». Ακόμα και η δήλωση της Ν.Δ. ήταν του τύπου «ναι μεν αλλά». Ε, λοιπόν, σαν contrarian, θα επιχειρηματολογήσω υπέρ της πρότασης.
Προβολή. Η κοινή θέση είναι ότι η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας δεν έχουν ανάγκη από προβολή. Σύμφωνοι. Η Ελλάδα όμως έχει σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ανάγκη από θετική προβολή. Σήμερα όλος ο διεθνής Τύπος μάς θεωρεί ότι είμαστε «απροσάρμοστοι», για να το πούμε χαλαρά. Ο Klaus Regling είπε ότι «η Ελλάδα είναι ειδική περίπτωση». Αλλοι μας θεωρούν: «A suitable case for treatment». Τα καμώματα των κυβερνώντων αντανακλούν επάνω στη χώρα μας. Ασφαλώς και έχουμε ανάγκη από θετική προβολή. Οταν έχεις καλεσμένους 240 εκδότες και δημοσιογράφους, δηλαδή την αφρόκρεμα των ΜΜΕ, η θετική προβολή είναι εξασφαλισμένη. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Οι 270 υψηλοί προσκεκλημένοι θα έβλεπαν την Αθήνα και θα σχημάτιζαν μια εντελώς διαφορετική άποψη για τη χώρα μας από αυτήν που βλέπουν στις τηλεοράσεις τους.
Τέχνη. Μπορεί εμείς να μη θεωρούμε την υψηλή ραπτική τέχνη, αλλά όλος ο υπόλοιπος κόσμος την έχει αναγάγει σε σύγχρονη τέχνη. Τον Σεπτέμβριο θα ανοίξουν δύο μουσεία, ένα στο Παρίσι και ένα στο Marrakesh ( Μαρόκο), με τις δημιουργίες του Yves Saint Laurent. Στο κάτω κάτω η υψηλή ραπτική είναι πολύ περισσότερο τέχνη και αισθητικά πιο ευχάριστη από τα παλλόμενα πέη του Jan Fabre που θα βλέπαμε στην Επίδαυρο. Δεν άκουσα κανέναν να χαρακτηρίσει την παράσταση του Fabre «προσβλητική και χυδαία» για την Επίδαυρο. Αλλά, φυσικά, έχουμε συνηθίσει τις αντιμνημονιακές βωμολοχίες της Επιδαύρου. Φτάνει μόνο η σάτιρα να είναι αντιμνημονιακή για να θεωρείται καλή τέχνη.
Βεβήλωση. Θεωρήθηκε ιεροσυλία να γίνει επίδειξη μόδας στην Ακρόπολη. Επιτρέψαμε όμως δύο φορές στο ΚΚΕ να αναρτήσει τα τεράστια πανό του στην Ακρόπολη και να γίνουμε διεθνώς ρεζίλι για το περιεχόμενο και την ανορθογραφία τους. Για την ιστορία σας υπενθυμίζω τι έγραφαν τα πανό τα οποία θεωρήθηκαν απλός ακτιβισμός. «Ε.Ε. και ΝΑΤΟ κάνουν τη Μεσόγειο θάλασσα νεκρών. Να σταματήσει τώρα το έγκλημα! Αλληλεγγύη και άμεσα μέτρα στήριξης των προσφύγων». Υπήρχε και ακριβής μετάφραση στα αγγλικά για να το διαβάσουν οι ξένοι. Αλλά αυτό που μας έκανε διεθνώς περίγελο ήταν το κάλεσμα: «Peoples of Europe rise up». Φυσικά, η ανάρτηση συνοδευόταν και από εκατοντάδες υποστηρικτές με κόκκινες σημαίες, οι οποίοι δεν χρειάστηκαν, ούτε πήραν άδεια για την παγκόσμια προ (Σ)βολή του Μνημείου. Η βεβήλωση δεν περιορίστηκε μόνο στον ακτιβισμό του ΚΚΕ. Διαμαρτυρόμενοι (νομίζω αρχαιοφύλακες) ανέβηκαν επάνω στα Προπύλαια με κατάμαυρο πανό «ΟΧΙ απολύσεις», ενώ άλλοι φωτογραφήθηκαν μπροστά στον Παρθενώνα με το σύνθημα «Πάρτε πίσω τα μέτρα». Τέλος, μια ακτιβίστρια της Femen, που φωτογραφήθηκε γυμνόστηθη με φόντο τον Παρθενώνα, δεν ενόχλησε κανέναν, αλλά μας πείραξε η φωτογράφιση της Jennifer Lopez, που μόνο καλό έκανε.
Εμπορική εκμετάλλευση. Το Μνημείο δεν προσφέρεται για εμπορική εκμετάλλευση. Αυτό δεν το καταλαβαίνω. Μπορεί να έχω περιορισμένη αντίληψη, αλλά στην πολύχρονη επαγγελματική ενασχόληση έμαθα ότι όταν πληρώνεις για κάτι, αυτό συνιστά εμπορική πράξη. Μήπως δεν πληρώνουν εισιτήριο για να επισκεφθούν την Ακρόπολη; Αυτή δεν είναι εμπορική εκμετάλλευση; Θα μου πείτε ότι έτσι γίνεται παντού. Σύμφωνοι, αλλά κανένας άλλος δεν ισχυρίζεται ότι τα μνημεία τους δεν προσφέρονται για εμπορική εκμετάλλευση.
Λυόμενες κατασκευές. Εκφράστηκαν φόβοι ότι, προκειμένου να γίνει η επίδειξη, θα χρειαζόταν να στηθούν χημικές τουαλέτες, χώροι για την αλλαγή των φορεμάτων, πύργοι για φωτισμό και καρέκλες για τους θεατές. Τίποτε από όλα αυτά δεν θα ήταν κοντά στα μνημεία, ώστε ο κίνδυνος να προκαλέσουν ζημιές να είναι πρακτικά ανύπαρκτος. Εξάλλου υπάρχει και προηγούμενο. Στις Πυραμίδες της Αιγύπτου ανέβηκε το 2010 η όπερα «Aida» του Verdi, με εκατοντάδες μουσικούς, τραγουδιστές, πολύπλοκα σκηνικά, καρέκλες και τουαλέτες για τους χιλιάδες θεατές. Παγκόσμια προβολή των μοναδικών αυτών μνημείων και της Αιγύπτου, που πραγματοποιήθηκε χωρίς κανένα πρόβλημα.
Αλλά εμένα με προβληματίζουν και με ενοχλούν οι μόνιμες κατασκευές, όπως το Παλαιό Μουσείο της Ακροπόλεως. Καταλαβαίνω την ανάγκη που υπήρχε να στεγαστούν τα ευρήματα, αλλά η τελευταία επέκταση έγινε το 1964, όταν πλέον είχαμε διαφορετική αντίληψη για τα μνημεία. Το περίεργο είναι ότι έγινε μεγάλος σαματάς ώστε να κριθούν διατηρητέα τα κτίρια του Παλαιού Μουσείου και να μην κατεδαφιστούν. Αν αυτό δεν είναι υποβάθμιση του Ιερού Βράχου, τότε δεν μπορώ να φανταστώ κάτι άλλο.
Πού σταματάμε. Εκφράστηκε η άποψη ότι, αν δινόταν η άδεια, θα δημιουργούσε προηγούμενο και ότι θα μας ζητούσαν τον Ιερό Βράχο και άλλοι. Μακάρι. Θα μπορούσαμε να διαθέτουμε την Ακρόπολη για μια εκδήλωση κάθε χρόνο, ώστε να αναπτυχθεί μια υγιής άμιλλα. Μια επιτροπή με ευρύτερη σύνθεση θα μπορούσε να γνωμοδοτεί για την καταλληλότητα της εκδήλωσης, ώστε μόνο σοβαρές προτάσεις να γίνονταν δεκτές. Θα μπορούσε να καθιερωθεί σαν θεσμός. Ας μην κρυβόμαστε και υποκρινόμαστε. Οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι μια επιχείρηση πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Δεν μολύνθηκε η Αρχαία Ολυμπία, όπου γίνεται η Αφή της Ολυμπιακής Φλόγας, που πραγματοποιείται με χορηγούς και προβάλλει τη χώρα μας.
ΥΓ. Γράφοντας αυτό το κείμενο τη Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2017, ημέρα προειδοποιητικής απεργίας των αρχαιοφυλάκων όλης της χώρας, με κλειστή την Ακρόπολη, δεν άκουσα κανέναν να καταδικάζει το γεγονός αυτό, παρά μόνο χλιαρά σχόλια. Αν ο Παρθενώνας ανήκει στην Παγκόσμια Πολιτιστική κληρονομιά, ποιος τον προσβάλλει, απαγορεύοντας σε ανθρώπους που ήρθαν από τα πέρατα του κόσμου για να τον θαυμάσουν; Οι αρχαιοφύλακες ή ο Οίκος Gucci; Βλέπετε, δυστυχώς, ακόμα είναι γραμμένο σε τοίχο στην Αθήνα το «Immigrants welcome, tourists fuck off», που εκφράζει την ιδεοληψία μας! Θα μπορούσα να προσθέσω στο σύνθημα: «Επιχειρηματίες είστε ανεπιθύμητοι».
Η κοινή θέση είναι ότι η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας δεν έχουν ανάγκη από προβολή. Σύμφωνοι. Η Ελλάδα όμως έχει σήμερα ανάγκη από θετική προβολή.