Ανήσυχοι οι Βρετανοί της Ελλάδας

Περισσότερο ανασφαλείς για το μέλλον, λόγω του Brexit, αισθάνονται οι συνταξιούχοι

η ιδέα να συστήνομαι ως Ιρλανδός. Οι Ελληνες αγαπούν τους Ιρλανδούς». Ο Τζόσουα Μπάρλεϊ, 26 ετών, απόφοιτος κλασικών σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ζει τα τελευταία τρία χρόνια στην Ελλάδα – και θέλει να παραμείνει. Η βάση του είναι στην Αθήνα, αλλά περνάει μεγάλο μέρος του χρόνου του στην Ηπειρο, την οποία έχει ερωτευτεί – τα ορεινά τοπία της και την ποίησή της (ιδιαίτερα τον Μιχάλη Γκανά, τον οποίο έχει μεταφράσει για βρετανικά λογοτεχνικά περιοδικά).

Ο Μπάρλεϊ εξομολογείται ότι δεν παρακολουθεί στενά την επικαιρότητα που σχετίζεται με το Brexit και δεν πιστεύει αναγκαστικά ότι το τελικό αποτέλεσμα θα είναι αρνητικό για τους Βρετανούς που κατοικούν σε κράτη-μέλη της Ε.Ε. Εχει όμως κάνει αίτηση για ιρλανδικό διαβατήριο διά παν ενδεχόμενον.

Ο νεαρός μεταφραστής είναι ένας από τους περίπου 30.000 Βρετανούς που ζουν σήμερα στην Ελλάδα, σύμφωνα με εκτιμήσεις της βρετανικής πρεσβείας, η οποία δεν έχει δεχθεί πολλές κλήσεις για πληροφορίες σχετικά με τις συνέπειες του Brexit. Αυτοί που ανησυχούν περισσότερο για τις εξελίξεις είναι οι συνταξιούχοι. H οργάνωση ECREU (Expat Citizen Rights in the EU), που ιδρύθηκε τον περασμένο Ιούλιο για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Βρετανών που ζουν σε χώρες της Ε.Ε., έχει 79 μέλη από την Ελλάδα, το 78% των οποίων είναι συνταξιούχοι. Oπως αναφέρει στην «Κ» ο Ντέιβ Σπόουκς, εκ των συνιδρυτών της οργάνωσης, το 93% των μελών που ζουν στην Ελλάδα ανέφερε ως μία από τις έγνοιές τους είναι το ζήτημα της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε., ενώ το 83% ανέφερε το θέμα των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων.

Περίπου 1,2 εκατ. Βρετανοί ζουν σήμερα σε κράτη-μέλη της Ε.Ε. Σύμφωνα με εκτίμηση της επιτροπής νομικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που διέρρευσε προ ολίγων εβδομάδων στην εφημερίδα Guardian, η απροθυμία της Τερέζα Μέι να εγγυηθεί το καθεστώς των Ευρωπαίων που ζουν στο Ηνω- μένο Βασίλειο ενδέχεται να θέσει υπό αμφισβήτηση τα δικαιώματα των Βρετανών στην Ε.Ε. μετά την έξοδο της χώρας από το μπλοκ. Η δυσκολία απόκτησης άδειας διαμονής για αλλοδαπούς τρίτων χωρών στη Βρετανία, ακόμα κι αν είναι παντρεμένοι με Βρετανούς ή έχουν γεννηθεί εκεί, σύμφωνα με το έγγραφο της επιτροπής, θα δυσχεράνει περαιτέρω την κατάσταση.

Ενας από τους συνταξιούχους που είναι μέλος της ECREU είναι ο Ντέιβιντ Τούρνμπουλ, οικοδόμος στην προηγούμενη ζωή του στο Σέφιλντ, που ζει εδώ και εννιά χρόνια στην Kαλαμάτα. Ο κ. Τούρνμπουλ δηλώνει απαισιόδοξος για τις προοπτικές μιας αμοιβαία επωφελούς συμφωνίας για τους απόδημους των δύο πλευρών. «Η βρετανική κυβέρνηση μας χρησιμοποιεί σαν διαπραγματευτικά πιόνια», λέει. «Προτιμά να ευχαριστήσει τους ψηφοφόρους αντί να κοιτάξει το συμφέρον της χώρας». Αναφέρει μάλιστα ότι έχει διερευνήσει το ενδεχόμενο να αποκτήσει την ελληνική υπηκοότητα, αλλά «μου είπαν ότι έχει σταματήσει προς το παρόν η επεξεργασία των αιτήσεων».

Το ίδιο αίσθημα, ότι τη χρησιμοποιεί σαν πιόνι η κυβέρνησή της, εκφράζει η Μπρέντα Ιντεν, επίσης συνταξιούχος και κάτοικος του χωριού Δαματρία στη Ρόδο. Η κόρη της κ. Ιντεν παντρεύτηκε Ελληνα και έτσι, όταν κι αυτή ολοκλήρωσε την καριέρα της, πριν από 15 χρόνια, στη φαρμακοβιομηχανία GlaxoSmithKline, μετακόμισε μαζί με το ζευγάρι στη Ρόδο. «Είναι τρομερή αυτή η αβεβαιότητα», λέει στην «Κ», αναφέροντας κι αυτή το ενδεχόμενο να «παγώσει» η σύνταξή της και να χάσει την ιατροφαρμακευτική της ασφάλιση. Δηλώνει πολύ απογοητευμένη από τη χώρα της – ιδιαίτερα την πολιτική τάξη. «Δεν θέλω να επιστρέψω εκεί, θέλω να ζήσω τις μέρες που μου έχουν απομείνει εδώ», καταλήγει.

Εξίσου απρόθυμος να φύγει είναι ο Εντ Τζόισι, λέκτορας στο Τμήμα Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας στο Αριστοτέλειο και κάτοικος Ελλάδας εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Για τον κ. Τζόισι, που ήρθε στην Ελλάδα το 1977 μαζί με τη γυναίκα που έγινε σύζυγός του, τα βρετανικά κόμ- ματα εξουσίας υπέκυψαν και τα δύο στον φόβο της ξενοφοβικής Δεξιάς, με αποτέλεσμα τόσο την ήττα του Remain στο δημοψήφισμα όσο και την επικράτηση της σκληρής εκδοχής του Brexit στην πολιτική της κυβέρνησης Μέι. Ο ίδιος έχει καταθέσει αίτημα εδώ και τέσσερα χρόνια για να πολιτογραφηθεί Ελληνας, αλλά οι διαδικασίες προχωρούν αργά, «κυρίως λόγω έλλειψης προσωπικού».

«Η σύνδεση με τη γη»

Για τους νεότερους αφιχθέντες, η κρίση δεν αποτελεί αρνητικό παράγοντα; Ο Μπάρλεϊ, που αγάπησε την Ελλάδα μέσα από τα γραπτά του Πάτρικ Λη Φέρμορ, του Σεφέρη και του Καβάφη, βρίσκει ότι, παρά τις συνέπειες της ύφεσης, το πνεύμα που συνάντησε στα κείμενα αυτά είναι ακόμα ζωντανό. Το βλέπει σε μικρά πράγματα, όπως το πώς το εισιτήριο στο γεμάτο λεωφορείο πάει χέρι χέρι ώς το ακυρωτικό μηχάνημα και μετά επιστρέφει στον κάτοχό του ή στην τοπική περηφάνια που εκφράζουν οι πωλητές στις λαϊκές αγορές για τα προϊόντα τους. «Μου δίνει ελπίδα όταν σκέφτομαι τους πορτοκαλεώνες στο Αργος», λέει. «Στο Λονδίνο δεν υπάρχει αυτή η σύνδεση με τον ιδιαίτερο τόπο, τη γη».

«Δεν θέλω να επιστρέψω εκεί, θέλω να ζήσω τις μέρες που μου έχουν απομείνει εδώ» λέει η Μπρέντα Ιντεν, κάτοικος Ρόδου.