Ο παράγων ναυτική ισχύς

Τον τελευταίο χρόνο έχει γίνει πασιφανές, ακόμη και μεταξύ όλων όσοι δεν έχουν στενή και καθημερινή επαφή με το αντικείμενο, ότι η συζήτηση περί εξωτερικής πολιτικής και προσαρμογής των αμυντικών αναγκών της χώρας στα νέα διεθνή και περιφερειακά δεδομένα έχει πλέον επιτακτικό ρόλο. Εξωγενείς παράγοντες έχουν προσθέσει στην οικονομική κρίση και μια διάσταση ασφαλείας, που προκύπτει αφενός από τις εξελίξεις στην ασταθή Τουρκία, αφετέρου από τη γενικότερη αναδιαμόρφωση της Ανατ. Μεσογείου. Εκ των πραγμάτων, η Ελλάδα καλείται να ενδυναμώσει την περιφερειακή θέση της, σε μια περίοδο κατά την οποία η διεθνής εικόνα αλλά και η οικονομική της ισχύς έχουν πληγεί σοβαρότατα. Σε έναν πρόσφατο συλλογικό τόμο, που επιμελούνται οι πανεπιστημιακοί Σπ. Λίτσας και Αρ. Τζιαμπίρης («Foreign Policy under Austerity», εκδ. Palgrave Macmillan), γίνεται μια απόπειρα παρουσίασης των λύσεων οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν τμήμα της νέας στρατηγικής που η Ελλάδα πρέπει να επιδιώξει.

Ιδίως στη συμβολή του Σπ. Λίτσα, γίνεται μια σύντομη, αλλά ξεκάθαρη αναφορά στην ανάγκη ανάδειξης του παράγοντα της ναυτικής ισχύος. Πρόκειται για μια συζήτηση η οποία γίνεται στο εσωτερικό των ενόπλων δυνάμεων τα τελευταία 20 χρόνια, δίχως ωστόσο την ταχύτητα υλοποίησης που θα απαιτούταν. Κατ’ αρχάς, αφορά τη μετακίνηση του στρατηγικού βάρους της χώρας από τις χερσαίες δυνάμεις στον Βορρά προς το Αιγαίο. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει μόνο με την περαιτέρω ενίσχυση της ναυτικής ισχύος, καθώς και με τη μεγαλύτερη συμμετοχή του Πολεμικού Ναυτικού σε διεθνείς επιχειρήσεις. Αργά αλλά σταθερά, έπειτα από το δημοσιονομικό σοκ των πρώτων ετών της κρίσης, ναυτικές μονάδες συμμετέχουν σε δράσεις και επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή. Οπως έχει συμβεί αρκετές ακόμη φορές στη νεότερη ιστορία, απαιτείται στενότερη συνεργασία με τα ναυτικά έθνη, τόσο τις ΗΠΑ όσο και τη Βρετανία, η οποία εξακολουθεί να διαδραματίζει στρατηγικό ρόλο πολύ σημαντικότερο από εκείνο που έχουν αρκετά ευρωπαϊκά έθνη. Την ίδια στιγμή, η στρατηγική σχέση που οικοδομεί ανεξαρτήτως κυβέρνησης η Αθήνα με την Ιερουσαλήμ είναι ένα στοιχείο που αποδίδει στην Ελλάδα βάθος αλλά και ουσιαστική προοπτική για την επόμενη δεκαετία.