Το δικαίωμα να είναι κανείς «οffline» μετά τη δουλειά του
να ολοκληρώνεις την εργασία σου και να μη σε απασχολεί πλέον, όταν επιστρέφεις στο σπίτι σου, έχει αρχίσει να μοιάζει με «όνειρο θερινής νυκτός». Και πιο συγκεκριμένα, το να μπορείς να χαλαρώσεις, χωρίς επίμονα επαγγελματικά mails και μηνύματα στο κινητό από διευθυντές, πελάτες ή συναδέλφους, μοιάζει να κινείται στη σφαίρα του φανταστικού. Μπορεί να ακούγονται όλα αυτά υπερβολικά, αλλά, όπως επισημαίνει σε δημοσίευμά της η Deutsche Welle, τείνουν να αποτελούν καθημερινότητα. Και υπάρχει και η γνώμη του ειδικού για το θέμα. «Η μόνιμη διαθεσιμότητα μέσω τηλεφώνου ή υπολογιστή ενός εργαζομένου, ακόμα κι όταν δεν βρίσκεται εν ώρα και εν τόπω εργασίας, συνιστά σοβαρό παράγοντα άγχους», επισημαίνει στην Deutsche Welle ο ψυχίατρος Μάζντα Αντλι. «Γενικεύει την αίσθηση της ψηφιοποίησης σχεδόν όλου του 24ώρου μας, ενώ συνδέεται και με την εμφάνιση ασθενειών, όπως η εξάντληση και η υπερκόπωση».
Ορια
Τον Ιανουάριο η Γαλλία αποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά με αυτό το ζήτημα, το οποίο ουσιαστικά ταυτίζεται με την υπερεργασία. Ψήφισε, λοιπόν, νομοθεσία που απαγορεύει την αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων εκτός ωρών εργασίας από τους εργοδότες στους εργαζομένους, όπως αναφέρει η Deutsche Welle. Αν και, προς το παρόν, η ρύθμιση αφορά μόνο εταιρείες που απασχολούν περισσότερους από 50 εργαζομένους, υπάρχει η τάση να γενικευθεί η εφαρμογή της. Στην Ισπανία, επίσης, έχει ξεκινήσει ευρεία δημόσια συζήτηση μεταξύ εργοδοτικών ενώσεων και συνδικαλιστικών φορέων για το δικαίωμα των εργαζομένων να μην είναι διαθέσιμοι εκτός ωραρίου. Στη Γερμανία, τώρα, η συζήτηση έχει ξεκινήσει από το 2011. Ορισμένοι μεγάλοι όμιλοι, όπως η Volkswagen, έχουν καταρτίσει εσωτερικούς κώδικες συμπεριφοράς, ώστε να ελέγξουν το άγχος των υπαλλήλων τους.
Στο πλαίσιο αυτό δεν επιτρέπεται η αποστολή mail εκτός ωραρίου, αλλά δεν έχει νομοθετηθεί κάτι τέτοιο συνολικά στη χώρα. «Τόσο σοβαρά θέματα δεν πρέπει να επαφίενται στη διακριτική ευχέρεια των εκάστοτε εργοδοτών», παρατηρεί ο ψυχολόγος Βόλφγκανγκ Σπίτα. «Χρειάζεται ευρύτερη παρέμβαση ώστε να καλύπτονται όλες οι ομάδες των εργαζομένων άνευ διακρίσεων». Παραδείγματος χάριν, στον τηλεπικοινωνιακό όμιλο Deutsche Telekom η αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων στη διάρκεια του Σαββατοκύρια-
Η μόνιμη διαθεσιμότητα, μέσω τηλεφώνου ή υπολογιστή, ενός εργαζομένου συνιστά σοβαρό παράγοντα άγχους.
κου απαγορεύεται, αλλά η ρύθμιση αυτή αφορά μόνον τους μόνιμους υπαλλήλους. Οσοι έχουν σχέση ελεύθερης συνεργασίας με την Telekom, πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμοι.
Στην πράξη, τώρα, το νομοθετικό πλαίσιο επαρκεί μέχρι ενός ορίου. Η εργατική νομοθεσία στη Γερμανία ορίζει ότι κανείς δεν υποχρεώνεται να εργάζεται πέραν των συμβατικών ωρών εργασίας. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επεκταθεί και να ισχύει για την ηλεκτρονική αλληλογραφία ή την ψηφιακή επικοινωνία συνολικά. Ωστόσο, πολλοί εργαζόμενοι φοβούνται πως μια άρνηση σε αυτήν την επικοινωνία πιθανώς να σημαίνει απόλυση, καταλήγει η Deutsche Welle.