Η ύστατη, νόμιμη λύση για το χρέος
Χ αίρω ιδιαίτερα γιατί με το άρθρο του με τίτλο «H ύστατη λύση για το ελληνικό χρέος», που δημοσιεύθηκε στην «Κ» στις 05.03.2017, ο έγκριτος νομικός κ. Manfred Balz επαναφέρει μια άποψη την οποία είχα εκφράσει κατ’ επανάληψη τα τελευταία πέντε χρόνια («Πτώχευση κρατών», «Κ» της 29.11.2012, «Πτώχευση κρατών», «Κ» της 17.01.2014, «Αναδιάρθρωση», «Κ» της 13.11.2014, και «Εθνική κυριαρχία ή κατάργηση του κράτους;», «Κ» της 02.12.2015).
Εν συντομία, η άποψη αυτή μπορεί να συνοψισθεί στα εξής. Η Ελλάς οφείλει να υιοθετήσει ένα νόμο σαν το Κεφάλαιο 9 του Πτωχευτικού Κώδικα των ΗΠΑ που αφορά την αναδιάρθρωση χρεών ΟΤΑ. Το ακριβές περιεχόμενο του νόμου μπορεί να συζητηθεί με τους ειδικούς. Αλλά, εν γένει, ο νόμος θα πρέπει να προβλέπει την αναστολή πληρωμών αλλά και διώξεων σε βάρος της κρατικής περιουσίας και την εκπόνηση σε συνεργασία με τους πιστωτές και υποβολή σε αυτούς για έγκριση σχεδίου αναδιάρθρωσης με αυξημένη πλειοψηφία (2/3 ή 3/4). Το σχέδιο θα πρέπει να προβλέπει μεταρρυθμίσεις ώστε η χώρα να επιστρέψει στην ανάπτυξη, αλλά και νέες χρηματοδοτήσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Για να εξασφαλισθούν αυτές οι χρηματοδοτήσεις θα πρέπει να έχουν προνομιακή μεταχείριση έναντι των παλαιών. Το σχέδιο αναδιάρθρωσης θα πρέπει τέλος να υποβληθεί για αναγνώριση στα αρμόδια δικαστήρια στις χώρες, το δίκαιο των οποίων διέπει τα ομόλογα της Ελλάδος (Ηνωμένο Βασίλειο). Τα δικαστήρια αυτά θα ελέγχουν, όχι την τοπική εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης (αυτή μπορεί να την ελέγχει ένα τοπικό δικαστήριο), αλλά την τήρηση των θεμελιωδών αρχών της σχετικής διαδικασίας. Η διαδικασία αυτή πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε μερικούς μήνες. Αν η ΕΚΤ εν τω μεταξύ διακόψει τη ρευστότητα, η Ελλάς πρέπει να υιοθετήσει, έστω προσωρινά, εναλλακτικό σύστημα πληρωμών.
Σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία, αυτή η λύση δεν είναι μόνο η ύστατη αλλά και η μόνη νόμιμη και αποτελεσματική. Διαφορετικά, η Ελλάς δεν μπορεί να ανακάμψει. Και οι δανειστές δεν μπορούν να πάρουν τα λεφτά τους, εκτός αν «πάρουν» (και καταργήσουν ως ανεξάρτητο κράτος) την Ελλάδα, πράγμα το οποίο θα ήταν έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, το οποίο θα έχει τρομακτικές συνέπειες για την Ευρώπη. Η οικονομική πραγματικότητα και η νομιμότητα δεν αλλάζουν από τα πολιτικά δεδομένα. Και η πολιτική άποψη ότι, αν δεν μας κάνει η πραγματικότητα, τόσο το χειρότερο για αυτή, οδηγεί βέβαια στην καταστροφή. Με την πολιτική, παράνομη, παράλογη και αναποτελεσματική αντιμετώπιση του δημοσίου χρέους της Ελλάδας μέχρι σήμερα, ένα πρόβλημα δημοσίου χρέους έχει γίνει πρόβλημα οικονομικής, ανθρωπιστικής και πολιτικής κρίσης. Η περαιτέρω αναβολή της μόνης ενδεδειγμένης με βάση τη διεθνή εμπειρία και νομιμότητα λύσης θα κινδυνεύσει να αποσταθεροποιήσει όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την ευρύτερη περιοχή της και όλη την Ευρώπη. Η Ευρώπη πρέπει να παύσει να αντιμετωπίζει έναν δυνάμει καρκίνο με ασπιρίνες και να δώσει άμεσα τη λύση που αρμόζει στον πολιτικό, οικονομικό και νομικό πολιτισμό της.
ΣΠΥΡΟΣ Β. ΜΠΑΖΙΝΑΣ Καθηγητής Νομικής – Βιέννη