Δημοψήφισμα: Το ’73 ή το ’74;

Οπισθοδρομώντας χρονικά, έως το 1821 ας πούμε, μετράς κρίκους της αλυσίδας που διαμόρφωσαν το νεοελληνικό κράτος. Σχεδόν αμέσως μετά την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα, ξέσπασε σε δύο φάσεις ένας λυσσώδης εμφύλιος ανάμεσα στους πρωταγωνιστές του εθνικού ξεσηκωμού. Δείγμα γραφής τού τι έμελλε ν’ ακολουθήσει. Θυσίες, ανάκτηση εδαφών, ανάσταση πληθυσμών και στραπάτσα φοβερά με πανταχού παρόντα τον διχασμό. Η Ελλάδα ήταν η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα στα ερείπια έτρωγε τις σάρκες της στο θέατρο μιας φρικτής αδελφοκτονίας. Στη συνέχεια όταν η χώρα άρχισε να παίρνει βήμα βήμα τα πάνω της, οι πληγές έμεναν ανοιχτές, με τον κοινωνικό ιστό διχοτομημένο· από τη μια οι νικητές, από την άλλη οι χαμένοι.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’60, πολλοί διέβλεπαν εκδήλωση πραξικοπήματος. Κι ήταν η μικρή χούντα των κολονέλων που πρόλαβε αντίστοιχο κυοφορούμενο εγχείρημα στρατηγών. Ψηφίδα ειρωνείας: Η «Αυγή» που θα εκδιδόταν την 21η Απριλίου 1967 –και δεν κυκλοφόρησε– καθησύχαζε τους αναγνώστες ότι δεν θα γινόταν κίνηση ανωμαλίας. Μεθαύριο συμπληρώνονται 50 χρόνια από εκείνη την αποφράδα ημέρα ( μη χάσετε το ειδικό αφιέρωμα στην «Καθημερινή» της Κυριακής), με νωπή τη φαιδρή, τεχνητή απόπειρα διαστρέβλωσης. Πρόθυμοι ανάδοχοι –πού χάθηκαν τούτοι;– έδιναν τον τόνο: «Η χούντα δεν τελείωσε το ’73» ήταν το σύνθημα που δονούσε την πλατεία, βάζοντας ακατέργαστες ιδεολογικές εξισώσεις, πρωτίστως στις νεότερες, γενιές. Το χαλί της ομαλότητας που έστρωσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, στη δεύτερη εμβληματική περίοδο της ηγεμονίας του, μαζί με το σύνολο των μεταπολιτευτικών χρόνων ξεστρωνόταν άρον άρον. Σε συνθήκες πανικού και ζόφου η λογική τρέπεται σε φυγή. Η στόχευση ήταν σαφής, συγγενική με το αξεπέραστο πυροτέχνημα του μεγάλου γητευτή των μαζών: «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο».

Εφόσον, λοιπόν, «η χούντα δεν τελείωσε το ’73», άρα συνεχίστηκε με άλλα μέσα, με δημοκρατική επίφαση, πλανεύοντας και αποκοιμίζοντας εμάς τους αγαθούς επί σαράντα συναπτά έτη. Και μη το λησμονάμε: το «πολιτικό σύστημα» είχε ήδη αποδομηθεί παντοιοτρόπως και εν πολλοίς αιτιολογημένα. Ετσι, σαν έτοιμοι από καιρό, με επαναστατική ορμή, ήρθαν (με πεντακάθαρη λαϊκή εντολή) οι καθαροχέρηδες μνημονιοσχίστες του «γκόου μπακ κ.λπ.» να ισιώσουν την Ιστορία, επανιδρύοντας μια χώρα ως λίκνο εξαγώγιμης, προς μίμηση, περηφάνιας. Ξέμειναν οι αλαζόνες στο πιτς φιτίλι από στοιχειώδη αξιοπιστία και σοβαρότητα, κατέστησαν, εντός και εκτός συνόρων, αρχιερείς του μπουρδουκλώματος. Προηγηθέντες φταίχτες – σκυταλοδρόμοι για την κατάντια μας υπάρχουν, είτε λαλίστατοι είτε σιωπηλοί. Ομως τα νυν κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας (τίτλος από το βιβλίο του Κώστα Κωστή), αποδείχθηκαν, δυστυχώς για όλους μας, ασυντόνιστα και με τις σκιές τους.