Η γαλλική ρουλέτα και η Ευρώπη

Ο τροχός γυρίζει και ουδείς γνωρίζει πού θα καθίσει η μπάλα, ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος της Γαλλίας. Είναι η σημαντικότερη και συνάμα πιο αμφίρροπη αναμέτρηση όχι μόνο για τη χώρα, αλλά και για το μέλλον της Ευρώπης. Η Γαλλία εναλλάσσεται συνεχώς μεταξύ στασιμότητας και επανάστασης, και βρισκόμαστε σε εποχή που ολοένα περισσότεροι ψηφοφόροι έχουν αηδιάσει με τις πολιτικές ελίτ και, την ίδια ώρα, δεν θέλουν αλλαγές στη ζωή τους. Το πλαίσιο της πολιτικής στη Γαλλία δεν είναι σαφές και οι όροι δεν είναι αυτονόητοι. Δεν γνωρίζουμε εάν για τους περισσότερους «συντήρηση» σημαίνει προσπάθεια να μεταρρυθμιστεί το χρεοκοπημένο σύστημα, προκειμένου η οικονομία να αντέξει στις ολοένα και μεγαλύτερες απαιτήσεις του κοινωνικού κράτους, ενώ «επανάσταση» είναι τα κινήματα των άκρων που απαιτούν να μην αλλάξει τίποτα ή την επιστροφή σε ένα φαντασιακό παρελθόν. Ισως, όμως, οι προτάσεις του κεντρώου Εμανουέλ Μακρόν και του κεντροδεξιού Φρανσουά Φιγιόν, μετά δεκαετίες στασιμότητας, να αποτελούν επανάσταση, ενώ η Μαρίν Λεπέν και ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, που και οι δύο θέλουν επανα- διαπραγμάτευση της σχέσης Γαλλίας - Ε.Ε., να εκφράζουν την πραγματική συντήρηση. Οι πρώτοι δύο αποτολμούν να προτείνουν λύσεις σε πολύπλοκα προβλήματα, ενώ η Λεπέν και ο Μελανσόν πουλάνε «οράματα». Οπως έχουμε δει σε αρκετές εκλογικές αναμετρήσεις και δημοψηφίσματα τελευταίως, οι δυσκολίες που θα ακολουθήσουν το άλμα στο κενό δεν πτοούν ψηφοφόρους που αναζητούν τη φυγή από την πραγματικότητα με διάφορες φαντασιώσεις. Το ιδεολογικό πλαίσιο, λοιπόν, είναι ασαφές. Οπως και οι προθέσεις των ψηφοφόρων. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι τέσσερις υποψήφιοι που αναφέραμε βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής μεταξύ τους. Οσο κι αν είμαστε επιφυλακτικοί με δημοσκοπήσεις, φαίνεται ότι δεν μπορούμε να αποκλείσουμε οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Εάν (όπως δείχνουν ως πιθανότερο οι δημοσκοπήσεις) ο Μακρόν και η Λεπέν περάσουν στον δεύτερο γύρο, μάλλον ο Μακρόν θα νικήσει. Εάν η Λεπέν και ο Μελανσόν είναι αυτοί που θα προκριθούν, το αποτέλεσμα δεν θα είναι τόσο προβλέψιμο – εκτός, βεβαίως, από την ταραχή που αυτό θα προκαλέσει στην υπόλοιπη Ευρώπη από την πρώτη Κυριακή. Ενώ δεν μπορούμε να προβλέψουμε αποτέλεσμα, το σίγουρο είναι ότι όποιο και αν είναι θα έχει τεράστια σημασία για την Ε.Ε. Ολο το οικοδόμημα της ενωμένης Ευρώπης στήθηκε πάνω στη στενή συνεργασία Γαλλίας - Γερμανίας, ώστε να αποκλειστεί νέος πόλεμος μεταξύ των δύο παραδοσιακών εχθρών και να αποτελέσουν άξονα για τη σταθερότητα και την ευημερία της ηπείρου. Το εγχείρημα πέτυχε πέρα από κάθε προσδοκία, όμως σήμερα, με τους πρώτους κραδασμούς, κινδυνεύει. Η έξοδος της Γαλλίας από το ευρώ, ενδεχομένως και από την Ε.Ε., θα κλόνιζε συθέμελα όλη την Ευρώπη. Δεν θα μπορούσαμε να αποκλείσουμε ότι ο ολοένα εντονότερος εθνικισμός θα οδηγούσε κάποια μέρα πάλι σε συγκρούσεις μεταξύ κρατών και εθνικών και θρησκευτικών ομάδων. Στη Γερμανία, όπου θα διεξαχθούν βουλευτικές εκλογές τον Σεπτέμβριο, δεν διακυβεύεται η θέση της χώρας στην Ευρώπη ούτε η συνοχή της Ε.Ε. Στη Γαλλία, όμως, η εκλογή ενός ανθρώπου μπορεί να προκαλέσει εξελίξεις που θα κρίνουν το μέλλον της Ε.Ε., την τύχη κάθε πολίτη κάθε χώρας-μέλους. Αυτή δεν είναι γαλλική ρουλέτα. Είναι ρώσικη.