Διαρθρωτικές αλλαγές «εδώ και τώρα»
Ηδρομολόγηση της συμφωνίας για την αξιολόγηση οδηγεί σε παράταση της λιτότητας και όχι σε ανάκαμψη της οικονομίας. Και τούτο γιατί στηρίζεται κυρίως σε αυξήσεις φορολογίας και σε εξοντωτικές ασφαλιστικές εισφορές σε όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες και στους αγρότες, ενώ η κυβέρνηση, δέσμια των ιδεοληψιών της, δεν προωθεί τις αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα συμβάλουν στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης.Στην πρόσφατη τριμηνιαία έκθεσή του, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής (2/5/2017) υπογραμμίζει ότι αυτό που «εξακολουθεί να χρειάζεται η χώρα είναι μια “μεταρρυθμιστική επανάσταση”, μια ριζική αλλαγή των συστημάτων κινήτρων, των κανόνων του παιχνιδιού και των θεσμών που τους εφαρμόζουν».
Είναι σαφές ότι η χώρα έχει καθηλωθεί σε μια παγίδα διαρθρωτικής ακινησίας, από την οποία αν άμεσα δεν αποκολληθεί, κάθε απόπειρα μόνιμης και βιώσιμης εξόδου από την επταετή οικονομική κρίση θα αποδειχθεί ατελέσφορη. Υπάρχει συνεπώς ανάγκη σαρωτικών διαρθρωτικών αλλαγών, που θα επιταχύνουν τη διαδικασία και θα προσδώσουν στην οικονομία τη δυναμική που χρειάζεται για να μπορέσει να βρει τον βηματισμό της. Το αίτημα των διαρθρωτικών αλλαγών έχει με έμφαση προτάξει, από τις πρώτες κιόλας ημέρες της εκλογής του στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Με επανειλημμένες δημόσιες παρεμβάσεις και τοποθετήσεις του, έχει αναδείξει τη σημασία ενός πλέγματος γενναίων μεταρρυθμίσεων για την αναζωογόνηση της οικονομίας και την επιστροφή της στην ανάπτυξη. Ηδη, οι περισσότεροι πολίτες έχουν αντιληφθεί ότι η κρατικοδίαιτη λογική, που κυριαρχούσε στην ελληνική οικονομία, συνέβαλε τα μέγιστα στη δημιουργία της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε. Αντιλαμβάνονται, συνεπώς, ότι είναι αναγκαία μιαν άλλη πολιτική που θα στηρίξει τις διαρθρωτικές αλλαγές στη χώρα μας.
Ειδικότερα, οι αλλαγές αυτές πιστεύω ότι πρέπει να είναι οι εξής:
Πρώτον, ο ανασχεδιασμός της δημόσιας διοίκησης, ώστε να αποκτήσει την ευελιξία και την αποτελεσματικότητα που θα της επιτρέψει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός σύγχρονου λειτουργικού κράτους, και η μείωση της γραφειοκρατίας, ώστε να περιορίσει τη σπατάλη σπανιζόντων διαθέσιμων πόρων και να τιθασεύσει φαινόμενα μιας «απίστευτης διαφθορομηχανής».
Δεύτερον, η προώθηση των αποκρατικοποιήσεων και οι γενναίες ιδιωτικοποιήσεις, που θα απαλλάξουν την οικονομία από την υπερτροφία του κράτους, θα αποκαταστήσουν την υγιή ανταγωνιστικότητα και θα επιτρέψουν στις επιχειρήσεις να αριστοποιήσουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματά τους και την οργανωσιακή τους πρωτο- τυπία, είναι ζωτικής σημασίας αλλαγές για να ανακτήσει η οικονομία την παραγωγική της δυναμική. Τρίτον, η έμφαση στην καινοτομία και η ενθάρρυνση της ευρηματικότητας, που θα δώσουν ώθηση στην επιχειρηματικότητα και θα διευκολύνουν νέα διατηρήσιμα επιχειρηματικά εγχειρήματα, διαχέοντας τεχνογνωσία και αναδεικνύοντας ευκαιρίες, είναι καθοριστικής σημασίας τομές, που δεν πρέπει να καθυστερήσουν άλλο.
Τέταρτον, η αποδοτικότερη αξιοποίηση και διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, που θα μεγιστοποιήσει τις ωφέλειες από την ανεκμετάλλευτη και αργούσα περιουσία του Δημοσίου, θα συντελέσει αποφασιστικά στην ώθηση της ανάπτυξης.
Πέμπτον, η αναβάθμιση του ανθρώπινου κεφαλαίου, μέσα από συντονισμένες και καλά στοχευμένες παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες, στον χώρο της εκπαίδευσης. Θεωρώ ότι είναι αναγκαία η παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης βασισμένης στις αρχές της αυτονομίας, της αξιοκρατίας και της αριστείας. Εκτον, η άρση των αντικινήτρων, των περιορισμών και των τεχνητών φραγμών στις πολυποίκιλες αγορές αγαθών και υπηρεσιών της χώρας, που θα ωθήσει την ανταγωνιστικότητά τους.
Εβδομον, η δραστική μείωση του προστατευτισμού και των πολλαπλών εμποδίων, που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό και νοθεύουν την ανεμπόδιστη οικονομική δράση, θα αναζωογονήσει το οικονομικό σύστημα και συνιστά παράγοντα εξορθολογισμού του.
Τέλος, η περιστολή της υπερφορολόγησης και ο αποφασιστικός εκσυγχρονισμός του φορολογικού συστήματος, που θα ανακουφίσουν εισοδηματικά τους πολίτες απαλλάσσοντάς τους από επαχθή βάρη και θα αυξήσουν το διαθέσιμο εισόδημά τους, αποτελούν στοιχειώδη πράξη δικαιοσύνης σε ένα σύστημα που λεηλατεί βάναυσα τον μόχθο των πολιτών.
Αν, λοιπόν, αυτές οι διαρθρωτικές αλλαγές προωθηθούν συνδυαστικά και χωρίς «εξαιρέσεις και προνόμια», όχι απλώς θα ωφελήσουν πολλαπλασιαστικά την οικονομία αυξάνοντας το εισόδημα των πολιτών και περιορίζοντας ταυτόχρονα την ανεργία, αλλά και με το πλεόνασμα που θα δημιουργηθεί και θα εισρεύσει στα δημόσια ταμεία, θα ενισχύσουν και την ευχέρεια του κράτους να ασκεί κοινωνική πολιτική με υγιείς πόρους, χωρίς να χρειάζεται να προσφεύγει στον «άρρωστο» δανεισμό. Είναι συνεπώς αναγκαίο η κυβερνητική πολιτική να κινηθεί αταλάντευτα σε αυτή την κατεύθυνση και να επιτύχει τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητά της προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας. Για να μπορέσει, επιτέλους, η Ελλάδα να αφήσει πίσω της για πάντα την εποχή της κρίσης και να μπει σε μια δημιουργική περίοδο ελπίδας.
* Ο κ. Σπύρος Ταλιαδούρος είναι πρώην υφυπουργός Παιδείας και πρώην βουλευτής Ν. Καρδίτσας.