Τα πολλά σχέδια για την Παιδεία
Φτάνει πια, γκώσαμε! Κάθε υπουργός που περνάει από το Μαρούσι (και παλιότερα από τη Μητροπόλεως) κάνει και ένα εθνικό σχέδιο για την Παιδεία, το οποίο δεν είναι καν πενταετές διότι οι θητείες των υπουργών (ακόμη και σε κυβερνήσεις που μακροημερεύουν) δεν ξεπερνούν τα τρία χρόνια. Ετσι, «το λύκειο διαρκώς αναμορφώνεται», «τα φροντιστήρια ζουν τις τελευταίες μέρες τους», «η είσοδος στα ΑΕΙ γίνεται ελεύθερη», «τα πανεπιστήμια μπαίνουν σε νέες βάσεις», «τα ΤΕΙ αποκτούν τον ρόλο που τους αρμόζει», και η Ελλάδα θριαμβεύει στον... 22ο αιώνα και περισσότερο στη φαντασία μας.
Κάθε υπουργός θεωρεί καθήκον του να πειράξει τις πανελλήνιες εξετάσεις, που κατά καιρούς είναι «πανελλαδικές». Ο ένας κάνει τα τέσσερα μαθήματα έξι, κάποιος άλλος θα κά- νει τα έξι εννιά, μέχρι να βρεθεί ο φιλεύσπλαχνος σοσιαλιστής που θα τα ξαναφέρει στα τέσσερα. Ετσι μένουμε αιωνίως με το ερώτημα: με δέσμες τα βάζουμε με κατευθύνσεις τα βγάζουμε, τι έχουν τα έρμα και μένουν αγράμματα;
Ο νέος υπουργός Παιδείας –ο οποίος σύμφωνα με τον κ. Αλέξη Τσίπρα μοιάζει με τον Αϊνστάιν– δεν ξεκίνησε ένα νέο (κατά Τόμας Κουν) Παράδειγμα για την Παιδεία. Αναμάσησε τα γνωστά περί «αναμόρφωσης του λυκείου, εκκινώντας από τη Β΄ και Γ΄ Λυκείου, όπου μέσα από ένα αδιάβλητο και αξιόπιστο σύστημα θα παρέχεται ένα ισχυρό εθνικό απολυτήριο ο βαθμός του οποίου θα ανοίγει χωρίς εξετάσεις την πόρτα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση». Και μετά, όπως είναι λογικό, άρχισε να βάζει εξετάσεις στο όραμα: «Για σχολές με ζήτηση, όπως η Ιατρική, μπορεί να εφαρμόζεται ένα είδος εξετάσεων» («Καθημερινή» 9.5.2017).
Να προβλέψουμε για μία ακόμη φορά ότι και αυτό το σχέδιο θα αποτύχει; Το πρόβλημα της Παιδείας δεν είναι οι εξετάσεις, δεν είναι οι δέσμες, δεν είναι ο αριθμός των μαθημάτων. Είναι η σοβιετικού τύπου οργάνωσή της. Στην εποχή μας, ουδείς κεντρικός σχεδιασμός μπορεί να λύσει τα προβλήματα. Και αυτό γιατί οι ανάγκες από περιοχή σε περιοχή, από σχολείο σε σχολείο, είναι διαφορετικές και αλλάζουν διαρκώς. Σε αυτό το τεράστιο και δαιδαλώδες σύστημα με ένα κέντρο, αλλάζοντας απλώς μια παράμετρο για να διορθωθεί μια αρρυθμία κάπου, δημιουργούνται πολλαπλάσιες αρρυθμίες κάπου αλλού. Και μετά αρχίζει το μαρτύριο του Ταντάλου. Εκεί που μοιάζει ότι φτάνουμε στον στόχο, οι θεοί της πολυπλοκότητας ανεβάζουν τα κλαδιά των δένδρων πιο ψηλά. Για να διορθωθούν οι πρώτες αρρυθμίες από την εφαρμογή του λεπτομερούς «εθνικού σχεδίου», το υπουργείο εκδίδει νέες ρυθμίσεις. Αυτές όμως έχουν το κουσούρι των προηγούμενων. Απορρυθμίζουν άλλα σχολεία. Και δώσ’ του το γαϊτανάκι συνεχίζεται.
Το μόνο θετικό με αυτή την κυβέρνηση είναι ότι ανακοινώνει πολλά και πράττει λίγα. Επομένως, μπορούμε να ελπίζουμε ότι το νέο «σχέδιο» θα παραμείνει στα χαρτιά.