Το θέαμα έσβησε το μήνυμα

Περισσότερο ως χάπενινγκ «μιλούν» σήμερα τα πανό που συνοδεύουν τις διαδηλώσεις παρά ως μήνυμα. Μολονότι οι λέξεις, θεόρατες, «φωνάζουν» από ψηλά, όλο και υψηλότερα, από μνημεία, ιστορικά και δημόσια κτίρια, λόφους, τοπόσημα, μένει περισσότερο η πράξη, αυτή σχολιάζεται, καταδικάζεται ή επικροτείται και λιγότερο το άγγελμα. Για παράδειγμα, λίγοι θυμούνται τι έγραφαν τα (αντιπολεμικού περιεχομένου) πανό του ΠΑΜΕ που έντυσαν τον Βράχο της Ακρόπολης για πρώτη φορά το 2003, από τη νότια, τη βορειοδυτική και τη βορειοανατολική πλευρά με εκατοντάδες μέτρα ύφασμα και στη συνέχεια το 2011, 2012, 2015, 2016, ωστόσο όλοι γνωρίζουν τα εν λόγω συμβάντα.

Στην καρδιά των διαδηλώσεων διεξάγεται ένας «πόλεμος προσοχής». Στον «υπερψηφιοποιημένο» κόσμο μας, όπου οι πληροφορίες και τα μηνύματα καταφθάνουν ανεμπόδιστα και αυτοστιγμεί στο κοινό, οι διαδηλωτές επιζητούν την προεξέχουσα είδηση, την αλλιώτικη «δυνατή» εικόνα, που θα αναπαραχθεί εντατικά από τα ΜΜΕ ακόμη και εκτός χώρας, γι’ αυτό συχνά τα συνθήματα είναι και στα αγγλικά ή και στα γερμανικά, όπως στο πανό που κρέμασαν από τον Λυκαβηττό οι ειδικοί φρουροί, «Πόσο κοστίζει η ζωή ενός αστυνομικού;» με αποδέκτες τον κ. Τσίπρα και την κ. Μέρκελ. Το μέγεθος και η θέση είναι που προσθέτουν μια ποιότητα καινοτομίας στο συμβάν, που το τροποποιούν και το επαυξάνουν. Τα λόγια δίνουν τον, καταδικασμένο να ξεχαστεί, πυροτεχνικό τίτλο στη διαμαρτυρία.

Ετσι, μολονότι δεν νοείται συλλαλητήριο χωρίς πανό, το οποίο ορίζει την ομάδα, αποτελεί την «υπογραφή», τον «στόχο», το αίτημα, το «απόφθεγμα» και τη «σφραγίδα» της (ό,τι μας καθορίζει, το εκφράζουμε δυναμικότερα αν το περιχαρακώσουμε μέσα σε λίγες λέξεις), σχεδόν κανένα πλέον από τα συνθήματα δεν μένει στην Ιστορία όπως το «ΕΛΛΑΣ», το «114», το «Η Ελλάδα ανήκει στη Δύση», αλλά και το «Η Ελλάδα ανήκει στους Ελ- ληνες», μόνο λίγες στιγμές έζησε το προχθεσινό «Κάτω τα χέρια από μισθούς, συντάξεις, ασφάλιση, θα σας τα κόψουμε ΣΥΡΙΖΑ», τα περισσότερα δεν εγγράφονται καν στο ημερήσιο δελτίο.

Δεν είναι μόνο ότι οι διαδηλώσεις έχασαν τη μαζικότητα που είχαν κάποτε, ότι συχνά ακολουθούνται από τη γνώριμη μηδενιστική χλαπαταγή της βίας, είναι κι ότι έπαψαν να απομονώνονται και να διαρκούν μέσα στο σύνολο των συμβάντων. Εγιναν το ανελλιπές πλαίσιο όπου ψηφίζονται μέτρα, μια κατάσταση συνήθως χωρίς επίπτωση, που απλά σκιαγραφεί το πρόβλημα και με έναν τρόπο στο τέλος παγιώνει την κοινή εντύπωση ότι οι λύσεις είναι ανύπαρκτες, ή αθέατες, μέσα στο εφιαλτικό κουβάρι της ατελεύτητης ελληνικής κρίσης.