Ανάγκη εμπιστοσύνης
Το κρατικό χρέος είναι στα 326 δισ. ευρώ. Τα 3/4 των δανεικών είναι στα χέρια των άλλων κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να ζητηθεί από την Ελλάδα η εξόφληση των χρεών αυτών με «εκβιαστικό» τρόπο, όταν πρόκειται, πρακτικώς, για ένα «αμοιβαίο ευρυζωνικό» χρέος, όπως θα έλεγαν και οι νέοι ένοικοι του Ελιζέ. Οι αγορές γνωρίζουν άριστα ότι τα δάνεια έχουν εξαιρετικά μακρόν ορίζοντα, διαβάζουν με ψυχραιμία τα στοιχεία και γι’ αυτό δεν θεωρούν ότι το δημόσιο χρέος είναι το πραγματικό εμπόδιο για την επιστροφή μας στους κόλπους των. Ακόμη μικρότερο «εμπόδιο» αποτελεί το δημόσιο χρέος για όσους βρίσκονται πολύ κοντά σε άμεσα παραγωγικές και κερδοφόρες επενδυτικές αποφάσεις στην ελληνική επικράτεια.
Χωρίς αμφιβολία, μια ρύθμιση μακρόπνοη και οριστική, του διευρωπαϊκού χρέους της Ελλάδας, αποκαθιστά με καθοριστικό τρόπο την εμπιστοσύνη που χάσαμε την άνοιξη του 2010. Για την τρέχουσα κατάσταση στην οικονομία και οπωσδήποτε μέχρι το 2021, καμία ουσιαστική διαφορά δεν επρόκειτο να δημιουργήσει μια κάποια «επιτυχής» συμφωνία στο Eurogroup αυτής της εβδομάδας. Υπάρχει ακόμη χρόνος ώστε να διευθετηθούν οι διαφωνίες, κυρίως μεταξύ του Ταμείου και των υπουργών Οικονομικών, να στρώσουν οι τεχνικές λύσεις καλύτερα, να επανυπολογισθούν οι κινήσεις που θα χρειαστεί να κάνει ο κάθε υπουργός επιστρέφοντας στην έδρα του και, οπωσδήποτε, να πωληθεί στο προεκλογικό σκηνικό της Γερμανίας η νέα αλλά οριστική λύση στο ελληνικό χρέος.
Γιατί λοιπόν κατεγράφη στη συνεδρίαση της 22ας αυτή η παταγώδης αποτυχία για την κυβέρνηση; Κυρίως επειδή η ομάδα Τσίπρα εξακολουθεί να καθυστερεί κυβερνητικές πράξεις που υποχρεωτικώς οφείλει να ολοκληρώσει προκειμένου να επαναλειτουργήσει η οικονομία. Η αντιμετώπιση ακανθωδών προβλημάτων, όπως για παράδειγμα είναι τα επικίνδυνα δάνεια στις τράπεζες, ένα πρόβλημα που χτίστηκε πριν «σκάσει» το ελληνικό χρέος, εξερράγη όμως εξαιτίας αυτής της κρί- σης, αποτελεί κυβερνητικό καθήκον που καθόλου δεν εξαρτάται από την όποια συμφωνία υπήρχε στο τραπέζι της Δευτέρας.
Το ίδιο ισχύει και στα εργασιακά ζητήματα, επί των οποίων η κυβέρνηση δίνει μάχες οπισθοφυλακών αφού μέχρι και «σαμποτάζ» με κρυφίες αλλαγές επί των συμφωνηθέντων διατυπώσεων συντελέστηκε, διά χειρός της αρμόδιας υπουργού. Οι εταίροι περιμένουν να δουν την ολοκλήρωση των 25 δράσεων, που πρέπει να παρουσιάσει η κυβέρνηση στο Eurogroup, ενώ πολλά ακόμη θέματα ανησυχούν τους ξένους όπως είναι η επιμονή στη διατήρηση της προστασίας ορισμένων επαγγελμάτων, η αντιμετώπιση των ληξιπροθέσμων φορολογικών οφειλών, η βραδυπορία της διοικητικής δικαιοσύνης, η αέναη μετάθεση των ιδιωτικοποιήσεων και τα εμπόδια προώθησης κρίσιμων έργων με κυρίαρχο το «Ελληνικό».
Το σημαντικό αυτή τη στιγμή είναι να επανέλθει η εμπιστοσύνη σε ό,τι αφορά τη θέληση για την εφαρμογή του προγράμματος, ανεξαρτήτως των συζητήσεων για το χρέος και τη συμμετοχή του Ταμείου, δύο θέματα που θα μείνουν ανοικτά για τους επόμενους μήνες. Αλλωστε, η είσοδος του ΔΝΤ απαιτεί την έγκριση του κειμένου της συμφωνίας στη Βουλή, διαδικασία που θα αποδειχθεί πολιτικά επώδυνη. Είναι εξίσου προφανές ότι η υπαγωγή στο QE μετατίθεται κατά κάποιους μήνες, όσο κι αν η εξέλιξη αυτή προκαλεί τη συγκρατημένη οργή του πρωθυπουργού που δυσκολεύεται να αντιληφθεί τις εντελώς δικές του ευθύνες στην περιπλοκή των ήδη περιπεπλεγμένων καταστάσεων.
Είναι, κατά τη γνώμη μου, καιρός να αντιληφθούν όλοι οι πολιτικοί μας ότι ο μόνος σίγουρος τρόπος επιστροφής στις αγορές είναι η οριστική προσέλκυση επενδυτών στην πραγματική οικονομία. Αν ξεκινήσoυν οι πρώτοι, μεταξύ των πολλών που ενδιαφέρονται, αν επιταχυνθούν όχι μόνον στα χαρτιά αλλά στα εργοτάξια οι ιδιωτικοποιήσεις, θα δούμε εντυπωσιακή μείωση του σπρεντ στα ομόλογα, επιστροφή καταθέσεων και σίγουρη άνοδο των δεικτών εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας. Οι εξελίξεις αυτές είναι σπουδαιότερες από οιαδήποτε βεβιασμένη αναδιοργάνωση του χρέους.