Δύσκολη η επομένη της ορκωμοσίας του Ζόραν Ζάεφ
Εως και τις 6 Ιουνίου η νέα κυβέρνηση
Μεταξύ άλλων, θα κληθεί να αποφασίσει και για την τύχη του Νίκολα Γκρούεφσκι.
Μέχρι τις 6 Ιουνίου στα Σκόπια θα πρέπει να έχει σχηματισθεί κυβέρνηση υπό τον Σλαβομακεδόνα Σοσιαλδημοκράτη Ζόραν Ζάεφ, με τη συμμετοχή και των αλβανικών κομμάτων. Ισως αυτό να γίνει και νωρίτερα. Μετά τις επικίνδυνες πολιτικές περιπέτειες, η χώρα θα αποκτήσει κυβέρνηση, η οποία έχει εξαγγείλει ότι θα θέσει άμεσα σε εφαρμογή πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Τα δύσκολα θα αρχίσουν από την επομένη της ορκωμοσίας του Ζάεφ και των υπουργών του.
Μεταξύ άλλων (εξυγίανση του κρατικού μηχανισμού, αποκατάσταση της ανεξαρτησίας στη λειτουργία της Δικαιοσύνης, ελευθερία στα ΜΜΕ κ.λπ.), θα πρέπει η νέα κυβέρνηση να αποφασίσει (και) για την τύχη του Νίκολα Γκρούεφσκι. Για τον Ζάεφ αλλά και για Ευρωπαίους και Αμερικανούς ήταν ο Γκρούεφσκι που ως πρωθυπουργός, με τις πολιτικές του εξαρχαϊσμού, του αυταρχισμού και του ασφυκτικού κομματικού ελέγχου των πάντων, δίχασε επικίνδυνα τις εθνότητες και την κοινωνία και οδήγησε τη χώρα στο χείλος του γκρεμού.
Οι (πρόωρες) εκλογές στα Σκόπια έγιναν για να απαλλαγεί η χώρα από τον εθνικολαϊκιστή ηγέτη και ο στόχος επετεύχθη ως προς την απομάκρυνσή του από την πρωθυπουργία. Ομως εναντίον του Γκρούεφσκι η Ειδική Εισαγγελία –που είχε συγκροτηθεί κατ’ απαίτηση του διεθνούς παράγοντα και σε συμφωνία όλων των κομμάτων προκειμένου να διερευνήσει, με αφορμή τις συγκλονιστικές αποκαλύψεις γύρω από τις τηλεφωνικές υποκλοπές, τα έργα και τις ημέρες του τέως πρωθυπουργού και της κυβέρνησής του– έχει ασκήσει διώξεις με βαρύτατες κατηγορίες για διαφθορά, κατάχρηση εξουσίας κ.ά. Τώρα που η πολιτική ομαλότητα άρχισε να αποκαθίσταται, θα πρέπει να ενεργοποιηθεί η διαδικασία δίωξής του, με κίνδυνο να οδηγηθεί στη φυλακή.
Περί αμνηστίας
Ο ίδιος ο Ζάεφ, αμέσως μετά τις εκλογές, σχολιάζοντας την προσπάθεια του Γκρούεφσκι και του κόμματός του VMRO να τορπιλίσουν τον σχηματισμό κυβέρνησης υπό τον ίδιο, είχε δηλώσει (Deutsche Welle) ότι ο Γκρούεφσκι κάνει όσα κάνει για να παζαρέψει την αμνηστία του. «Αμνηστία δεν θα υπάρξει. Υστερα από αυτά που άκουσε η κοινή γνώμη για όσα έκανε, θα πάει στη Δικαιοσύνη. Θα υπάρξει ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα, το δικαστήριο θα αξιολογήσει την ευθύνη του. Δεν υπάρχει περίπτωση να αποφύγει να βρεθεί αντιμέτωπος με τη Δικαιοσύνη».
Το κόμμα του Γκρούεφσκι, όμως, ήρθε πρώτο σε ψήφους στις εκλογές και ο εθνικολαϊκιστής ηγέτης είναι βέβαιο ότι θα το χρησιμοποιήσει ως ασπίδα προστασίας του, προβάλλοντας τον ισχυρισμό περί πολιτικής δίωξής του. Ηδη στα Σκόπια οι οπαδοί του έχουν αρχίσει να φωνάζουν προ- ειδοποιώντας ότι θα βγουν στους δρόμους. Σε μια τέτοια περίπτωση, η χώρα θα διχαστεί και πάλι και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα αντέξει μια τέτοια δοκιμασία.
Πέραν τούτου, εάν ο Γκρούεφσκι οδηγηθεί στο δικαστήριο ως πρωθυπουργός μιας κυβέρνησης αυταρχικής και διεφθαρμένης, τότε λογικά θα πρέπει να διωχθούν και κορυφαία στελέχη του αλβανικού κόμματος DUI του Αλί Αχμέτι, το οποίο μοιραζόταν με τον ηγέτη του VMRO την κυβερνητική εξουσία. Αν όμως καθίσουν οι εισαγγελείς στο εδώλιο υπουργούς του Αχμέτι ή και τον ίδιο ως ουσιαστικό συγκυβερνήτη, θα κινδυνεύσει να τιναχθεί στον αέρα η νεόκοπη συμμαχία Ζάεφ - Αλβανών και θα οδηγηθεί σε κατάρρευση η νέα κυβέρνηση.
Πολλοί επιμένουν ότι στις κλειστές συναντήσεις με τον Χόιτ Γι, στα Σκό- πια, η τύχη του Γκρούεφσκι συζητήθηκε και πιθανότατα –μερικοί το θεωρούν βέβαιο– υπήρξε στο παρασκήνιο κάποιο deal για «εξαέρωση», μέσω ατέρμονων δικαστικών διαδικασιών των εις βάρος του διώξεων ή και αμνήστευσή του σε βάθος χρόνου. Κανείς δεν θέλει να οξυνθούν εκ νέου τα πράγματα με ενδεχόμενη φυλάκιση του τέως πρωθυπουργού, τον οποίο (υπο)στηρίζει ανοικτά και ο ρωσικός παράγοντας.
Ούτε όμως και ο Ζάεφ θα θελήσει να «αυτοακυρωθεί» πολιτικά, από την πρώτη κιόλας στιγμή, δίνοντας άφεση αμαρτιών στον άνθρωπο που κατηγορεί ότι κατέλυσε κάθε έννοια δημοκρατίας μετερχόμενος σε πολλές περιπτώσεις μεθόδους υποκόσμου. ΜΜΕ στα Σκόπια υποστηρίζουν ότι στο εσωτερικό του VMRO έχει ανοίξει η συζήτηση για τη «μετά Γκρούεφσκι εποχή», με πιθανότερους διαδόχους του τους βουλευτές Βλάτκο Γκιόρτσεφ, Νίκολα Πόποσκι και Νίκολα Τοντόροφ. Οι πληροφορίες ωστόσο διαψεύδονται από το κόμμα του Γκρούεφσκι.