Ημερολόγιο τρόμου
Αναμφέβαλλε κανείς ότι ο πλανήτης μας βολοδέρνει στα κύματα της άστατης εποχής, η περασμένη εβδομάδα έπεισε και τους πιο αισιόδοξους ότι τίποτα δεν είναι όπως πριν, με μόνο σταθερό την ολοένα εντεινόμενη αβεβαιότητα. Η εβδομάδα αυτή τα είχε όλα – τρομοκρατικές επιθέσεις σε Μάντσεστερ, Αθήνα και Αίγυπτο, άλλο ένα άκαρπο Eurogroup στις Βρυξέλλες, τον Αμερικανό πρόεδρο να περιοδεύει στις έδρες των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών και να προβληματίζει τη διεθνή κοινότητα ακόμη περισσότερο με την εμφανή ανικανότητά του να κατέχει το υπέρτατο αξίωμα της χώρας του.
Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών ήταν ίσως πιο δραματικά από αυτά των προηγούμενων εβδομάδων, αλλά τίποτε δεν ήταν απροσδόκητο. Η κρίση του καπιταλισμού στις δυτικές κοινωνίες με την ολοένα μεγαλύτερη ανισότητα, η έξαρση της ισλαμικής τρομοκρατίας, η έντονη δοκιμασία της φιλελεύθερης δημοκρατίας που χαρακτήριζε την Pax Americana, οι επιπτώσεις της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης, η αμφισβήτηση κάθε μορφής «συστήματος» και κυβερνητικής εξουσίας εξελίσσονται χρόνια τώρα. Μέσα σε αυτό το κλίμα εξελέγη πρόεδρος ο Ντόναλντ Τραμπ, μέσα σε αυτό το κλίμα υποψήφιος για έδρα στο Κογκρέσο (υποστηριζόμενος από τον Τραμπ) επιτέθηκε σε δημοσιογράφο που του έκανε ερωτήσεις, διώχθηκε με την κατηγορία του ξυλοδαρμού και την επόμενη μέρα εξελέγη.
Αργά τη Δευτέρα, βομβιστής αυτοκτονίας έσπειρε τον θάνατο στο Μάντσεστερ, σε συναυλία Αμερικανίδας τραγουδίστριας που είναι ιδιαιτέρως αγαπητή σε κορίτσια. Το μικρότερο θύμα ήταν οκτώ χρονών. Δράστης, νεαρός που είχε γεννηθεί στο Μάντσεστερ, λιβυκής καταγωγής. Το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος εξέδωσε ανακοίνωση, κομπάζοντας ότι «στρατιώτης» του σκότωσε «σταυροφόρους». Κυρίαρχη λογική πλέον σε τέτοιες επιθέσεις είναι η πρόκληση σοκ, φόβου και μίσους: δολοφονούν παιδιά επειδή μπορούν, επειδή αυτό προκαλεί τη μεγαλύτερη ταραχή στον «εχθρό». Είναι προφανές ότι τέτοιες επιθέσεις θα συνεχιστούν. Την Παρασκευή, στην Αίγυπτο, ένοπλοι μασκοφόροι άνοιξαν πυρ εναντίον λεωφορείων που μετέφεραν Κόπτες, σκοτώνοντας τουλάχιστον 28, μεταξύ αυτών πολλά παιδιά, και τραυματίζοντας άλλους 26, σε έναν συνεχιζόμενο πόλεμο κατά των Χριστιανών της χώρας.
Στη δική μας γωνιά, τη Δευτέρα είδαμε την αποτυχία ενός ακόμη Eurogroup να καταλήξει σε συμφωνία για το ελληνικό χρέος και για την εκταμίευση της δόσης, με το επόμενο ραντεβού στις 15 Ιουνίου, ενώ η προθεσμία (τον Ιούλιο) για την αποπληρωμή προηγούμενων δανείων πλησιάζει απειλητικά. Οσο οι διαπραγματεύσεις δεν καταλήγουν σε συμφωνία –παρότι η Βουλή υπερψήφισε νέα μέτρα που απαιτούσαν οι δανειστές– η αβεβαιότητα θα συνεχίζεται και τα χρέη των πολιτών και των επιχειρήσεων θα διογκώνονται. Η παράλυση αυτή είναι από μόνη της καταστροφή. Και ένα σύμπτωμα, πέρα από το οικονομικό βάρος, είναι ο εκτροχιασμός μέρους της κοινωνίας χωρίς το κράτος να έχει το σθένος να το αντιμετωπίσει. Η ατιμωρησία αντικοινωνικής συμπεριφοράς (η οποία συχνά αυτοπροσδιορίζεται ως δράση υπέρ της κοινωνίας) δημιουργεί τα δικά της κεκτημένα. Κάποια στιγμή η κατάσταση δεν θα συμμαζεύεται χωρίς ρήξη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Διάφορες ομάδες εκμεταλλεύονται τα κενά στις κρατικές υπηρεσίες για να ριζώσουν, αλλά η δράση τους υπονομεύει περισσότερο το κράτος, οδηγώντας σε περαιτέρω προβλήματα. Αλλο σύμπτωμα της αποσύνθεσης είναι τα αφύλακτα νοσοκομεία, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι κλοπές εξοπλισμού εις βάρος των πολιτών.
Το μέγεθος της ελληνικής νόσου φα- νερώθηκε την Πέμπτη, με το παγιδευμένο δέμα που εξερράγη στα χέρια του Λουκά Παπαδήμου, τραυματίζοντάς τον. Οι τοξικοί σπόροι που εκτοξεύονται στον δημόσιο διάλογο εδώ και χρόνια βρίσκουν γόνιμο έδαφος για να φυτρώσουν. Και εάν δεν συσπειρωθούν οι υπεύθυνοι πολιτικοί και πολίτες, το δηλητήριο θα φθάσει να κυριαρχήσει παντού. Μέσα σε αυτό το κλίμα, η απαλλαγή δεύτερη φορά του πρώην προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου από την κατηγορία ότι «φούσκωσε» τους κρατικούς λογαριασμούς το 2009 ώστε να οδηγηθεί η Ελλάδα στο μνημόνιο, μοιάζει θαύμα – εξαίρεση σε έναν κόσμο όπου το ψέμα, η ανικανότητα και η μοχθηρία τείνουν να κατατροπώσουν κάθε αλήθεια. Ο παραλογισμός αυτός βρίσκει κορυφαίο εκφραστή τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος την Πέμπτη, μιλώντας σε Ευρωπαίους ηγέτες στις Βρυξέλλες, δήλωσε: «Οι Γερμανοί είναι κακοί, πολύ κακοί». Γιατί; «Κοιτάξτε τα εκατομμύρια των αυτοκινήτων τα οποία πουλάνε στις ΗΠΑ. Είναι τρομερό. Αυτό θα το σταματήσουμε», συμπλήρωσε. Την ίδια μέρα, σε σύνοδο του ΝΑΤΟ, ο κ. Τραμπ παρέλειψε να αναφερθεί στο άρθρο 5, τη βάση της συμφωνίας αλληλοπροστασίας των χωρών-μελών. Η πορεία θα είναι δύσκολη.