Σε απόγνωση οι νοσηλευτές
Από τις 44.900 οργανικές θέσεις καλυμμένες είναι οι 29.000
«Παθαίνουν δύο ασθενείς ταυτόχρονα ανακοπή. Τι να κάνω; Σε ποιον θα πάω πρώτα; Γιατί να πρέπει να επιλέξω;».
«Εχεις απογευματινή βάρδια. Τρεις το μεσημέρι με 11 το βράδυ. Θα φτάσεις στο σπίτι σου μεσάνυχτα. Να προλάβεις να ξεκουραστείς γιατί θα ξυπνήσεις στις 6 το πρωί, για να είσαι στη θέση σου ξανά στις 7. Και αφού τελειώσει και αυτή η βάρδια, πολύ πιθανόν την ίδια ημέρα να δουλέψεις νύχτα. Και αυτό είναι ένα σύνηθες πρόγραμμα».
Η τραγική υποστελέχωση του ΕΣΥ έχει φέρει το νοσηλευτικό προσωπικό πέραν των ορίων αντοχών του. «Σε απόγνωση», όπως αναφέρουν οι ίδιοι οι νοσηλευτές στην «Κ». Από τις 44.900 οργανικές θέσεις των νοσηλευτικών υπηρεσιών των νοσοκομείων του ΕΣΥ, καλυμμένες είναι οι 29.000, ενώ οι πραγματικές ανάγκες εκτιμάται ότι είναι τριπλάσιες. Τα ρεπό δεν δίνονται, συχνά το προσωπικό κάνει και δύο βάρδιες την ίδια ημέρα, ή δουλεύει οκτώ ημέρες χωρίς ρεπό. Και όπως χαρακτηριστικά λένε οι ίδιοι, «εάν εφαρμοζόταν στο ακέραιο η εργατική νομοθεσία για το νοσηλευτικό προσωπικό τα μισά νοσοκομεία θα έπρεπε να κλείσουν».
Επιπροσθέτως και άκρως σοβαρό: Οι νοσηλευτές δεν αισθάνονται ότι παρέχουν την φροντίδα που χρειάζεται ο ασθενής. Οταν σε ένα τμήμα του ΕΣΥ αντιστοιχεί ένας νοσηλευτής για 30 ή και 40 ασθενείς τα περιθώρια είναι περιορισμένα. «Οπως συνηθίζω να λέω: παθαίνουν δύο ασθενείς ταυτόχρονα ανακοπή. Τι να κάνω; Σε ποιον θα πάω πρώτα; Γιατί να πρέπει να επιλέξω;», σημειώνει στην «Κ» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας Νοσηλευτικού Προσωπικού Γιώργος Τσόλας.
«Ποιοτικά δεν παρέχουμε τη φροντίδα που χρειάζεται. Δεν μπορούμε να ασκήσουμε ουσιαστικά την επιστήμη μας», επισημαίνει ο κ. Τσόλας, «εγώ τώρα δεν κάνω νοσηλευτική. Κάνω απλά διαχείριση χρόνου για τη χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής. Υπό τις σημερινές συνθήκες προσεγγίζουμε τον ασθενή ως αντικείμενο και όχι ως έναν άνθρωπο με ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Απλά πάω στον ασθενή, διαβάζω την καρτέλα του και του χορηγώ το φάρμακο. Χωρίς να μιλήσω μαζί του, να κα- ταγράψω τις ανάγκες του, να πάρω το ιστορικό του, να αξιολογήσω τι έχει, γιατί παίρνει το φάρμακο».
Ανάλογα με την κλινική υπάρχουν και διαφορετικές ανάγκες στη φροντίδα των νοσηλευόμενων. «Στην Α΄ ορθοπεδική κλινική του ΚΑΤ με 26 κλίνες, σε πρωινή βάρδια υπηρετούν τρεις νοσηλευτές, ενώ σε απογευματινή και νυχτερινή από δύο νοσηλευτές. Είναι η μικρότερη στελέχωση που μπορούμε να έχουμε, αφού πρόκειται για ασθενείς που στην πλειονότητά τους δεν μπορούν να κινηθούν και πρέπει εμείς να φροντίζουμε πέρα από τη χορήγηση φαρμάκων και τη λήψη των ζωτικών σημείων –θερμοκρασία, πίεση και ό,τι άλλο χρειάζεται– να τους σηκώνουμε, να αλλάζουμε τραύματα, να τους ταΐζουμε. Ακόμα και συνοδό να έχουν, αυτός συνήθως δεν γνω- ρίζει τι πρέπει να κάνει και ζητεί τη δική μας βοήθεια», αναφέρει στην «Κ» ο Παναγιώτης Λεχουρίτης, νοσηλευτής στο ΚΑΤ.
Υπό αυτές τις συνθήκες, οι αποκλειστικές νοσοκόμες γίνονται «απαραίτητες» ειδικά τις βραδινές ώρες. Για τις νόμιμες αποκλειστικές υπάρχει κατάλογος της οικείας Υγειονομικής Περιφέρειας στη νοσηλευτική υπηρεσία του νοσοκομείου και καλείται πάλι ο νοσηλευτής να μεσολαβήσει. «Ο ασθενής ή ο συγγενής του θα μας ζητήσει μία αποκλειστική. Εμείς θα πάρουμε τον κατάλογο και θα αρχίσουμε τα τηλέφωνα», εξηγεί ο κ. Τσόλας. Αλλοι ασθενείς επιλέγουν την οικονομική λύση της «παράνομης» αποκλειστικής. Αυτή εμφανίζεται συνήθως ως συγγενής. «Και πρέπει εμείς, πέρα από τη βάρδια, να κάνουμε και τον αστυνόμο. Αλλά πώς μπορούμε να ελέγξουμε εάν ο άλλος είναι συγγενής ή όχι;», προσθέτει.
Λείπουν 200
«Στο “Γ. Γεννηματάς” απουσιάζουν τουλάχιστον 200 άτομα από τις οργανικές θέσεις της νοσηλευτικής υπηρεσίας και θα πρέπει σε αυτούς να προσμετρήσουμε νοσηλεύτριες με άδειες λόγω τοκετού και συναδέλφους που είναι αποσπασμένοι σε αλλότρια καθήκοντα», αναφέρει στην «Κ» ο Στέλιος Κατσικαρέλης, νοσηλευτής στα χειρουργεία του νοσοκομείου. «Υπάρχουν τμήματα που το βράδυ καλύπτονται με προσωπικό “εξ αποστάσεως”, δηλαδή ο νοσηλευτής είναι σπίτι του και εάν τύχει περιστατικό τον καλούν, κάτι που είναι παράνομο».
Και το φαινόμενο δεν είναι πρόσφατο. Γίνεται εδώ και κάποια χρόνια. «Πριν από αρκετό διάστημα ήμουν σε βάρδια “on call” και δεν υπήρχε κανείς άλλος στο χειρουργείο. Τα μεσάνυχτα με κάλεσε χειρουργός για ένα επείγον. Ενας χειρουργημένος ασθενής είχε αιμορραγία. Οταν έφτασα, ο γιατρός ήταν τρελαμένος. Αναρωτιόταν πώς είναι δυνατόν να είναι σε ένα κεντρικό νοσοκομείο και να προσπαθεί επί τρεις ώρες να συντονίσει το προσωπικό για να μπει στο χειρουργείο περιστατικό που ήδη νοσηλευόταν!», αποκαλύπτει ο κ. Κατσικαρέλης.