Πέτρες
Ο αντιπρόεδρος ανακάλυψε ότι η κρίση είναι «ενδογενής».
Tο ρωτούσαν οι σχολαστικοί στον Μεσαίωνα. Μπορεί ο Θεός να φτιάξει μια πέτρα τόσο βαριά ώστε να μην μπορεί ούτε ο ίδιος να τη σηκώσει; Μπορεί να φτιάξει μια φυλακή τόσο ασφαλή ώστε να μην μπορεί ούτε ο ίδιος να αποδράσει; Ο ΣΥΡΙΖΑ πάντως μπορεί.
Επί ένα χρόνο η κυβέρνηση έφτιαχνε πέτρα πέτρα τη φυλακή μέσα στην οποία βρίσκεται τώρα εγκλωβισμένη. Οπως η δραματοποίηση της διαπραγμάτευσης έκανε την τελική συνθηκολόγηση να φαίνεται πιο βαριά, έτσι και η γραβατολογία για το χρέος κάνει τώρα την παράταση της εκκρεμότητας να μοιάζει με βρόχο. Το βάρος πέφτει στα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Οσοι ρισκάρουν να εμφανιστούν στα media, αυτοσχεδιάζουν. Δεν είναι εκτός γραμμής, γιατί γραμμή δεν υπάρχει.
Στέλεχος που παρά τη θέση του στην κομματική επετηρίδα δεν είχε εξαρχής ρόλο στη διαπραγμάτευση, ο Γιάννης Δραγασάκης μίλησε χθες και για το χρέος, ανώδυνα – σεβόμενος το αφηγηματικό πλαίσιο περί των δανειστών που πρέπει τώρα να τηρήσουν τα συμφωνηθέντα. Το ενδιαφέρον στην ομιλία του Δραγασάκη, όμως, δεν ήταν ο σχολιασμός του τωρινού αδιεξόδου. Ηταν η ερμηνεία της κρίσης. Οι αιτίες της, είπε ο αντιπρόεδρος, είναι «αναμφίβολα εσωτερικές, ενδογενείς». Δεν έφταιγαν οι τοκογλύφοι που χρεοκοπήσαμε. Δεν έφταιγε ο νεοφιλελευθερισμός. Η κρίση –σύμφωνα με τον Δραγασάκη– «ήταν κρίση του παραγωγικού υποδείγματος».
Πρόκειται για διάγνωση που μάλλον δεν μπήκε στον κόπο να μοιραστεί με τους συντρόφους του ο Δραγασάκης. Αντί να τους υποψιάσει ότι έπρεπε πρώτα να εργαστούν για την οικοδόμηση μιας εξαγωγικής οικονομίας, τους άφηνε να κυνηγούν φαντάσματα και να ζητούν σύνοδο για τη διαγραφή του χρέους.
Η αντιπολίτευση επικαλείται μονότονα το παρελθόν του ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να εμπεδώσει το ανάθεμα περί «ψευτών». Η συζήτηση, όμως, για τις καταγωγικές πλάνες του συριζαϊκού εγχειρήματος δεν είναι μόνο ιστορική. Η ανάλυση του ΣΥΡΙΖΑ για την κρίση διαλύθηκε μεν από τα πράγματα· αλλά οι ιδρυτικοί της μύθοι εξακολουθούν να καθοδηγούν την αντίληψη του Μαξίμου. Εξακολουθούν να καθιστούν ανέφικτη τη χάραξη μιας στρατηγικής που θα συμφωνούσε με την όψιμη παραδοχή του Δραγασάκη.
Ποιος θα ήταν ο πρώτος στόχος μιας τέτοιας στρατηγικής; Τα χαμηλά πλεονάσματα – δημοσιονομικός χώρος για να μπορέσει να ανασάνει η οικονομία εδώ και τώρα. Ποιος ήταν ο πρώτος στόχος της κυβερνητικής στρατηγικής μετά τον Μάιο του 2016; Εξαρτάται από τη μέρα. Τη μία μέρα ήταν η μη πώληση της ΔΕΗ, την επομένη ο διοικητικός έλεγχος στις ομαδικές απολύσεις, τη μεθεπόμενη η «κυριαρχική» διανομή βοηθήματος στους συνταξιούχους από το πλεόνασμα του πλεονάσματος. Ηταν όλα αυτά μαζί, εξίσου ιερά, εγγεγραμμένα πάνω στην ιερότερη μεταφυσική για το χρέος. Η διαπραγματευτική αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι η δυσκολία του να στοχεύσει το τέρμα. Είναι η κληρονομική αδυναμία του να δει το γήπεδο.