Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για το δολάριο βρίσκονται εντός των ΗΠΑ
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι το δολάριο θα παραμείνει το σημαντικότερο αποθεματικό νόμισμα του κόσμου στο εγγύς μέλλον, καθώς κανένα άλλο δεν προσφέρει τον ίδιο συνδυασμό πλεονεκτημάτων στους διαχειριστές κεφαλαίων και τις κεντρικές τράπεζες, ούτε είναι τόσο βαθιά εδραιωμένο στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το τίμημα που πληρώνουν οι ΗΠΑ γι’ αυτήν την κυριαρχία είναι ότι κάμπτεται η ανταγωνιστικότητά τους εξαιτίας της ανατίμησης του δολαρίου. Τα χαμηλά επιτόκια, όμως, και η προνομιακή πρόσβαση της κυβέρνησης στη χρηματοδότηση συνεπάγονται σημαντικά οφέλη που τελικά διασφαλίζουν βαθμολογία ΑΑΑ στο αμερικανικό χρέος.
Το δολάριο είναι κυρίαρχο στις διεθνείς αγορές. Η αγορά ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο και με τη μεγαλύτερη ρευστότητα για ασφαλή περιουσιακά στοιχεία, ενώ η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ, η Federal Reserve, λειτουργεί ανεξάρτητα από την κυβέρνηση και με σεβασμό στην αγορά.
Οι εναλλακτικές στο δολάριο είναι πολύ περιορισμένες. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάμε πως το δολάριο δεν είναι το μοναδικό αποθεματικό νόμισμα ούτε το μοναδικό στο οποίο διεκπεραιώνονται όλες οι άλλες συναλλαγές στις οποίες κυριαρχεί. Είναι απλώς ο μεγαλύτερος παίκτης. Οι χρηματαγορές των χωρών που έχουν τα άλλα αποθεματικά νομίσματα είναι υπερβολικά μικρές για να απειλήσουν την κυριαρχία του δολαρίου. Τις μεγαλύτερες πιθανότητες θα είχε το ευρώ, δεδομένου του μεγέθους και του βάθους των αγορών του καθώς και της αξιοπιστίας της ΕΚΤ σε ό,τι αφορά τον έλεγχο του πληθωρισμού. Οσο, όμως, η Ευρωζώνη μα- στίζεται από υπαρξιακούς κινδύνους και από το ενδεχόμενο διάσπασής της, δεν θα είναι σε θέση να υποκαταστήσει το δολάριο.
Η απουσία υποκατάστατου, πάντως, δεν σημαίνει πως η σημερινή θέση του δολαρίου είναι απολύτως ασφαλής. Είναι ίσως πιθανότερο το δολάριο να υπονομευθεί στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Δύο νομοσχέδια οδεύουν τώρα προς το Κογκρέσο, το νομοσχέδιο για τη Διαφάνεια (FRTA) και το νομοσχέδιο για τις Χρηματοπιστωτικές Αγορές (FCA). Το πρώτο θα δώσει τη δυ- νατότητα σε υπηρεσία της κυβέρνησης να εποπτεύει τις αποφάσεις της επιτροπής νομισματικής πολιτικής της Fed και να παρεμβαίνει με συστάσεις της. Το δεύτερο θα θέσει περιορισμούς στη δυνατότητα της Fed να παρέχει στήριξη στον χρηματοπιστωτικό τομέα για να αποτρέπει κρίσεις.
Είναι σαφής ο στόχος αυτών των δύο νομοθετικών πρωτοβουλιών να περιορίσουν την ανεξαρτησία της Fed και να εκχωρήσουν στο Κογκρέσο ισχυρότερο ρόλο εποπτείας στη νομισματική πολιτική και στις αποφάσεις της Fed και στις παρεμβάσεις που έχουν σχέση με τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Αν εφαρμοστούν, οι δύο αυτές προτάσεις θα καταστήσουν το δολάριο λιγότερο ελκυστικό ως αποθεματικό νόμισμα. Οι επενδυτές που τοποθετούνται σε περιουσιακά στοιχεία του δολαρίου θα εξετάσουν τον κίνδυνο πολιτικών παρεμβά- σεων στις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής. Ενδέχεται να υπάρξει ανησυχία για το ενδεχόμενο να εκδηλωθούν βαθύτερα προβλήματα στον χρηματοπιστωτικό τομέα αν περιοριστούν οι δυνατότητες αντίδρασης της Fed.
Οι οπαδοί των δύο νομοθετικών πρωτοβουλιών ίσως υποστηρίξουν πως οι κίνδυνοι που επικαλούνται όσοι ανησυχούν για την ανεξαρτησία της Fed – και όλως τυχαίως για τον διεθνή ρόλο του δολαρίου– βρίσκονται στο στόχαστρο αυτών των δύο νομοσχεδίων τα οποία ισχυρίζονται ότι θα εξυπηρετήσουν καλύτερα τα οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ. Το δολάριο, πάντως, θα παραμείνει το σημαντικότερο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο για αρκετό καιρό.
* Επικεφαλής αξιολογήσεων κρατικού χρέους του οίκου Fitch. Απόσπασμα από έκθεση του οίκου αξιολόγησης.
Δύο νομοσχέδια, που οδεύουν προς το Κογκρέσο, στοχεύουν να περιορίσουν την ανεξαρτησία της Fed.