Στον κόσμο του Μίκη Ματσάκη, γωνία Αγ. Κωνσταντίνου και Μενάνδρου
Eίναι τόσο μεγάλο το κοντράστ ανάμεσα σε όσα βλέπει κανείς γύρω από την Ομόνοια και όσα αισθάνεται μέσα στο Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τράπεζας στην Αγίου Κωνσταντίνου και Μενάνδρου, ώστε η αντίθεση αυτή μεγεθύνει την αίσθηση ότι συνυπάρχουν δύο κόσμοι στην καρδιά της Αθήνας.
Διασχίζοντας την Ομόνοια πρέπει να παγώσετε τη σκέψη και να προσπεράσετε. Δυστυχώς, η κατάσταση είναι τραγική. Αλλά ο προορισμός του ΜΙΕΤ, στο ωραίο νεοκλασικό οίκημα της Αγίου Κωνσταντίνου, λίγο πριν από το Εθνικό Θέατρο, είναι ένα δέλεαρ και αν ακόμη η ιδέα της Ομόνοιας σας αποθαρρύνει, οι εκθέσεις στο ΜΙΕΤ σας αποζημιώνουν. Εφθασα από περιέργεια για να δω τα έργα του Μίκη Ματσάκη (1900 - 1978), γνωρίζοντας ότι και στον όροφο υπάρχει έκθεση για τον εξαίρετο γλύπτη Φωκίωνα Ρωκ.
Επρεπε φυσικά να προσπεράσω τα εξαμβλωματικά περίπτερα της Πανεπιστημίου, να περάσω στην Αγίου Κωνσταντίνου, να βαδίσω δίπλα στο ερείπιο του «Σταρ» και να περπατήσω ακόμη και σκυφτός γιατί το κατάστημα που πουλάει σακίδια και άλλα δίπλα στο ΜΙΕΤ κρεμάει εμπόρευμα στα κλαδιά των δέντρων. Με όλα αυτά, η είσοδος στον γαλήνιο και πολιτισμένο χώρο του ΜΙΕΤ φέρνει ευπρόσδεκτη δροσιά, ηρεμία και πολιτισμό.
Αμέσως, θα σας τυλίξει ο κόσμος του Μίκη Ματσάκη, αυτού του Αλεξανδρινού, αν και ούτε ο ίδιος ούτε οι γονείς του γεννήθηκαν εκεί. Αλλά, βρέθηκε στην Αλεξάνδρεια από παιδί και με την πόλη αυτή δέθηκε διά βίου. Οπως δέθηκε και με την Αθήνα, αργότερα όταν μετακόμισε το 1931, στην περιοχή Κυπριάδου όπου ζούσαν τόσοι καλλιτέχνες, ο Πικιώνης, ο Κόντογλου, ο Παπαλουκάς, ο Δάβης... Είχε ήδη παντρευτεί τη Ναταλία, χήρα Συμεωνίδη, το γένος Πηλαβάκη, αναλαμβάνοντας και τα τέσσερα παιδιά της. Αυτός ο σπουδαίος και φέρελπις νέος είχε έρθει πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1928, μετά τις σπουδές του στο Παρίσι και, κυρίως, το Μόναχο. Είχε έντονη κοινωνική συνείδηση, διψούσε για τέχνη, για ζωή, για δημιουργία.
Αυτό που αποκαλύπτει το ΜΙΕΤ είναι έναν ζωγράφο του Μεσοπολέμου, με όλη τη δύναμη της γενιάς του. Υπάρχει ανάγκη επαφής στις μέρες μας με όλες αυτές τις προσωπικότητες που άφησαν έργο, που επηρέασαν και που κληροδότησαν τρόπους κατανόησης και τρόπους θέασης. Απέναντι στα πορτρέτα του, διεισδυτικά και ατμοσφαιρικά, και στα τοπία του, τα αλεξανδρινά και τα νησιώτικα, ο μύχιος κόσμος του Μίκη Ματσάκη ξεδιπλώνεται έργο το έργο και μας αιφνιδιάζει. Διεισδύει ως αποτύπωμα ζωής, προβάλλεται ως όνειρο αθανασίας, εξατμίζεται στο διάστημα ενός βιολογικού κύκλου, αλλά να, που, 39 χρόνια μετά τον θάνατό του, στεκόμαστε θεατές και κοινωνοί στο έργο του. Κάτι μένει, και αυτό έχει σημασία και αποκτά βάρος.
Ο Ματσάκης είχε μεγάλο έργο και ως αγιογράφος, καθώς το 1947 ανέλαβε την αγιογράφηση του μητροπολιτικού ναού του Ευαγγελισμού της ελληνικής κοινότητας στην Αλεξάνδρεια. Αυτή η εργασία τον κράτησε και πάλι στην Αίγυπτο, έως το 1956, όπου ανέλαβε και άλλες εκκλησίες, αλλά παράλληλα ζωγράφιζε αδιάκοπα. Οταν επέστρεψε στην Ελλάδα, συνέχισε να δουλεύει και να εκθέτει έως τον θάνατό του. Είχε εκθέσει και στον «Ζυγό» το 1959, με τοπία από ταξίδι του σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά ο Ματσάκης παρέμεινε ένας εκφραστής του ελληνικού τόπου, χωρίς να έχει τοπικιστικό ιδίωμα. Είναι αυτό που νιώθει κανείς απέναντι στα έργα του και σήμερα, έργα με τόσο μεγάλη εντιμότητα που σε μουδιάζουν. Η έκθεση είναι μοναδικά στημένη σε κάθε λεπτομέρεια, οι σημειώσεις, τα σχέδια, τα προπλάσματα, τα λάδια ολόγυρα. Ενας κόσμος ολόκληρος, που θέλεις να δεις, που χαίρεσαι που υπήρξε. Η έκθεση διαρκεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου, με ελεύθερη είσοδο.