Μύθοι και... σπαθιά στη Θήβα, θέατρο στην Αθήνα, τάβλι στον Βόλο
Η πολύβουη ομάδα των παιδιών που κυκλοφορούσαν στη Θήβα με χρυσά στεφάνια, ασπίδες και σπαθιά ανά χείρας τραβούσε την προσοχή των περαστικών. Οι εξορμήσεις του «Myths Lab», που διοργάνωσε για μαθητές Δημοτικού στη γενέθλια πόλη της η Ασημίνα Λυμπέρη, περιείχαν μεγάλες δόσεις μυθολογίας, πατριδογνωσίας και... αυτοσχεδιασμού. «Είχα συνειδητοποιήσει ότι οι κάτοικοι της Θήβας αγνοούν πλήρως το ιστορικό παρελθόν της», εξηγεί στην «Κ» η 28χρονη κοινωνική ανθρωπολόγος, μία εκ των 15 υποτρόφων του προγράμματος Start, που αφορά την πολιτιστική διαχείριση, πρόγραμμα του Ιδρύματος Robert Bosch, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Goethe Θεσσαλονίκης και την Ομοσπονδιακή Ενωση Κοινωνικοπολιτιστικών Κέντρων, ενώ υποστηρίζεται από το Iδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση.
Η 28χρονη Θηβαία έθεσε ως στόχο την εξοικείωση των παιδιών με τη μυθολογία της πόλης με σύγχρονα παιδαγωγικά μέσα. Οι συναντήσεις γίνονταν τα Σαββατοκύριακα και οι δράσεις ήταν εξαι- ρετικά ευφάνταστες. Επειτα από ενδελεχή ξενάγηση, τα παιδιά με μία κάρτα στο χέρι ενσάρκωσαν και μία μυθολογική φιγούρα, όπως ο Κάδμος, η Σεμέλη ή ο Διόνυσος. Σε επόμενο ραντεβού, ως μελλοντικοί αρχιτέκτονες, κατασκεύασαν επεξηγηματικές μακέτες στα σημεία-ορόσημα της αρχαίας πόλης – σαν τον βωμό του Θησέα, το κεντρικό Καδμείο κ.ά. Πειραματίστηκαν, όμως, και με τα νέα Μέσα. Στο ΥouΤube έχουν αναρτηθεί ολιγόλεπτα βίντεο, όπου οι παιδικές φωνές τους μας ξεναγούν στη Θήβα. «Αποφάσισα να δώσω στο εργαστήριο παιγνιώδη τροπή κατά τη διαμονή μου, στο πλαίσιο του Start, στο Αννόβερο», εξιστορεί η κ. Λυμπέρη. «Εκεί, ένας πολιτιστικός οργανισμός είχε αντιστοίχως δημιουργήσει ένα ψηφιακό παιχνίδι, ώστε οι σημερινοί κάτοικοι να γνωρίσουν τη φυλακή, που κάποτε λειτουργούσε στην πόλη τους».
Η παραλία του Βόλου δεν ενδείκνυται μόνο για τσίπουρα και ψαρομεζέδες. Οι παρτίδες τάβλι, όπου συμμετέχουν ντόπιοι, φοιτητές, πρόσφυγες και τουρίστες, εντάσσονται πλέον χάρη στο Tavli Project στην ημερήσια διάταξη. «Υπήρχε η ανάγκη διαφορετικές ομάδες κα- τοίκων να επικοινωνήσουμε», λέει στην «Κ» ο έτερος υπότροφος, Δημήτρης Ζάχος, ο οποίος με σπουδές στην ανθρωπολογία και στη χωροταξία εμπνεύστηκε το Τavli Ρroject. Εν προκειμένω, το τάβλι είναι ένα διαδεδομένο παιχνίδι στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, παίζεται εξίσου στην Τουρκία και στη Μέση Ανατολή. «Δεν έχει σύνθετους κανόνες, δεν απαιτεί γλωσσική συνεννόηση», αναφέρει ο Δημήτρης, από προσω- πική άλλωστε εμπειρία. «Είχα βρεθεί για δέκα ημέρες στην πόλη Μπαντιρμά της Τουρκίας, στη Θάλασσα του Μαρμαρά», διηγείται, «κυκλοφορούσα με τις ώρες άπραγος μέσα στην πόλη, όπου σχεδόν κανείς δεν μιλούσε καμία ξένη γλώσσα». Τα «μάγια» λύθηκαν, όμως, όταν ένας Τούρκος τού πρότεινε να παίξουν τάβλι. Την εν λόγω εμπειρία ανα- κάλεσε κατά την παραμονή του στο Ντόρτμουντ της Γερμανίας, όπου και αποπειράθηκε να... παρασύρει κατοίκους, Γερμανούς και ξένους, σε ένα γύρο τάβλι. Εχοντας αποκτήσει αυτοπεποίθηση, συνέχισε και στον Βόλο. «Ηδη έχουμε πραγματοποιήσει πολλές μικρές αυθόρμητες δράσεις, δύο επίσημα τουρνουά και δύο εργαστήρια με συμμετοχή 30 έως και 50 ατόμων διαφορετικής προέλευσης». Στο πλαίσιο των συναντήσεων λαμβάνουν χώρα θεατρικό παιχνίδι, μουσικοκινητικές δράσεις, ενώ παρουσιάζονται και παιχνίδια με κάρτες, δημοφιλή στις χώρες της Ανατολής.
Διαφορετικές γενιές
Τη σύνδεση των διαφορετικών γενεών έβαλε ως στόχο μία άλλη υπότροφος, η Μαρία Αστερίου. «Διαβάζοντας σχετικά με τη γήρανση του πληθυσμού παγκοσμίως, συνειδητοποίησα ότι η σύνδεση των γενεών είναι η λύση αλλά και το μεγάλο στοίχημα του μέλλοντος», εξηγεί η 34χρονη θεατρολόγος στην «Κ», που εμπνεύστηκε το διαγενεακό πρόγραμμα Grand Voice. «Στην Ολλανδία, στα γηροκομεία συνυπάρχουν ηλικιωμένοι με φοιτητές», αναφέρει ενδεικτικά η κ. Αστερίου, η οποία στη Γερμανία παρακολούθησε τις δράσεις ενός ωδείου με μαθητές παιδιά και ηλικιωμένους. «Ετσι, αποφάσισα να υλοποιήσω στην Αθήνα, σε συνεργασία με τις λέσχες φιλίας του Δήμου Αθηναίων (Αγ. Παύλος, Ανω Πετράλωνα, Κολωνός, Κολοκυνθού, Μεταξουργείο), θεατρικό εργαστήρι με απώτερο στόχο να ανεβάσουμε μια παράσταση με συντελεστές εκπροσώπους όλων των γενεών». Οι ενθουσιώδεις συμμετέχοντες ήταν 50 άτομα, από 65 έως και 93 ετών, ενώ οι νεότεροι συμπρωταγωνιστές ήταν 15, από 18 έως 30 ετών. «Μοιράστηκαν ισότιμα την ευθύνη για τα κοστούμια, τα σκηνικά, τη μουσική και το τραγούδι, ενώ οι νέοι χρησιμοποίησαν περισσότερο την τεχνολογία», λέει η κ. Αστερίου. Το θέμα της παράστασης ήταν διαχρονικό και... διαγενεακό: ο ανεκπλήρωτος έρωτας. «Οι ηλικιωμένοι ενθουσιάστηκαν με τη δράση και απόλαυσαν την επικοινωνία με τους νεότερους», σχολιάζει η ίδια. Οι μαθητές της, πάντως, ζήτησαν επιμόνως να διδαχθούν υπολογιστές, «για να χρησιμοποιούμε το Ιντερνετ και να επικοινωνούμε σαν κι εσάς»...
Υπότροφοι του προγράμματος Start ενεργοποίησαν παιδιά και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, δημιουργώντας κοινωνικές γέφυρες.