Η Αθήνα του 2030
Ανάμεσα στην πραγματικά γελοία συζήτηση για τα πλατάνια και τη διαδικτυακή καζούρα για το άγαλμα της Μαρίας Κάλλας υπάρχει μια κουβέντα για την Αθήνα που διαρκώς μας διαφεύγει. Αφορά το άμεσο μέλλον και τον άτυπο ανταγωνισμό που εκ των πραγμάτων θα προκύψει όσο θα προχωρούν και θα αποδίδονται στο κοινό οι διαφορετικές υποδομές στο Ελληνικό. Στην πραγματικότητα, μιλάμε για την Αθήνα της τρέχουσας δεκαετίας, την Αθήνα του 2030. Αν σκεφτούμε ότι απέχουμε ήδη 11 χρόνια από το 2010, συνειδητοποιούμε ότι δεν μιλάμε για κάποιο ακραίο μελλοντολογικό ορόσημο, αλλά για το... «μεθαύριο», σχεδόν κυριολεκτικά.
Εκ πρώτης όψεως, Ελληνικό και Αθήνα έχουν συγκρουόμενα συμφέροντα. Εκφράζονται φόβοι (έστω και σε στενό κύκλο, για την ώρα) πως η αστική ανάπλαση του αιώνα θα «κόψει» επενδύσεις, επισκέπτες και αίγλη από το κέντρο της Αθήνας. Φυσικά και δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Το Ελληνικό θα ενισχύσει σημαντικά το τουριστικό εκτόπισμα της πρωτεύουσας όπως η Ντίσνεϊλαντ έφερε ακόμη περισσότερους επισκέπτες στο Παρίσι. Η Αθήνα έχει μόνο να κερδίσει από το Ελληνικό. Αρκεί να αρπάξει την ευκαιρία.
Και η ευκαιρία δεν είναι πάντα αυτό που φανταζόμαστε. Για την Αθήνα, πιο συγκεκριμένα, είναι να εγκαταλείψει το μοντέλο μιας ακόμη τουριστικοποιημένης μητρόπολης, ενός άτυπου «θεματικού πάρκου» που απευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά στους τουρίστες και στους εγχώριους πελάτες, που θα καταφθάνουν από την υπόλοιπη Αττική για να διασκεδάσουν, να κάνουν τα ψώνια τους, να χαζέψουν τα νέα αξιοθέατα και να γυρίσουν με το μετρό στις «κρυψώνες» τους. Είδαμε τα όρια αυτού του μοντέλου με την πανδημία.
Αν η Αθήνα έχει κάτι να «πουλήσει» δεν είναι ούτε τα ξενοδοχεία της ούτε τα εμπορικά της κέντρα. Είναι η σύνθετη αστική εμπειρία που προσφέρει, ο σχεδόν αταξικός χαρακτήρας των γειτονιών της, η συνύπαρξη χρήσεων σε λίγα οικοδομικά τετράγωνα. Πρόκειται για χαρακτηριστικά που έχουν εξαφανιστεί από το κέντρο πολλών ευρωπαϊκών πόλεων και είναι καλό να ξέρουμε ότι εδώ αυτά τα στοιχεία επιβιώνουν. Αν η Αθήνα προσβλέπει σε ένα πρότυπο ανάπτυξης που θα υπηρετεί μονοδιάστατα τουρίστες, κατόχους «χρυσής βίζας» και εύπορους που θα κάνουν απλησίαστα τα ενοίκια στο κέντρο, θα έχει όντως πρόβλημα με το Ελληνικό. Αν, όμως, χαράξει ένα δρόμο που θα εξελίσσει το δικό της μοντέλο, επιμένοντας στη συμπερίληψη και στον κοινωνικό πλουραλισμό, τότε δεν θα έχει τίποτα να φοβηθεί.