Η Ελλάδα σε πλεονεκτικότερη θέση
Πώς σχετίζονται οι επιδόσεις των μαθητών στο διεθνές πρόγραμμα αξιολόγησης μαθητών με τα ποσοστά πλήρως εμβολιασμένων πολιτών κατά της COVID-19 στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.; Η έρευνα PISA (Programme for International Student Assessment) είναι μια παγκόσμια έρευνα αποτίμησης εκπαιδευτικών συστημάτων, στην οποία συμμετέχουν 15χρονοι μαθητές σε περισσότερες από 70 χώρες. Παρά το γεγονός ότι αναφορικά με τις επιδόσεις των μαθητών στην Ελλάδα υπάρχουν διαθέσιμα τα δεδομένα του τελευταίου διαγωνισμού (2018), αποφασίστηκε ο έλεγχος της σχέσης να γίνει με τα δεδομένα του προηγούμενου, καθώς το 2015 η έρευνα εστίασε σε μετρήσεις επιδόσεων στις φυσικές επιστήμες και επιστημονικού εγγραμματισμού, οι οποίες «χρωματίζουν» διαστάσεις αναφορικά με τη φύση της επιστήμης και εκτιμήσεις για την εγκυρότητα της επιστημονικής μεθοδολογίας ως πηγή γνώσης.
Το παραπάνω γράφημα απεικονίζει τη σχέση μεταξύ επίδοσης στις φυσικές επιστήμες και εμβολιαστικής κάλυψης στις 27 χώρες της Ε.Ε. την 43η εβδομάδα εμβολιασμών. Η επίδοση της Ελλάδος στην έρευνα PISA είναι σημαντικά χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και όμοια με αυτή της Σλοβακίας και της Βουλγαρίας. Παρ' όλα αυτά, βάσει της συσχέτισης, η χώρα μας σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς φαίνεται να βρίσκεται –συγκρινόμενη με τις χώρες ανάλογης επίδοσης στο PISA– σε πλεονεκτικότερη θέση. Οι επιστημικές πεποιθήσεις (epistemic beliefs) αναφέρονται σε απόψεις των μαθητών σχετικά με τη φύση της επιστήμης, τον επιστημονικό τρόπο σκέψης και την εγκυρότητα της επιστημονικής
μεθοδολογίας ως πηγή γνώσης. Από τις απαντήσεις των μαθητών στις σχετικές ερωτήσεις προκύπτει ότι οι Ελληνες μαθητές έχουν σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο επιστημικών πεποιθήσεων σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, παρόμοιο με αυτό της Βουλγαρίας και της Ολλανδίας, χώρες με τις οποίες η διαφορά δεν είναι στατιστικά σημαντική.
Από τα δεδομένα προκύπτει ότι υπάρχει υψηλή συσχέτιση της επίδοσης στο PISA 2015 με τα ποσοστά εμβολιασμού στις χώρες της Ε.Ε. Συγκεκριμένα, χαμηλές επιδόσεις στις φυσικές επιστήμες και στις επιστημικές πεποιθήσεις σχετίζονται με χαμηλά ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης. Χώρες στις οποίες οι μαθητές δείχνουν να εκτιμούν την αξία των επιστημονικών προσεγγίσεων στην έρευνα ως πηγή γνώσης έχουν καταφέρει να επιτύχουν υψηλά ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης. Η σχέση αυτή μάλιστα είναι πολύ
πιο ισχυρή από την αντίστοιχη σχέση επίδοσης - εμβολιασμών.
Η Ελλάδα, ωστόσο, με χαμηλές επιδόσεις στις φυσικές επιστήμες και χαμηλά επίπεδα επιστημικών πεποιθήσεων, έχει καταφέρει να «καλύψει» εμβολιαστικά μεγαλύτερο ποσοστό πολιτών έναντι άλλων χωρών, των οποίων οι μετρήσεις για την εμπιστοσύνη στην επιστήμη προδιαθέτουν για μεγαλύτερα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης. Μήπως η παραπάνω εικόνα αναδεικνύει τη σημασία των επενδύσεων για την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος και του επιστημονικού εγγραμματισμού των μαθητών;