Εργα υποδομών σε όλο τον κόσμο από την ευρωπαϊκή παγκόσμια πύλη
Τη φιλοδοξία της να δημιουργήσει ένα δημοκρατικό αντίβαρο στην κινεζική οικονομική επιρροή διεθνώς και να αναβαθμίσει το γεωπολιτικό αποτύπωμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξέφρασε χθες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζοντας την πρόταση της Κομισιόν για την παγκόσμια πύλη (Global Gateway). Η πρωτοβουλία στοχεύει στη δαπάνη έως και 300 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2027 από την Ε.Ε. σε έργα υποδομών ανά τον κόσμο.
Τα κονδύλια αυτά περιλαμβάνουν κοινοτικές επιχορηγήσεις ύψους 18 δισ. ευρώ, 145 δισ. ευρώ σε δάνεια από ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης) και εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες, αλλά και 135 δισ. από τον ιδιωτικό τομέα με την υποστήριξη εγγυήσεων ύψους 26,7 δισ. από το κοινοτικό πρόγραμμα EFSD+ (Ευρωπαϊκό ταμείο για τη βιώσιμη ανάπτυξη).
Οπως είπε στη συνέντευξη Τύπου η κ. Φον ντερ Λάιεν, οι χώρες με τις οποίες θα επιχειρήσει να συνεργαστεί η Ε.Ε. «χρειάζονται εταίρους που μπορούν να εμπιστευθούν». Τα έργα που θα υλοποιηθούν, τόνισε, πρέπει να χαρακτηρίζονται από διαφάνεια, υψηλή ποιότητα και θα δημιουργούν «χειροπιαστά θετικά αποτελέσματα» για τις τοπικές κοινότητες. Τα εγχειρήματα, όπως σημειώνει αρμόδιος κοινοτικός αξιωματούχος, θα επιλέγονται
από τις χώρες-εταίρους, υπό τον όρο ότι συμμορφώνονται με τις δημοκρατικές αρχές που διέπουν την πρωτοβουλία και τους γενικούς στόχους της Ε.Ε. (κλιματική ουδετερότητα, περιβαλλοντική υπευθυνότητα, σεβασμός σε εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα). Σύμφωνα με την Κομισιόν, «η πανδημία εξέθεσε με σκληρό τρόπο τον αντίκτυπο των ατελών, μη συμβατών μεταξύ τους ή μη διασυνδεδεμένων παγκόσμιων υποδομών. Η έλλειψη ψηφιακών συνδέσεων, η διατάραξη εφοδιαστικών αλυσίδων και η ανεπάρκεια ιατρικών αγαθών έχουν τρομακτικές ανθρώπινες και οικονομικές συνέπειες».
Από τα στοιχεία του G20 που παραθέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκύπτει ότι το έλλειμμα επενδύσεων σε υποδομές παγκοσμίως θα φτάσει έως το 2040 τα 13 τρισεκατομμύρια ευρώ. Η επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (SDGs) του ΟΗΕ που συνδέονται με τις υποδομές, περιορίζοντας παράλληλα την κλιματική αλλαγή και την καταστροφή του περιβάλλοντος, απαιτεί επενδύσεις 1,3 τρισ. ευρώ ετησίως. Παράλληλα, σημειώνεται από την Επιτροπή, «το αυξανόμενα σύνθετο παγκόσμιο τοπίο έχει αναδείξει το ζωτικό
συμφέρον της Ε.Ε. να διασφαλίσει ότι οι παγκόσμιες διασυνδέσεις και τα δίκτυα θα εξελιχθούν σε ευθυγράμμιση με δημοκρατικές αξίες και υψηλά στάνταρ», υποστηρίζοντας τη «βιώσιμη ανάπτυξη των εταίρων μας». Η παγκόσμια πύλη, τονίζεται, «υιοθετεί μια ηθική προσέγγιση ώστε τα έργα υποδομών να μη δημιουργούν μη βιώσιμα χρέη».
Τέλος, σύμφωνα με την Κομισιόν, διερευνάται «η δυνατότητα δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής διευκόλυνσης εξαγωγικών πιστώσεων για να συμπληρώσει τις υφιστάμενες ρυθμίσεις σε επίπεδο κρατών-μελών και να αυξήσει τη συνολική παρέμβαση της Ε.Ε. στον τομέα αυτό. Στόχος είναι «η διασφάλιση περισσότερο ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις της Ε.Ε. σε αγορές τρίτων χωρών, στις οποίες είναι όλο και περισσότερο αναγκασμένες να ανταγωνίζονται με ξένους, που λαμβάνουν μεγάλη στήριξη από τις κυβερνήσεις τους».
Τα εγχειρήματα θα επιλέγονται από τις χώρες-εταίρους, υπό τον όρο ότι συμμορφώνονται με τις δημοκρατικές αρχές της Ε.Ε.