Με το αίσθημα της Ελλάδας στα έργα του
Ρετροσπεκτίβα στις ζωγραφικές συνθέσεις του Τσαρλς Χάουαρντ
«Ολοι τον ήξεραν ως Τσάρλι», λέει η Ρέιτσελ Χάουαρντ για τον πατέρα της, λίγο πριν τελειώσουμε τη συνέντευξη. Το δικό της όνομα προτιμά να το λέει στα ελληνικά: Ραχήλ. Είναι δημοσιογράφος, ειδικευμένη ανταποκρίτρια στο ταξιδιωτικό ρεπορτάζ για τις πιο έγκριτες εφημερίδες και περιοδικά της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Εχοντας σχεδόν μεγαλώσει στην Ελλάδα, όπου περνάει πολύ χρόνο από τη ζωή της, και έχοντας ζήσει μέσα σε μια οικογένεια που αγάπησε αυτόν τον τόπο σαν να ήταν δικός του, είναι ευτυχισμένη που σήμερα εγκαινιάζεται στο πολιτιστικό κέντρο «Μελίνα» Δήμου Αθηναίων μια μεγάλη έκθεση με τα ζωγραφικά έργα του πατέρα της Τσαρλς Χάουαρντ. Την ευχαριστεί να κουβεντιάζει για εκείνον. Τον «έχασε» πολύ πρόσφατα, τον Σεπτέμβριο, και έτσι αυτή η έκθεση, με τίτλο «Ελληνικό καλοκαίρι», που ο ίδιος είχε σχεδιάσει σε συνεργασία με τον ιστορικό τέχνης και επιμελητή εικαστικών εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ, Χριστόφορο Μαρίνο, είναι πλέον μια ρετροσπεκτίβα της δουλειάς του.
Ο Τσαρλς Χάουαρντ ήταν ξεχωριστή προσωπικότητα: παιδί του πολέμου, Βρετανός γεννημένος στο Λονδίνο το 1936, μεγάλωσε σε μια φαμίλια που είχε «γερές ρίζες στο θέατρο», όπως εξηγεί η κόρη του. Γιος και εγγονός ηθοποιών, ηθοποιός τότε κι ο ίδιος, ήρθε στην Ελλάδα το 1959 στα είκοσί του για να παίξει στην ταινία «Ερόικα» του Μιχάλη Κακογιάννη, που ήταν οικογενειακός τους φίλος. Εντέλει έγινε δεύτερος βοηθός σκηνοθέτη και ήδη η πρώτη βόλτα στο Σύνταγμα «τον έκανε να νιώσει σαν στο σπίτι του», διηγείται η ίδια.
Εκανε ωραίες και εμπνευσμένες παρέες, γνώρισε ανθρώπους και τόπους και
επέστρεψε στο Λονδίνο. Ακολούθησε η δικτατορία, και εκείνος προσέφερε την υποστήριξή του σε πολλούς από τους Ελληνες που διέφυγαν
στο εξωτερικό. «Αναπτύχθηκε έτσι μια βαθιά και ουσιαστική σχέση με την Ελλάδα», λέει η Ραχήλ Χάουαρντ. Στην πορεία, η οικογένεια Χάουαρντ απέκτησε ένα μικρό καλοκαιρινό σπίτι στη Σύρο, και στη συνέχεια μόνιμη κατοικία στην Αθήνα. «Για πολλά χρόνια ζούσαμε στην Κηφισιά, σε παλιές ωραίες μονοκατοικίες με κήπο τις οποίες ενοικιάζαμε. Στη μία είχαμε κότες και πάπιες, στην άλλη έναν γάιδαρο», θυμάται.
Με την ελληνική μουσική ο Τσαρλς Χάουαρντ άρχισε να ασχολείται το 1963. Το πρώτο ρεμπέτικο τραγούδι που άκουσε ήταν του Τσιτσάνη, χάρη στην προτροπή μιας πωλήτριας σε ένα κατάστημα δίσκων. Του έκανε μεγάλη εντύπωση, και αποφάσισε να ασχοληθεί με το είδος. Αλλωστε μάζευε δίσκους 78 στροφών από μικρός, και είχε ήδη μια καλή συλλογή με τζαζ και προπολεμικά αμερικανικά μπλουζ. Με τα χρόνια, την επίμονη έρευνα, τη μεθοδικότητα και την
αγάπη του γι' αυτήν τη μουσική έφτασε να εκδώσει 23 συλλογές με ρεμπέτικα τραγούδια, διασώζοντας τον αυθεντικό τους ήχο και τη μουσική τους ιστορία.
Η ουσιαστική σύνδεσή του με την Ελλάδα, τους ανθρώπους και την κουλτούρα τους, «μια σχέση που έχει πολλά πνευματικά στοιχεία», όπως λέει η Ραχήλ Χάουαρντ, είναι φανερή και στη ζωγραφική του. «Είτε πρόκειται για έργα αφηρημένα –τα τοπία– είτε για πορτρέτα, η ελληνικότητα είναι προφανής. Είναι το φως και το χρώμα, είναι το αίσθημα αυτής της χώρας που μπαίνει στα έργα», συμπληρώνει.
Η έκθεση παρουσιάζει 54 πίνακες. Η θεματολογία περιλαμβάνει γυναικείες φιγούρες, συνήθως γυμνές ή ημίγυμνες, με φόντο τη θάλασσα και τα γυμνά βουνά που συνθέτουν το ελληνικό καλοκαίρι. Πρόκειται για προσωπογραφίες γυναικών ενταγμένες σ' ένα απέριττο τοπίο, το οποίο ενίοτε στολίζουν ένα-δυο νησάκια, ή ένα λευκό εκκλησάκι στο βάθος, μόνο και μόνο για να μας υπενθυμίσουν ότι αυτές οι γυναίκες, οι περισσότερες ανώνυμες, ζουν την ανεμελιά του μεσογειακού καλοκαιριού. «Αν κάτι πρέπει να συγκρατήσει κανείς από τη ζωγραφική του Χάουαρντ, αυτό είναι ο έρωτας: ο έρωτας για την Ελλάδα, ο έρωτας για συγκεκριμένους ανθρώπους, τόπους και πόλεις, εντέλει ο έρωτας για τη ζωή. Με αυτή την έκθεση η Ελλάδα του ανταποδίδει τον έρωτά του», λέει ο Χριστόφορος Μαρίνος.
Η εικαστική δουλειά του είναι γεμάτη αγάπη για συγκεκριμένους ανθρώπους, τόπους και πόλεις, είναι πλημμυρισμένη αγάπη για τη ζωή.
Η έκθεση θα είναι ανοιχτή στο κοινό έως τις 23/1.