Ειδικός φόρος ανευθυνότητας
Ορισμένα πρατήρια καυσίμων ακολουθούν μια έξυπνη τακτική για να προλάβουν την οργή των πελατών κάθε φορά που γεμίζουν το ρεζερβουάρ τους. Γράφουν στην απόδειξη: «Για βενζίνη πληρώνετε 40 ευρώ, για φόρους 60 ευρώ». Βεβαίως, η φορολογική πολιτική στην Ελλάδα είναι μια πονεμένη ιστορία. O ειδικός φόρος κατανάλωσης είναι ο τρίτος υψηλότερος στην Ευρώπη. Η δε κατάληξη αυτών των φόρων ακόμη πιο οδυνηρή υπόθεση. Αλλά μέσα στη «λυπητερή» των ορυκτών καυσίμων υπάρχει το κόστος της ρύπανσης που προκαλεί η καύση τους. Είναι αυτό που προβλέπει η συμφωνία του Κιότο και έκανε ασύμφορη την καύση λιγνίτη. Ο ρυπαίνων πληρώνει, διότι το κόστος των πράξεών του βαρύνει το σύνολο της ανθρωπότητας.
Επίσης, όλοι όσοι καπνίζουμε πληρώνουμε φόρους στα τσιγάρα, αν και στην Ελλάδα είναι σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη σκανδαλωδώς χαμηλοί. Η κακή αυτή συνήθεια επιβαρύνει υπέρμετρα τα εθνικά συστήματα υγείας. Σε κανονικούς, πλην της πανδημίας, καιρούς οι καπνιστές γεμίζουν τις ΜΕΘ με κόστος νοσηλείας που ξεπερνά τις 2.000 ευρώ ημερησίως. Αν και στο πλαίσιο της κοινωνικής αλληλεγγύης (και επειδή ποτέ κανείς δεν ξέρει τι πρόκειται να του τύχει) όλοι οι φορολογούμενοι πρέπει να πληρώνουν για τη συντήρηση των δημόσιων νοσοκομείων, θα ήταν άδικο το κόστος μιας αποδεδειγμένα επιβλαβούς συνήθειας να επιμερίζεται εξίσου σε κάποιον που δεν καπνίζει με εκείνον που νιώθει «απόλαυση» καταστρέφοντας τα πνευμόνια του. Τα (διά της φορολογίας) ακριβά τσιγάρα είναι αντικίνητρο στο κάπνισμα, αλλά διορθώνουν τις αρνητικές εξωτερικότητες του καπνίσματος. Εξωτερικότητες υπάρχουν
όταν οι πράξεις ενός επηρεάζουν κάποιου άλλου κατά τρόπο είτε δυσμενή είτε επωφελή και δεν λαμβάνει χώρα οικονομική αποζημίωση.
Κατά έναν περίεργο τρόπο, ουδείς χαρακτήρισε «έμπνευση Πινοσέτ» τον πράσινο φόρο στα καύσιμα, ούτε θεώρησε ότι η επιβάρυνση στο κόστος των τσιγάρων είναι μέτρο που «ξεπερνά κάθε όριο χυδαιότητας, κυνισμού, βαρβαρότητας» («Εφ. Συντ.», 1.12.2021), διότι ποινικοποιεί τις μικρές απολαύσεις του λαού. Δεν ακούσαμε τον γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ κ. Δ. Τζαννακόπουλο να λέει ότι «η κυβέρνηση αντί να δώσει κίνητρα (για να κόψει κάποιος το τσιγάρο), αντί να κάνει μια σοβαρή, επιστημονικά τεκμηριωμένη (αντικαπνιστική) καμπάνια, αντί να ενισχύσει το ΕΣΥ (για να ξέρουν οι καπνιστές ότι θα έχουν ΜΕΘ στα στερνά τους) επιλέγει αυτό το τιμωρητικό, βάναυσο μέτρο (της φορολόγησης των τσιγάρων)» (Στο Κόκκινο –σε παραλλαγή– 1.12.2021).
Στο πλαίσιο της «ό,τι να 'ναι αντιπολίτευσης» όλα μπορούν να ειπωθούν. Αλλά από την άλλη μεριά βρίσκουν και κάνουν. Είναι απορίας άξιον γιατί η κυβέρνηση δεν διάλεξε το όνομα ΕΦΑ· «Ειδικός Φόρος Ανευθυνότητας» ή «Ειδικός Φόρος Ανοησίας». Οι ανεμβολίαστοι δημιουργούν εξωτερικότητες που καταλήγουν σε ασφυξία του ΕΣΥ και δυσβάσταχτο κόστος. Δεν πρέπει να αναλάβουν και αυτοί –έστω ένα μέρος– των δαπανών που προκαλούν;
Παρ' όλα αυτά, η κυβέρνηση προτίμησε τον όρο «διοικητικό πρόστιμο»· ίσως λόγω της αντίληψης που την κατατρύχει για «αυστηροποίηση των ποινών» διά πάσαν νόσον, ή επειδή θέλησε να δείξει πυγμή που δεν έδειξε σε άλλες ομάδες εκλογικών συμφερόντων όπως είναι η Εκκλησία και η αστυνομία.