Τα συχνά δρομολόγια του τρόμου
Βανδαλισμοί, επιθέσεις και διαπληκτισμοί, στην ημερήσια διάταξη των εργαζομένων στις συγκοινωνίες
Κάθε αγώνας και καημός και κάθε δρομολόγιο ίσως μια μάχη. Θύματα στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι οχήματα και γενικότερος εξοπλισμός των συγκοινωνιακών φορέων, με το προσωπικό τους να βρίσκεται σε κίνδυνο. Οι επιθέσεις σε συρμούς του πρώην ηλεκτρικού σιδηροδρόμου αποτελούν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο, ενώ πόλεμο με τα λεωφορεία και τους οδηγούς τους έχουν κηρύξει άγνωστοι με επίσης αδιευκρίνιστη αιτία. Αρκεί, για παράδειγμα, ένας αγώνας βόλεϊ γυναικών, για να σημάνει πόλεμο κατά της γραμμής 1 του μετρό.
Πριν από λίγες ημέρες ο ηλεκτρικός έμεινε... λειψός λόγω εκτεταμένων ζημιών που σημειώθηκαν σε έξι συρμούς βράδυ, ύστερα από έναν αγώνα ποδοσφαίρου. Οι δράστες με καδρόνια και τσεκούρια επέδραμαν στο πρώτο βαγόνι των ΗΣΑΠ στα Πετράλωνα με κατεύθυνση την Κηφισιά. Μία εβδομάδα αργότερα, ομάδα νεαρών προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές σε δέκα επικυρωτικά μηχανήματα και ένα συρμό των ΗΣΑΠ στον σταθμό Νεραντζιώτισσα.
«Τα συνεχόμενα περιστατικά θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές των επιβατών και των εργαζομένων στη λειτουργία των μέσων σταθερής τροχιάς», τονίζει στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος των ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες) Νίκος Χαιρέτας, ο οποίος εξηγεί ότι το φαινόμενο έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις το φετινό φθινόπωρο, σε συνδυασμό με τις συνεχείς «επισκέψεις» για γκράφιτι πάνω στους συρμούς που σημειώνονται κυρίως τις νυχτερινές ώρες.
«Θεωρητικώς είμαστε πιο προστατευμένοι από τους οδηγούς των λεωφορείων, ωστόσο όταν οι επιθέσεις γίνονται με τέτοια ένταση ο φόβος είναι διάχυτος, όπως επίσης το αίσθημα ότι δεν μπορείς να αντιδράσεις», περιγράφει στην «Κ» ο Γιώργος, οδηγός στη γραμμή 1 του μετρό, ο οποίος επιθυμεί –όπως η πλειονότητα των συνομιλητών μας– να διατηρήσει την ανωνυμία του.
«Δεν υπάρχει τρόπος να αντιδράσεις όταν βλέπεις ομάδες 15-20 ατόμων, με πέτρες, ξύλα και μαχαίρια να σπάνε ό,τι βρουν μπροστά τους. Βασικά φοβόμαστε. Ολα τα υπόλοιπα ακολουθούν».
«Τα τρένα για εμάς είναι το εργαλείο της δουλειάς μας, περνάμε πολλές ώρες σε αυτά και τα πονάμε. Φυσικά και μας στενοχωρεί κάθε τι που σπάει, αλλά όταν κινδυνεύει το σώμα σου, έρχεται σε δεύτερη μοίρα το τρένο. Είναι ανθρώπινο», αναφέρει,
σχεδόν απολογητικά, ο Γιώργος. Τον Σεπτέμβριο σημειώθηκαν 18 περιστατικά, τον Οκτώβριο 17 και μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου είχαν καταγραφεί 14 συμβάντα. Από τις αρχές του έτους έχουν σημειωθεί συνολικά 178 επιθέσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία των ΣΤΑΣΥ. Η καταγραφή των αντίστοιχων περιστατικών στις ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) είναι σχεδόν αδύνατη λόγω αυξημένης
συχνότητας και πολυάριθμου στόλου.
Τα λεωφορεία
«Καταλαβαίνεις τι είναι να τελειώνεις τη βάρδιά σου, να κινείσαι προς το αμαξοστάσιο στα Λιόσια και ξαφνικά να σου πετούν πέτρες; Σπάνε τζάμια, δεν ξέρεις αν θα σε πετύχει καμιά πέτρα», περιγράφει οδηγός των ΟΣΥ. «Αντί να γυρίσω σπίτι μου
να δω την οικογένειά μου και να ξεκουραστώ, πρέπει να περιμένω την αστυνομία, να γράψω τη σχετική αναφορά και την επόμενη ημέρα να πάω στο αστυνομικό τμήμα, να πάρω την αναφορά και να την υποβάλω στην εταιρεία», συμπληρώνει. «Εχουν υπάρξει φορές που τα επεισόδια είναι τόσο εκτεταμένα, που από το γραφείο κίνησης μας ζητούν να αλλάξουμε διαδρομή και να μην περάσουμε από τα επικίνδυνα σημεία. Μας έχουν σπάσει όχημα περνώντας μπροστά από σχολείο στο Καματερό που έκανε κατάληψη».
«Βάλτε σας παρακαλώ τη μάσκα σας», είπε ένας επιβάτης σε συνεπιβάτιδά του στο λεωφορείο. Εκείνη αρνήθηκε και όταν εισέπραξε την ευγενική επιμονή του κυρίου, τον έβρισε. Η ένταση δεν άργησε να διαχυθεί στο υπόλοιπο λεωφορείο, με τους επιβάτες να προσπαθούν να πείσουν την, υπεράνω υγειονομικών συνθηκών, επιβάτιδα απλώς να φορέσει τη μάσκα της. Ο οδηγός του λεωφορείου δεν είχε πολλές επιλογές, όπως εξηγεί στην «Κ». «Δεν έχω τυπικά κανέναν τρόπο να την υποχρεώσω γιατί δεν νομιμοποιούμαι να την αναγκάσω να φορέσει μάσκα, παρά μόνον να της το ζητήσω. Οταν όμως διαπίστωσα ότι τα “αίματα άναψαν” έπρεπε να δράσω. Σταμάτησα το λεωφορείο και ενημέρωσα όλους τους επιβάτες ότι δεν θα συνεχίσω το δρομολόγιο μέχρι η κυρία να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις», περιγράφει ο 42 ετών Κώστας Λ., οδηγός λεωφορείου των ΟΣΥ, ο οποίος συνέχισε το δρομολόγιό του λίγα λεπτά αργότερα, καθώς
απεδείχθη αποτελεσματικό το όπλο του... κοινωνικού αυτοματισμού που χρησιμοποίησε.
«Πάντα φταίει ο οδηγός...»
«Στα μάτια των επιβατών για ό,τι συμβαίνει στις συγκοινωνίες, φταίει ο οδηγός», εξηγεί ο ίδιος και συμπληρώνει ότι «δυστυχώς, κανείς δεν καταλαβαίνει πως ό,τι και να κάνουμε είμαστε εκτεθειμένοι από παντού». Ενας επιχειρούσε να ανέβει πάνω στο λεωφορείο με ένα πελώριο καρότσι (μεγαλύτερο από αυτό που βρίσκει κανείς στα σούπερ μάρκετ). Ο κανονισμός των ΟΣΥ απαγορεύει την επιβίβαση ακόμη και με καρότσι της λαϊκής, επισημαίνει ο Κώστας. «Οταν εξήγησα στον κύριο ότι δεν μπορεί να ανέβει με το καρότσι, πετάχτηκε αμέσως ένας άλλος επιβάτης και μου είπε ότι δεν τον αφήνω να ανέβει στο όχημα γιατί είναι Αφρικανός», περιγράφει ο Κώστας και συμπληρώνει: «Προσπαθείς να αποφύγεις κάτι και βρίσκεις τον μπελά σου από αλλού».
Ο φόβος του ρατσισμού είναι διάχυτος και δεν έχουμε την απαιτούμενη εκπαίδευση, υποστηρίζει ο ίδιος. Ελάχιστες δράσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης των εργαζομένων στις συγκοινωνίες έχουν λάβει χώρα, όπως υπογράμμιζε ο προϊστάμενος του τμήματος Εμπορικής Εκμετάλλευσης των ΟΣΥ, Γιώργος Σταμούλος στο πλαίσιο της έρευνας Revert (Resilience without Violence, Resistance without Hate in Public Transportation) με αντικείμενο τις ρατσιστικές συμπεριφορές στις αστικές συγκοινωνίες.
«Δεν υπάρχει τρόπος να αντιδράσεις όταν βλέπεις ομάδες 15-20 ατόμων, με πέτρες, ξύλα και μαχαίρια να σπάνε ό,τι βρουν μπροστά τους. Βασικά φοβόμαστε».