Ράλι τιμών και προβλήματα εφοδιασμού φρενάρουν τη μεταποίηση
Κίνδυνο ανακοπής της ανοδικής πορείας της ελληνικής μεταποίησης σε πρώτη φάση και σε επόμενη φάση κίνδυνο ελλείψεων σε κάποια προϊόντα προκαλούν οι συνεχιζόμενες διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα. Οι καθυστερήσεις στην παράδοση πρώτων υλών στη μεταποίηση, όπως επίσης και υλικών συσκευασίας, προκαλούν με τη σειρά τους καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των παραγγελιών των μεταποιητικών μονάδων, εκτοξεύοντας ταυτόχρονα το κόστος στα ύψη. Ηδη καταγράφηκαν οι πρώτες ακυρώσεις παραγγελιών σε μεταποιητικές μονάδες, τόσο λόγω των καθυστερήσεων όσο και λόγω των υψηλών τιμών.
Το πρόβλημα μάλιστα διαπερνά όλο τον μεταποιητικό τομέα, από τη βαριά βιομηχανία μηχανημάτων και τη χημική βιομηχανία έως τη βιομηχανία τροφίμων και τη βιομηχανία ένδυσης. «Τα συμβόλαια που κλείνουν τώρα για την προμήθεια κουτιών αλουμινίου, τα οποία χρειάζονται για την εμφιάλωση των προϊόντων μας, είναι αυξημένα κατά 20% έως 40% σε σύγκριση με τα προηγούμενα», αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Καθημερινή» υψηλόβαθμο στέλεχος πολυεθνικής εταιρείας του κλάδου τροφίμων και ποτών, προσθέτοντας ότι αυτό έρχεται να αυξήσει ακόμη περισσότερο το ήδη πολύ υψηλό κόστος λειτουργίας των παραγωγικών μονάδων εξαιτίας των υπέρογκων αυξήσεων στις χρεώσεις του ηλεκτρικού ρεύματος. Και μπορεί σήμερα να μην κινδυνεύει η παραγωγική διαδικασία από την έλλειψη πρώτων υλών, αλλά κάτι τέτοιο κανείς δεν μπορεί να το αποκλείσει στο προσεχές μέλλον. Για παράδειγμα, μια βιομηχανία αναψυκτικών ή ζυθοποιία μπορούσε, προ των διαταραχών αυτών στην εφοδιαστική αλυσίδα, να αναπροσαρμόζει ανά πάσα στιγμή την παραγγελία της σε κουτιά αλουμινίου, εάν έβλεπε, για παράδειγμα, ότι λόγω υψηλών θερμοκρασιών και αύξησης του τουρισμού η ζήτηση στα προϊόντα της ήταν πολύ μεγάλη. «Τώρα αυτό δεν μπορείς να το κάνεις, διότι πιθανώς θα καθυστερήσει η παράδοση της παραγγελίας ή δεν θα έχει καν ο προμηθευτής να σου δώσει τα προϊόντα. Αλλά ούτε και μπορείς πλέον να καταφύγεις στη λύση της δημιουργίας αποθέματος, διότι είναι μη συμφέρον δεδομένων των πολύ υψηλών τιμών στα προϊόντα», υπογραμμίζει το ίδιο στέλεχος. Ανατιμήσεις της τάξεως του 10% υπάρχουν και στις γυάλινες συσκευασίες, ενώ σημαντικές είναι οι αυξήσεις και στις χάρτινες. Το φαινόμενο των ακυρώσεων παραγγελιών καταγράφηκε επισήμως από την IHS Markit στην τελευταία έρευνα του δείκτη υπεύθυνων προμηθειών (δείκτης
PMI) στην ελληνική μεταποίηση. Σύμφωνα μάλιστα με την Τζοάνα Βίκερς, αρμόδια εκπρόσωπο Τύπου της IHS Markit, στην οποία απευθύνθηκε η «Κ», «οι σχετικές αναφορές για ακυρώσεις παραγγελιών οι οποίες καταγράφηκαν στο πλαίσιο της έρευνας είχαν αρκετά ευρεία βάση σε όλο τον κλάδο της μεταποίησης». Το πρόβλημα βεβαίως είναι εντονότερο σε κάποιους συγκεκριμένους κλάδους, όπως της βιομηχανίας πλαστικών και της χημικής βιομηχανίας, και αυτό αναμένεται να φανεί το επόμενο διάστημα. Προβλήματα λόγω των ελλείψεων αντιμετωπίζει και η βιομηχανία ένδυσης, σε μια φάση μάλιστα ανάκαμψής της σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, και αναζητεί προμηθευτές σε γειτονικές χώρες, όπως Τουρκία και Μαρόκο. Οι τιμές στις οποίες καλείται να αγοράσει τις βασικές πρώτες ύλες, ωστόσο, είναι αυξημένες κατά περίπου 80%, ενώ την ίδια ώρα οι επιχειρήσεις του κλάδου επιβαρύνονται και με διπλάσιες χρεώσεις ηλεκτρικού ρεύματος. Οι ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες και η αναζήτηση, από την άλλη, εναλλακτικών προμηθευτών προκειμένου να μην βρεθούν αντιμέτωπες με ελλείψεις, ακόμη και αν χρειαστεί να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για τις απαιτούμενες εισροές, «ροκανίζουν» τα κέρδη των βιομηχανικών επιχειρήσεων και αυξάνουν τον δανεισμό τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κορυφαία αλευροβιομηχανία «Μύλοι Λούλη», η οποία, όπως ανέφερε σε πρόσφατη ανακοίνωσή της στο Χρηματιστήριο Αθηνών, αν και κατά το γ΄ τρίμηνο του 2021 οι πωλήσεις της αυξήθηκαν κατά 30,29%, τα λειτουργικά κέρδη της υποχώρησαν κατά 63,48%. Η εταιρεία μάλιστα προχώρησε σε μείωση των ταμειακών διαθεσίμων της και σε εξασφάλιση επιπλέον πιστωτικών ορίων για την αντιμετώπιση μελλοντικών αναγκών ρευστότητας.
Αντιμέτωπος με ελλείψεις σε βασικά εφόδια, τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν στη συνέχεια ελλείψεις σε νωπά φρούτα και λαχανικά, βρίσκεται και ο αγροτικός τομέας. Το κλείσιμο για μεγάλο χρονικό διάστημα μεγάλων ευρωπαϊκών μονάδων παραγωγής λιπασμάτων, κλείσιμο το οποίο αποφασίστηκε λόγω της εκρηκτικής αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου, προκαλεί ανησυχία στους αγρότες ότι το επόμενο διάστημα ενδέχεται να παρατηρηθούν ελλείψεις στα λιπάσματα, οι οποίες θα προστεθούν στις ελλείψεις που υπάρχουν σε ζιζανιοκτόνα τα οποία παρασκευάζονται στην Κίνα. Ηδη οι τιμές των παραπάνω εφοδίων έχουν αυξηθεί σημαντικά (τον Σεπτέμβριο τα λιπάσματα σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν είχαν ανατιμηθεί κατά 7,5%, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή) και αναμένεται να αυξηθούν πολύ περισσότερο.
Καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των παραγγελιών, καταγράφηκαν οι πρώτες ακυρώσεις.