Γνωρίζετε ότι...

Σημειώνεται ότι ως μη συνεργάσιμα κράτη θεωρούνται εκείνα που δεν είναι κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η κατάστασή τους σχετικά με τη διαφάνεια και την ανταλλαγή των πληροφοριών σε φορολογικά θέματα έχει εξεταστεί από τον ΟΟΣΑ και δεν έχει χαρακτηριστεί «σε μεγάλο βαθμό συμμορφούμενη» και τα οποία (α) δεν έχουν συνάψει και δεν εφαρμόζουν με την Ελλάδα σύμβαση διοικητικής συνδρομής στον φορολογικό τομέα ή δεν έχουν υπογράψει την κοινή σύμβαση Συμβουλίου της Ευρώπης - ΟΟΣΑ για αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε φορολογικά θέματα και (β) δεν έχουν δεσμευθεί για αυτόματη ανταλλαγή χρηματοοικονομικών πληροφοριών με έναρξη το έτος 2018, το αργότερο. Σε σύγκριση με τα κράτη που θεωρούνταν μη συνεργάσιμα για το φορολογικό έτος 2019, παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές, καθώς ο αριθμός τους πλέον υπερδιπλασιάστηκε (ανήλθε σε 43 κράτη από 20 που ήταν πριν) αφού προστέθηκαν κράτη όπως ο Παναμάς και οι Σεϋχέλλες, ενώ αφαιρέθηκαν ενδεικτικά η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, ο Ισημερινός και οι Νήσοι Μάρσαλ.

• Ο προσδιορισμός των μη συνεργάσιμων κρατών είναι σημαντικός για τον σχεδιασμό των επιχειρήσεων. Οι δαπάνες που καταβάλλονται προς φυσικά και νομικά πρόσωπα που έχουν τη φορολογική τους κατοικία σε μη συνεργάσιμο κράτος κατά κανόνα δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της ελληνικής επιχείρησης. Οι δαπάνες αυτές θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης μόνον εφόσον

αποδείξει ότι οι πληρωμές αυτές είναι πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές, και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών με σκοπό τη φοροαποφυγή.

Προκειμένου να στοιχειοθετηθεί κατά τον φορολογικό έλεγχο ότι οι υπόψη συναλλαγές είναι πραγματικές και συνήθεις και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών με σκοπό τη φοροαποφυγή, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι αυτές πραγματικά έχουν λάβει χώρα και ότι έχουν αποφέρει πραγματικό οικονομικό όφελος στην ελεγχόμενη επιχείρηση που πραγματοποίησε τις σχετικές δαπάνες. Οι φορολογούμενοι που συναλλάσσονται με τις χώρες αυτές θα πρέπει να συγκεντρώνουν διάφορα στοιχεία : ύπαρξη εμπορικής συμφωνίας ή σύμβασης έργου, καταβολή του τιμήματος αγοράς σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου, η αλλοδαπή εταιρεία να πραγματοποιεί ουσιαστική επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα στην οποία είναι εγκατεστημένη. Ωστόσο, γίνεται δεκτή η αγορά προϊόντων ή πρώτων υλών από μη συνεργάσιμο ή προνομιακό φορολογικό καθεστώς κράτος λόγω μη παραγωγής των αγαθών αυτών σε άλλες χώρες. Επιπλέον, σημειώνεται ότι εκπίπτουν δαπάνες για υπηρεσίες εφόσον βάσει των δεδομένων της κοινής πείρας και των συναλλακτικών ηθών συνήθως παρέχονται από εταιρείες σε τέτοια κράτη (π.χ. υπηρεσίες θαλάσσιας μεταφοράς από ναυτιλιακές εταιρείες του Παναμά) (ΠΟΛ 1197/2016).

• Τη μεταφορά της φορολογικής τους κατοικίας σε μη συνεργάσιμα κράτη επιδιώκουν φυσικά πρόσωπα, προκειμένου να παρακάμψουν τους κανόνες διαβίβασης χρηματοοικονομικών πληροφοριών βάσει του Κοινού Προτύπου Αναφοράς (CSR). Η μεταφορά διευκολύνεται συνήθως μέσω ειδικών νομοθετικών πλαισίων που επιτρέπουν στα φυσικά πρόσωπα, εφόσον υλοποιήσουν συγκεκριμένες επενδύσεις, να αποκτήσουν είτε την ιθαγένεια του συγκεκριμένου κράτους είτε το δικαίωμα διαμονής σε αυτό. Επομένως, σε περίπτωση που το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα πεισθεί με βάση τα σχετικά αποδεικτικά έγγραφα που του παρέχονται ότι η φορολογική κατοικία του δικαιούχου του λογαριασμού βρίσκεται σε κράτος που δεν συμμετέχει στο CSR, δεν μπορεί να υπάρξει καμία διαβίβαση φορολογικών πληροφοριών. Με τον τρόπο αυτόν, οι πληροφορίες που κανονικά θα ανταλλάσσονταν σε ετήσια βάση, όπως υπόλοιπα λογαριασμών την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους, δεν φτάνουν τελικά στο κράτος όπου υφίσταται η πραγματική φορολογική κατοικία των προσώπων αυτών. Σε κάθε περίπτωση, η απόκτηση ιθαγένειας ή δικαιώματος διαμονής σε φορολογικό παράδεισο δεν αρκεί από μόνη της προκειμένου να θεμελιωθεί και φορολογική κατοικία του εν λόγω προσώπου στο συγκεκριμένο κράτος, εφόσον το κέντρο των ζωτικών συμφερόντων του εν λόγω προσώπου παραμένει σε άλλο κράτος. Επιπλέον, υπόνοιες για ύπαρξη φορολογικής κατοικίας σε άλλο κράτος από αυτό το οποίο δηλώνεται για τους σκοπούς εφαρμογής του CRS μπορεί να προκύψουν και από πληροφορίες που ανταλλάσσονται μεταξύ των κρατών στο πλαίσιο της διακρατικής συνεργασίας για την ανταλλαγή πληροφοριών.