Ο αιώνιος Ντον Ζουάν
Ο Αλέξανδρος Διαμαντής μιλάει στην «Κ» για την αξία των κλασικών έργων
O Ντον Ζουάν, μύθος της παγκόσμιας λογοτεχνίας, είναι ο ήρωας που διάλεξε να καταπιαστεί στην τέταρτη σκηνοθεσία του ο Αλέξανδρος Διαμαντής. Υποστηρίζει ότι ο Ντον Ζουάν, ο Αμλετ, ο Φάουστ, ο Οδυσσέας, ο Οιδίπους, η Μήδεια είναι μορφές που συγκροτούν την παγκόσμια κοινή μνήμη. Και σε δύσκολους καιρούς, οι μύθοι αυτοί λειτουργούν ως Κιβωτός. «Αυτή είναι η αξία των μεγάλων κειμένων, η παρηγοριά τους».
Στο κορυφαίο έργο του Μολιέρου που ανέβηκε στο θέατρο «Σημείο» στην ιστορική μετάφραση του Παντελή Πρεβελάκη, τρεις ηθοποιοί, ο Ομηρος Πουλάκης, η Μάνια Παπαδημητρίου και η Δανάη Παπουτσή, ερμηνεύουν όλους τους ρόλους. Είναι η θέση του 27χρονου σκηνοθέτη που, όπως λέει στην «Κ», καταπιάνεται με τα κλασικά έργα επιδιώκοντας να δημιουργήσει μια δική μου θεατρική γλώσσα.
Σε μια εποχή που ο κόσμος αλλάζει, μαζί και το θέατρο, «ο Ντον Ζουάν έχει ως κέντρο του το δικαίωμα ενός ανθρώπου να ζει όπως επιθυμεί, αντίθετα με τις όποιες κοινωνικές επιταγές ή συνθήκες. Θεωρώ το ερώτημα πολύ επίκαιρο».
Χαρακτηρίζει την επιλογή του ριψοκίνδυνη. «Είθισται στη θεατρική παράδοση όταν κάποιος επιδιώκει πραγματικά να πειραματιστεί, να το αναζητά μέσα από τα μεγάλα έργα. Είναι τελείως διαφορετικό όταν προτείνεις ένα νέο τρόπο θεατρικής αφήγησης, μέσα από ένα έργο που γράφτηκε πέρυσι και τελείως διαφορετικό από ένα έργο όπως ο Αμλετ ή ο Ντον Ζουάν. Στη δεύτερη περίπτωση, είναι σαφέστερη η διαφορά του νέου τρόπου από τον παλιό. Το ρίσκο είναι μεγαλύτερο, γιατί εκεί εκτίθεσαι, υπάρχει σύγκριση».
Στην περίπτωσή του «ήταν στοίχημα» να διαπραγματευθεί ένα τόσο μεγάλο και πολυπρόσωπο έργο με τρεις ηθοποιούς· τρεις ηθοποιούς από διαφορετικές γενιές και παραδόσεις στο θέατρο και ο ίδιος αναζητά «το νήμα που τις συνδέει». Κυρίως, δεν θεωρεί απαραίτητο ότι μια παράσταση πρέπει να καταλαμβάνει πολύ χώρο, «όσο να είναι ουσιαστική». «Πιστεύω στο δυνατό παίξιμο και στην οικονομία στη σκηνή. Στο θέατρο της υποκριτικής».
Ο δικός του Ντον Ζουάν δεν είναι ο μεγάλος εραστής, αλλά ένας φορέας ιδεών. «Η ύβρις που διαπράττει δεν είναι ότι πηγαίνει
με πολλές και λέει ψέματα, όσο ότι θέτει έναν διαφορετικό τρόπο ζωής. Το σύνθημα του έργου είναι “Εμπρός! Από αγάπη για την ανθρωπότητα”».
Επιπλέον, ο 27χρονος σκηνοθέτης θυμίζει ακόμη ότι ο ήρωας είναι ένα πρόσωπο που ξεκινά από τον Τίρσο ντε Μολίνα, φτάνει στον Μολιέρο, υπάρχει στον Πούσκιν, στον Βύρωνα, στον Μότσαρτ κ.ά. «Υπάρχει σε πολλές εκδοχές, όπως ο Φάουστ, τον οποίο δεν συναντάμε μόνο στον Γκαίτε. Αυτά τα πρόσωπα διαπερνούν τους αιώνες και τα συναντάμε κάθε φορά που θέλουμε να πούμε κάτι καινούργιο ως καλλιτέχνες».
Μεγαλωμένος στο θέατρο (γονείς του είναι ο σκηνοθέτης Νίκος Διαμαντής και η ηθοποιός Ιωάννα Μακρή), ο Αλέξανδρος διάλεξε τη Σχολή Καλών Τεχνών, το τμήμα Ιστορίας της Τέχνης, για αρχή. Προσέγγισε το θέατρο μέσα από την επιμέλεια εικαστικών εκθέσεων. «Γι' αυτό δεν πιστεύω στην τόση εικαστικότητα του θεάτρου. Αλλά σε ένα θέατρο αμιγώς θεατρικό». Στο μεταξύ, ξεκίνησε και το διδακτορικό του πάνω στο έργο του Τάκη Μουζενίδη.
«Ο Ντον Ζουάν έχει ως κέντρο του το δικαίωμα ενός ανθρώπου να ζει όπως επιθυμεί, αντίθετα με τις όποιες κοινωνικές επιταγές ή συνθήκες».