Αυθαίρετο «ελευθέρας» στις συγκοινωνίες

ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Αν χρησιμοποιείτε τα μέσα μαζικής μεταφοράς, σίγουρα το έχετε δει. Επιβάτες σε μετρό και ηλεκτρικό να στριμώχνονται πίσω από προπορευόμενους, για να καταφέρουν να περάσουν τις πύλες προς τις αποβάθρες χωρίς να «χτυπήσουν» εισιτήριο. Σε λεωφορεία και τρόλεϊ δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιβιβάζονται και αποβιβάζονται χωρίς να «περάσουν» από τα ακυρωτικά μηχανήματα εισιτήριο. Παλαιότερα, πριν από την εφαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικού εισιτηρίου, πίστευα ότι οι περισσότεροι έχουν μηνιαία κάρτα απεριορίστων διαδρομών και δεν χρειάζεται να ακυρώσουν εισιτήριο. Με το νέο σύστημα, ωστόσο, είναι εξόφθαλμο το εύρος της εισιτηριοδιαφυγής. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι περισσότεροι οι επιβιβαζόμενοι στο λεωφορείο που δεν «χτυπούν» εισιτήριο από εκείνους που το κάνουν.

Στα τέλη του 2019, πριν από τον κορωνοϊό δηλαδή, η εκτίμηση ήταν ότι στα οδικά συγκοινωνιακά μέσα μόλις ένας στους είκοσι επιβάτες ακυρώνει εισιτήριο. Κάποτε είχα ρωτήσει στο μετρό έναν επιβάτη γιατί δεν ακυρώνει εισιτήριο και η αποστομωτική απάντησή του ήταν ότι, όπως το είχε υπολογίσει, με τον αριθμό των ελέγχων που γίνονται, τον συνέφερε οικονομικά να πάρει το ρίσκο να πληρώσει μία στο τόσο πρόστιμο από το να πληρώνει καθημερινά εισιτήριο ή μηνιαία κάρτα. Η αδυναμία και το κενό του συστήματος είναι, λοιπόν, εντοπισμένα από όλους, και είναι η απουσία συστηματικών ελέγχων που θα αποθαρρύνουν την εισιτηριοδιαφυγή.

Η συζήτηση γίνεται ξανά επίκαιρη εξαιτίας της πιεστικής κατάστασης που διαμορφώνεται από την αύξηση των τιμών στα καύσιμα, η οποία αποθαρρύνει

τη χρήση αυτοκινήτου και ενισχύει τη χρήση των συγκοινωνιακών μέσων. Το παράδειγμα της Γερμανίας, που αποφάσισε να μειώσει για τη διάρκεια του καλοκαιριού την τιμή των μηνιαίων καρτών στα 9 ευρώ (από 70 έως 90, που στοιχίζει κανονικά στις μεγάλες πόλεις), δείχνει ελκυστικό. Θα μπορούσε να εφαρμοστεί κάτι αντίστοιχο στη χώρα μας;

Με τον τρόπο που λειτουργούν σήμερα οι συγκοινωνίες, μάλλον όχι. Και αν εφαρμοζόταν κάτι αντίστοιχο, χωρίς να αλλάξει δραστικά ο τρόπος ελέγχου της εισιτηριοδιαφυγής, απλώς θα μεγάλωνε η «μαύρη

Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι περισσότεροι οι επιβιβαζόμενοι στο λεωφορείο που δεν «χτυπούν» εισιτήριο από εκείνους που το κάνουν.

τρύπα» στα ταμεία των συγκοινωνιακών φορέων και θα αυξανόταν η απαίτηση για έξτρα χρηματοδότησή τους.

Παράλληλα, μια τόσο μεγάλη μείωση στις τιμές των μηνιαίων καρτών θεωρείται βέβαιο ότι θα αυξήσει κατακόρυφα το συγκοινωνιακό έργο. Στη Γερμανία υπήρξαν σχετικές επισημάνσεις και ανησυχία. Στην Ελλάδα θα μπορούσε να εξυπηρετηθεί μια μεγάλη αύξηση των επιβατών από τον υφιστάμενο συγκοινωνιακό στόλο; Στις ώρες αιχμής, τουλάχιστον, πιθανότατα όχι. Και η συζήτηση επανέρχεται στα έσοδα των συγκοινωνιών, που η άνοδός τους θα επέτρεπε εκσυγχρονισμό και αύξηση του στόλου. Οσο η πίεση στις τιμές των καυσίμων επιμένει, το ζήτημα θα τίθεται όλο και πιο επιτακτικά, όπως και η ανάγκη εξεύρεσης λύσης.