Η βαλκανική σκακιέρα και οι υψηλές παρουσίες

Ηπρωτοβουλία της Αθήνας να συγκαλέσει για σήμερα στη Θεσσαλονίκη τη Σύνοδο Κορυφής της Διαδικασίας Συνεργασίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αναβαθμίζει τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας ως σταθεροποιητικού παράγοντα στη Βαλκανική και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ενα πρώτο ρεπορτάζ στις βαλκανικές πρωτεύουσες παραμονές της διάσκεψης έδειξε πως οι γείτονες δεν περιμένουν σπουδαία πράγματα. Oύτε θα έπρεπε. Τέτοιου είδους φόρα γίνονται για να βρίσκονται και να συνομιλούν, διατηρώντας ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας, οι ηγέτες, και αυτό είναι πολύ σημαντικό, ειδικά σε περιόδους όπως αυτή που διανύουμε.

Τα βλέμματα σήμερα θα είναι οπωσδήποτε στραμμένα στον καγκελάριο Σολτς και στην ηγεσία της Ε.Ε. που θα εκπροσωπηθεί στο ανώτατο επίπεδο, από τον Σαρλ Μισέλ και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα διαβεβαιώσουν, για ακόμα μία (πολλοστή) φορά, τους Δυτικούς Βαλκάνιους ότι η πόρτα της Ε.Ε. για εκείνους παραμένει ανοιχτή, και θα τους ζητήσουν εκτός από υπομονή να προχωρήσουν και σε μεταρρυθμίσεις.

Ομως κάποιοι ηγέτες και υπουργοί συγκεντρώνουν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Ο καγκελάριος Σολτς, π.χ., για το εάν θα θίξει το ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων ως πηγή έντασης στα Βαλκάνια ή θα προσπαθήσει να αποφύγει κάθε αναφορά. Οποια

στάση και αν τηρήσει, πάντως, ως θέση το Βερολίνο θα ερμηνευθεί και σίγουρα θα συζητηθεί. Ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς γιατί θα τον λοξοκοιτάζουν οι άλλοι συνδαιτυμόνες του ως τον «άνθρωπο» του Πούτιν στα Βαλκάνια, μολονότι ο ίδιος περνάει ένα δράμα, αφού οι πιέσεις να διαλέξει γεωπολιτική αγκαλιά, Ρωσία ή Δύση δηλαδή, μετρώνται σε... πολλές ατμόσφαιρες. Ο «αντ' αυτού» του Ταγίπ Ερντογάν, μεγάλου απόντος της διάσκεψης, Τούρκος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Φαρούκ Καϊμακτσί για το εάν θα επαναλάβει ενώπιον των ηγετών της Ν.Α. Ευρώπης και της Ε.Ε. τις αναθεωρητικές διακηρύξεις του ηγέτη του ή και τις απειλές του τύπου «αρκετά ανεχθήκαμε την Ελλάδα». Και τέλος ο οικοδεσπότης Κυριάκος Μητσοτάκης όχι τόσο γιατί και εκείνος θα επαναλάβει την ολόθερμη στήριξη της Αθήνας στην ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων, όσο για τον ρόλο (και την ευθύνη) που έχει επωμισθεί η Ελλάδα (και η κυβέρνησή του) με τα λιμάνια και τους αγωγούς της στην ενεργειακή τροφοδοσία των χωρών της Ν.Α. Ευρώπης. Αυτό είναι το φλέγον θέμα για τις βαλκανικές κοινωνίες και οικονομίες, αυτό θα θελήσουν να ακούσουν από τον Ελληνα πρωθυπουργό οι ηγέτες τους.

Εν προκειμένω οι κάθετοι αγωγοί (Κομοτηνή, Θεσσαλονίκη) και οι οδικοί άξονες είναι που μαζί με το φυσικό αέριο και τα πάσης φύσεως φορτία θα επαναφέρουν την Ελλάδα σε ρόλο πρωταγωνιστή στα Βαλκάνια.