Στροφή επενδυτών στην ανάπτυξη κτιρίων γραφείων νέας γενιάς
Θα συνδυάζουν οικιστικές χρήσεις, λιανεμπόριο, εστίαση και άθληση
ΝΙΚΟΥ Χ. ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ
Στροφή στην ανάπτυξη συγκροτημάτων γραφείων νέας γενιάς πραγματοποιούν το τελευταίο διάστημα οι επενδυτές στην αγορά ακινήτων. Πέραν της δεδομένης πρόθεσης για τη δημιουργία ακινήτων με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά και βασικό μέλημα την ευζωία των εργαζομένων (wellness), παρατηρούνται και περαιτέρω διαφοροποιήσεις σε σχέση με τα υφιστάμενα ακίνητα. Αυτές οι διαφορές αφορούν κατ' αρχάς την ανάπτυξη γραφείων σε πιο μεγάλους χώρους, κατά προτίμηση πιο μακριά από τα βασικά σημεία ενδιαφέροντος, δηλαδή τον άξονα της Λ. Κηφισίας προς τα βόρεια και το κέντρο της Αθήνας, αλλά και την προσθήκη κι άλλων χρήσεων, συμπληρωματικών προς την εργασία, όπως χώρων εστίασης και εμπορίου (π.χ. καταστήματα με είδη πρώτης ανάγκης), χώρων περιπάτου και εκγύμνασης, και ασφαλώς κοινόχρηστων χώρων πρασίνου.
Ουσιαστικά επιχειρείται η δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων, όχι όμως με την έννοια που είχε επικρατήσει στο εξωτερικό πριν από μερικές δεκαετίες, δηλαδή τη συγκέντρωση πολλών ομοειδών επιχειρήσεων, ή από συναφείς κλάδους, σε ένα μεγάλο συγκρότημα από επιμέρους κτίρια γραφείων, αλλά με την έννοια ενός campus, όπου οι εργαζόμενοι θα μπορούν να συνεργάζονται, να συναναστρέφονται μεταξύ τους και να καλύπτουν κι άλλες ανάγκες τους.
Η εξέλιξη αυτή τροφοδοτείται τόσο από την προσπάθεια των επιχειρήσεων να προσελκύσουν τους εργαζομένους πίσω στους χώρους εργασίας, αλλά και τη γενικότερη τάση του ευ ζην και της απασχόλησης. Ακόμα ένας λόγος είναι ασφαλώς και η ανάγκη για δημιουργία νέων κτιρίων γραφείων, τη στιγμή που δεν υπάρχουν πλέον χώροι για κάτι τέτοιο στις εδραιωμένες περιοχές για χρήση γραφείων. Για
Στο Ελληνικό
παράδειγμα, στον βόρειο τομέα της Λ. Κηφισίας και στη Λ. Μεσογείων το απόθεμα ανέρχεται σε 1,85 εκατ. τ.μ., αλλά η διαθεσιμότητα κενών χώρων δεν ξεπερνάει τα 125.000 τ.μ.
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Ξυλά, επικεφαλής της εταιρείας πιστοποιημένων εκτιμητών ακινήτων Geoaxis, «μετά την πανδημία και το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία πιθανολογούμε ότι η ζήτηση θα στραφεί σε σύγχρονα γραφεία, περιφερειακά της Αθήνας, με εύκολη πρόσβαση. Τα γραφεία αυτά θα αφορούν μεικτές αναπτύξεις, που θα συνδυάζουν επιπλέον οικιστικές
χρήσεις και χρήσεις καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως λιανεμπόριο, εστίαση και άθληση/εκγύμναση».
Ασφαλώς, το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά την ανάπτυξη που ξεκινάει στο Ελληνικό, όπου θα προσφέρονται εκατοντάδες χιλιάδες τ.μ. νέων γραφείων, παράλληλα με συγκροτήματα κατοικιών για όλα τα «πορτοφόλια».
Παράλληλα, όμως, το προσεχές διάστημα θα ξεκινήσουν ακόμα δύο σημαντικές επενδύσεις, μία στην πρώην βιομηχανική ζώνη του Φαλήρου και μία στην Κάντζα Παλλήνης (πρώην κτήματα Καμπά), που θα προσφέρουν κτίρια γραφείων, τα οποία θα συνδυάζουν και με άλλες χρήσεις. Ειδικότερα, το Cambas Project στην Παλλήνη, που θα αναπτυχθεί από την REDS του ομίλου Ελλάκτωρ, προβλέπει ότι στην έκταση των 315 στρεμμάτων θα δημιουργηθεί ένα μεγάλο πάρκο (στο 50% της έκτασης), όπως επίσης και πληθώρα
επιπλέον κοινόχρηστων χώρων πρασίνου και στο τμήμα της έκτασης που θα οικοδομηθεί. Αντίστοιχα, από τα 90.000 τ.μ. των δομήσιμων επιφανειών, σχεδόν 50.000 τ.μ. θα αφορούν γραφεία, 25.000 τ.μ. χώρους πολιτισμού και 16.400 τ.μ. καταστήματα και χώρους εστίασης. Επίσης θα δημιουργηθεί και ένα μικρό ξενοδοχείο.
Αντίστοιχα, στο Φάληρο, στην έκταση της πρώην ΒΕΛΚΑ, σχεδιάζεται η ανάπτυξη επτά κτιρίων, εκ των οποίων τα τέσσερα θα είναι γραφεία και τα υπόλοιπα συγκροτήματα κατοικιών, ενώ προβλέπονται και ισόγεια καταστήματα. Πρόκειται για μια επένδυση ύψους 100 εκατ. ευρώ, που προβλέπει την ανάπτυξη 57.500 τ.μ. Προωθείται από την Dimand Real Estate και την Avax Development (θυγατρική του ομίλου Αβαξ), ενώ ως επενδυτές συμμετέχουν επίσης ο κ. Χρήστος Ιωάννου (μεγαλομέτοχος και διευθύνων σύμβουλος της Αβαξ) και η κ. Δήμητρα Δαυίδ.
Η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί περιφερειακά της Αθήνας, σε σημεία με εύκολη πρόσβαση.